قاچاق مشروبات
بهمن ۴, ۱۴۰۱جرم سرقت تعزیری
بهمن ۴, ۱۴۰۱
حکم جلب در دعواهای حقوقی برای امور مالی وقتی فردی از یک نفر طلب مالی دارد، صادر میشود. در این موارد محکوم له درخواست
حکم جلب میدهد و بدون درخواست او، دادگاه خودش چنین حکمی صادر نخواهد کرد.
اما در دعوای کیفری که فرد در اداره پلیس یا دادسرا شکایتی را تنظیم میکند، احضاریهای برای متهم از جانب دادگاه ارسال میشود. اگر متهم در آن نشانی حضور نداشته باشد یا به دلایل دیگر به دادسرا یا اداره پلیس مراجعه نکند، قاضی رسیدگی به پرونده حکم جلب او را صادر خواهد کرد. این حکم به دلیل گناهکاری فرد نیست بلکه دلیلش عدم توجه او به دستوری است که از طرف مقام قضایی صادر شده است.
در برخی از پروندهها، بنابه دستور دادگاه حکمی صادر میشود که طبق آن میتوان متهم را دستگیر کرد که به حکم صادر شده، حکم جلب میگویند.
پروندههایی مانند
کلاهبرداری،
سرقت تعزیری، طلب مالی،
چک برگشتی و ...
حکم جلب و دستور جلب چیست؟
حکم جلب یک اصطلاح رایج و متداول و لغتی عامیانه است که در امور حقوقی به آن "دستور جلب" گفته میشود.
این اصطلاح در عین کاربرد فراوان صحیح نیست و در واقع منظور همان دستور جلب است. دستور جلب حکم قاطع دعوا نیست.
در اصطلاح حقوق، حکم به تصمیم قاطع گفته میشود که قاضی دادگاه درباره دعوای مطرح شده و برای فیصله دادن اختلاف
پس از رسیدگی به پرونده
به صورت رای در دادگاه
صادر میکند
یعنی حکم، به معنای رای دادگاه است.
"دستور جلب" یا "قرار جلب"، رأی دادگاه محسوب نمیشود و نوعی دستور است
در مواقعی که شخصی با امتناع از پرداخت دین خود، در آستانه بالا کشیدن مالتان باشد؛ در چنین مواردی اولین فکری که به ذهنتان میرسد، گرفتن دستور جلب متهم است.
. دستور جلب حکم قاطع دعوا نیست. و معمولاً زمانی صادر میشود که شخص در دعاوی کیفری به دادگاه یا دادسرا احضار شده اما مراجعه نکرده است. این دستور جلب ممکن است به دلایل گوناگون مانند بازجویی ، اجرای حکم ، یا اجبار به اجرای حکم صادر شود
دستور جلب
دستور جلب در امور کیفری دستوری است
دستور جلب در دو حالت صادر میشود؛ گاهی قاضی دادگاه در روند اجرای حکم، برای مجبور کردن فرد به اجرای حکم، قرار جلب صادر میکند و گاهی نیز زمانی که هنوز فرد متهم نشده است، قاضی برای رسیدگی به حکم و انجام تحقیقات بیشتر دستور جلب کسی را که از او شکایت شده است، صادر میکند. البته در این مورد هنوز معلوم نیست که فرد متهم است یا خیر و فقط اتهام متوجه وی است و به این علت که دلایلی برای متهم بودن او وجود دارد، قاضی این قرار را صادر میکند.
در این حالت ابتدا متهم را به دادگاه دعوت میکنند و در صورتی که وی در دادگاه حاضر نشد، برای رسیدگی به پرونده او را جلب میکنند.
اما در دعاوی حقوقی در صورتی میتوان دستور جلب صادر کرد که این امکان وجود نداشته باشد که در زمان اجرای حکم، مالی از بدهکار معرفی شود یا اینکه خود بدهکار مالی را برای ادای دین خود معرفی نکند، بنابراین قاضی پرونده با اعمال ماده 2 قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی، در رای دادگاه،"حکم جلب" او را صادر میکند.
تفاوت حکم جلب و دستور جلب
تفاوت حکم و دستور در ماده 299 قانون آیین دادرسی مدنی وجود دارد: چنانچه رأی دادگاه درباره ماهیت دعوا و قاطع آن به طور جزئی یا کلی باشد، حکم و در غیر اینصورت قرار نام دارد.
اولین تفاوت حکم و دستور به این نکته اشاره دارد که فقط قاضی است که میتواند حکم را صادر کند اما درباره قرار دادیار، مدیر دفتر شعبه، دادستان، بازپرس یا نماینده دادگاه این توانایی را دارد. در امور مدنی حکم و قرار را رأی مینامند.
وقتی دادگاه راجع به ماهیت پروندهای تصمیم بگیرد، حکم صادر میشود. رأیهایی که دادگاه میدهد دو دستهاند:
- احکام
- دستورها
تفاوت انواع حکمها
•
حکم حضوری یا غیابی: وقتی در روند رسیدگی به پرونده خوانده یا وکیلش در جلسات حاضر نباشند و هیچ دفاع کتبی ارائه ندهند، رأی صادر غیرحضوری خواهد بود. فقط احکام به صورت غیابی صادر میشوند و قرار غیابی وجود ندارد.
•
حکم قطعی و غیرقطعی: مفاد حکم قطعی قابل تغییر نیست و به همین شکل باید اجرا شود.
•
حکم نهایی و غیرنهایی: حکمی که دیوان عالی کشور صادر میکند قابل فرجام خواهی نخواهد بود و همان حکم نهایی است. سایر احکام غیرنهایی هستند.
تفاوت انواع دستورها:
•
دستور تحقیقی محل: دادرس میتواند به محل مراجعه کرده و اطلاعاتی بدست آورد. نتیجه یکی از ادله اثبات است.
•
دستور سقوط دعوا: اگر حکم قطعی صادر شود و رسیدگی دوباره به پرونده غیرممکن باشد، قرار سقوط ثبت میگردد.
•
دستور ابطال دادخواست: اگر در پروندهای شاکی بخواهد از کاری صرف نظر کند، قرار ابطال دادخواست صادر میشود.
*
در تفاوت حکم و قرار این را هم باید درنظر گرفت که حکم رأی قضایی است و در دادگاه تجدیدنظر میتوان به آن اعتراض کرد اما در صورت صدور رأی قرار امکان اعتراض به آن وجود ندارد.
چه زمانی حکم جلب صادر میشود؟
حکم جلب زمانی صادر میشود که در پروندههای حقوقی فرد برای مطالبه، طلب خودش به دادگاه شکایت کرده و حکم محکومیت بدهکار را از دادگاه گرفته است. او باید درخواست اجرای حکم را به دادگاه بدهد. سپس یکی از اموالی که به فرد بدهکار تعلق دارد را معرفی کند. اگر بدهکار دارایی نداشته باشد یا شاکی اطلاعی درباره داراییهایش نداشته باشد، اینجاست که طبق قانون 2 محکومیتهای مالی، بدهکار ابتدا به دادگاه احضار میشود. برای اینکه در دادگاه حاضر شده و دینش را بپردازد، دستور جلب صادر میگردد.
این دستور جلب برای ادای دین است و مجازات نخواهد بود. در پروندههای حقوقی چیزی به اسم مجازات وجود ندارد و در واقع حکم جلب فقط نوعی اهرم فشار برای ادای دین است.
اگر بدهکار به دادگاه آمد اما بدهی خودش را پرداخت نکرد، بر اساس ماده 2 قانون محکومیتهای مالی تا وقتی دینش را نپردازد باید در زندان بماند.
در این قبیل پروندهها گاه فرد بدهکار در حین رسیدگی به پرونده فوت میکند یا اموالش را میفروشد، نباید نگران باشید زیرا در صورت فوت، وارثان او موظف به پرداخت پدهی اش هستند. بعضی افراد هم سریعاً اموالشان را به نام کس دیگری میزنند که اگر بعد از شکایت باشد، قابل قبول نخواهد بود و اموال توقیف میشود. دقت کنید در صورتی که این کار قبل از شکایت انجام شود، برای اثبات نیاز به کمک یک وکیل خواهید داشت.
لغو حکم جلب
لغو حکم جلب بستگی به جرم و دادگاه تصمیم گیرنده دارد. در مورد پروندههای حقوقی اگر ثابت شود بدهکار هیچ اموالی برای پرداخت بدهیاش ندارد در صورتی حکم جلب لغو میشود که فرد وثیقه گذاشته و تا زمان مشخص شدن تکلیفش آزاد باشد.
انواع دستور جلب
دستور جلب عادی :
زمانی که نشانی متهم را میدانیم، قاضی پیگیر پرونده دستور جلب را به یک مرکز کلانتری خاص ابلاغ میکند و فقط آن مرکز اجازه پیگیری جلب دارد
که این نوع قرار جلب، قرار جلب عادی است
حکم جلب نیابتی:
چنانچه متهم که قرار است برایش دستور جلبی صادر شود خارج از محدوده قضایی پرونده مطرح شده میباشد (در خصوص بحث قرار جلب عادی) در این جا دادگاه بعد از شنیدن سخنان وکیل جلب اقدام به صدور قرار جلب نیابتی مینماید به این منظور که آن را به حوزه قضایی که متهم سکونت دارد جهت اجرای آن ارجاع میدهد.
حکم جلب ثالث:
این نوع از حکم جلب زمانی صادر میگردد که شخص ثالثی در پرونده مطرح شده علیه متهم دخیل باشد؛ یعنی به این منظور که متهم بعد از احضار در خصوص بیان توضیحات در خصوص آن چه بر علیه او شکایت شده این ادعا را داشته باشد که شریکی داشته است، در این حالت است که قاضی حکم جلب ثالث را صادر مینماید.
دستور جلب سیار :
زمانی که نشانی محل زندگی متهم را نمیدانیم، قاضی پیگیری دستور جلب را به تمام مراکز قضایی، پیگیری دستور جلب را صادر میکند.
پس از آن دستور جلب به همه کلانتریهای حوزه قضایی داده میشود که به آن جلب سیار گفته میشود.
دستور جلب، یک دستور مدتدار است، میتوانید هر جا که بدهکار را مشاهده نمودید، با کمک یک مأمور انتظامی، او را دستگیر کنید و به دادگاه تحویل دهید
انواع دستور جلب در دعاوی
تقسیم بندی برای دستور جلب بر اساس نوع دعاوی نیز وجود دارد که بدین قرار است
دستور جلب حقوقی :
پس از قطعیت حکم و صدور اجرائیه و امتناع محکوم علیه از پرداخت، در صورتی که محکوم علیه مالی نداشته باشد یا شاکی از آن اموال مطلع نباشد
بر اساس ماده 3 قانون محکومیتهای مالی : تا زمان اجرای حکم یا پذیرفته شدن اعسار یا جلب رضایت محکوم له، به در خواست محکوم له، دادگاه دستور جلب وی را صادر میکند و قاضی راسا نمیتواند دستور جلب صادر کند. به منظور ادای دین و اجرای حکم است و مجازات محسوب نمیشود.
دستور جلب کیفری :
1-
اگر متهم در مرحله تحقیقات برای ارائه توضیحات حاضر نشود به دستور مقام قضایی ( بازپرس یا دادیار) جلب میشود. به دلیل عدم حضور متهم برای توضیح در دادگاه است.به دلیل یا گناهکاری یا اجرای حکم نیست. مرجع قضایی راساً دستور جلب صادر میکند.
2-
پس از اثبات مجرمیت و قطعی شدن حکم دادگاه کیفری، اول دعوت محکوم علیه برای اجرای حکم و سپس دستور جلب
تشریح صدور حکم جلب در دعاوی کیفری
- شکایت شاکی در محاکم قضائی
- ثبت شکایت
- بازجویی از شاکی
- ابلاغ احضاریه به متهم جهت بازجویی از وی
- صدور حکم جلب متهم، در صورت عدم حضور وی مطابق با احضاریه
دادخواست حکم جلب
دادخواست حکم جلب وجود ندارد.
گرفتن حکم جلب از طریق دادخواست مستقیم شخص به دادگاه ممکن نیست.
.اگر شما هم نمیدانید دادخواستی به نام دادخواست حکم جلب در پروندههای حقوقی وجود ندارد، باید بدانید که کسی نمیتواند به دادگاه مراجعه کند و دادخواست حکم جلب بدهد؛ فقط زمانی که حکم قطعی صادر شد، میتوانید درخواست دستور جلب بدهید، بنابراین باید صبر کنید تا پرونده به مرحله اجرا برسد.
دستور جلب در پروندههای حقوقی مانند اختلافات مالی، طلاق و مشکلات تقسیم ارث
، مهریه،
نفقه
، چک
و... خیلی زود صادر نمیشود و معمولاً مدت زمانی زیادی طول میکشد تا بتوان حکم جلب کسی را گرفت.
این دستور، در پروندههای حقوقی زمانبر است
اما در پروندههای کیفری از جمله کلاهبرداری و سرقت قاضی مستقیماً حکم جلب را صادر میکند.
قاضی پرونده در مراحل مختلف برای دستگیری افراد دستور صادر میکند تا آنها در محضر دادگاه حاضر شوند.
قاضی سریعتر دستور جلب متهم را صادر میکند.و از این جهت
موارد صدور حکم جلب
در پرونده های حقوقی جهت تکمیل پرونده و کشف حقیقت به شهادت شهود نیاز است. از این رو به دادگاه احضار می شوند و چنانچه این افراد بدون دلیل موجه در دادگاه حضور نیابند، حکم جلب آنها صادر می شود.متهمی که به دادگاه احضار می شود ولی بدون دلیل موجه از حضور در دادگاه امتناع کند، مجددا احضاریه به وی ابلاغ می شود. بی توجهی وی به ابلاغیه برای بار دوم و عدم حضور در دادگاه، منجر به صدر حکم جلب وی می شود.
در صورت وجود احتمال فرار یا اختفای متهم، از همان ابتدا حکم وی صادر می شود.
برای وادار کردن متهم به اجرای حکم قطعی صادر شده توسط دادگاه.
چنانچه اجرای حکم صادره به تعویق افتد و احضاریه ای به متهم جهت اطلاع وی از این موضوع ابلاغ شود. عدم حضور وی در دادگاه بدون دلیل موجه، صدور حکم جلب وی را در پی خواهد داشت. البته در این حالت جلب وی به منظور ابلاغ و تفهیم حکم دادگاه و شرایط آن به وی خواهد بود.
*
در ارتکاب جرائم مشهود، ضابطین دادگستری جهت رسیدگی به جرم وی و تکمیل پرونده، مجرم را برای حداکثر 24 ساعت جلب و بازداشت میکنند.
نصب هرگونه بنر تبلیغاتی، اعلامیه و … بر روی تابلوهای ارگان های دولتی از جمله مدارس، بیمارستان ها و یا تابلوهای راهنمایی و رانندگی، جرم محسوب شده و ماموران نیروی انتظامی می توانند در صورت مشاهده، فرد مرتکب را جلب نموده و به مقامات قضائی مربوطه تحویل دهند.
حکم جلب ورود به خانه:
مرجع کیفری بهمنظور دستیابی به ادله بیشتر، ضبط اموال و وسایلی که ممکن است به جرم مربوط باشد صادر میکند حکم جلب ورود به خانه میباشد، به این منظور که اگر در مراحل تحقیقاتی بازپرس، متهم به دلایلی حضور نداشته باشد؛ اما دلایل ارائه شده توسط شاکی و یا وکیل کیفری قوی باشد شخص بازپرس حکم به ورود به خانه متهم را میتواند صادر نماید تا علاوه بر بررسی خانه و پیدا کردن مدارک و شواهد مورد نظر، در صورت حضور متهم در خانه آن را دستگیر کنند.
حکم جلب محکومیتهای مالی:
اگر فردی محکوم به پرداخت دیه و یا جزای نقدی در جرایم کیفری گشت و موظف به پرداخت آن گردید، درصورتیکه در خصوص پرداخت جزای نقدی در دادگاه حضور نیابد حکم جلب او صادر خواهد شد.
حکم جلب چک برگشتی:
برگشت چک زمانی رخ میدهد که فرد صادرکنندهٔ چک در محلی که در آن حساب دارد پولی نداشته باشد و چک او برگشت بخورد در این جا شخص دارنده چک میتواند برای دریافت آن چه حق او میباشد با کمک وکیل چک دفتر حقوقی حقگرا از فرد مقابل شکایت کرده و دادگاه به این منظور حکم جلب متهم را صادر میکند. در واقع این درخواست در مورد چک برگشتی باید با وجود شرایطی همراه باشد تا چک کیفری محسوب شود
شرایط چک کیفری:
- چک صادر شده حقوقی نباشد
-تاریخ داشته باشد
- در چک شروط خاصی ذکر نگردیده باشد
- چک به صورت مدت دار نباشد
آگاهی از این شرایط با انجام مشاوره با وکیل جلب هم که در امور کیفری تخصص دارد میسر می باشد .
حکم جلب مهریه:
زمانی که زوجه برای دریافت مهریه خود بهصورت شخصی و یا به کمک وکیل مهریه اقدام نمود و حکم به پرداخت مهریه مرد را دریافت کرد و اموالی از مرد را به اداره اجرای ثبتاسناد معرفی نمود آنگاه است که به زوج اظهارنامهای برای پرداخت مهریه فرستاده میشود که آن را پرداخت نماید، حال درصورتیکه مرد مالی نداشت و یا زن دراینخصوص اطلاعی نداشت در این جا زن میتواند برای درخواست مهریه از دادگاه اقدام نماید و در این مرحله اگر مرد باز هم اقدامی نکرد و در دادگاه حضور نیافت، در این صورت دادگاه به جهت پرداخت دین، حکم جلب مرد را صادر مینماید.
حکم جلب به علت عدم پرداخت نفقه:
یکی از مواردی که در خصوص آن قرار جلب یا دستور جلب صادر میشود بحث پرداخت نکردن نفقه زن توسط مردمی باشد زمانی که مرد از دادن نفقه خودداری میکند، این حق برای زن ایجاد میشود که به کمک وکیل جلب شکایتی در دادگاه کیفری با رعایت کلیه مراحل یک شکایت اصولی و قانونی مطرح نماید و درخواست حکم جلب مرد را برای پرداخت نفقه نماید در این جا دادگاه این حکم را صادر میکند تا زن بتواند از طریق کلانتری حوزه شکایت اقدام به دستگیری نماید، حال بعد از آنکه مرد به دادگاه احضار شد و با وجود استطاعت مالی از پرداخت نفقه باز هم سرباز زد به حبس محکوم خواهد شد.
قرار جلب به دادرسی
وقتی بازپرس یا دادرس یا دادیار پس از بررسی ادله شاکی و انجام تحقیقات ، به این نتیجه برسد که ادله کافی برای وقوع جرم و انجام آن بویسله متهم وجود دارد و باید در دادگاه کیفری محاکمه شود، قرار جلب به دادرسی صادر میکند و پرونده را نزد دادستان میفرستد تا اگر دادستان این قرار را تایید کرد اقدام به صدور کیفر خواست مینماید و پرونده را به دادگاه ارسال کند.
همچنین در صورتی که باز پرس قرار منع تعقیب صادر کند و شاکی به این قرار اعتراض کند دادگاهی که به این اعتراض شاکی رسیدگی میکند اگر اعتراض شاکی را موجه بداند، قرار جلب به دادرسی صادر میکند و پرونده را برای تفهیم اتهام به متهم واخذ آخرین دفاعیات و تامین مناسب به دادسرا ارسال میکند.
استعلام حکم جلب با کد ملی
امروزه، برای هر اقدامی در هر پرونده قضایی، ابتدا باید در سامانه ثنا که سایت رسمی قوه قضائیه است، ثبت نام کنید تا از طریق کد ملی خود، امکان پیگیری پرونده را داشته باشید. برای ثبت نام در سامانه، ابتدا باید ثبت نام را در سایت انجام دهید و سپس، برای تکمیل ثبت نام خود، به دفاتر خدمات قضایی مراجعه کنید. استعلام حکم جلب نیز از این مقوله مستثنی نیست. بعد از ثبت نام در سامانه ثنا با وارد کردن کد ملی و رمز شخصی که قبلا از دفاتر خدمات قضایی دریافت کردهاید، امکان استعلام حکم جلب و پیگیری پرونده جلب را خواهید داشت.
اعتراض به قرار منع تعقیب
در موردی که بازپرس پس از رسیدگی، برای متهمی قرار منع پیگرد یا منع تعقیب صادر کرده باشد، یعنی بگوید که متهم به دلیل کافی نبودن دلایل یا به دلیل جرم نبودن عملی که به او نسبت داده شده، قابل تعقیب نیست و باید رها شود، شاکی و دادستان حق تجدیدنظرخواهی و اعتراض به این قرار را دارند.
هنگامی که دادستان یا شاکی از این قرار، تقاضای تجدید نظر و به آن اعتراض کردند، برای رسیدگی به این اعتراض، پرونده به دادگاه خواهد رفت و دادگاه موارد را بررسی میکند .
چنانچه به این نتیجه برسد که متهم قابل تعقیب است و قرار بازپرس که دال بر غیر قابل تعقیب بودن متهم صادر شده، صحیح نیست، قرار بازپرس را نقض میکند و «قرار جلب به رسیدگی» صادر میشود.
جلب به رسیدگی یا جلب به دادرسی به این معنا است که دادگاه تشخیص میدهد این پرونده باید دارای قرار مجرمیت و کیفرخواست باشد ونیز قابل طرح در دادگاه است.
وکیل دستور جلب
گرفتن حکم جلب در پروندههای حقوقی و کیفری به روشی متفاوت انجام میشود. پروندههای حقوقی معمولاً روند کندتری در صدور حکم جلب دارند و تا زمانی که ادله کافی به دادگاه ارائه نشود، حکم جلب صادر نخواهد شد. در رابطه با پروندههای کیفری مجمع قضایی خود اختیار صدور حکم جلب را دارد و میتواند مستقیماً در صورت مجرم شناختن متهم یا عدم حضور او در دادگاه حکم جلبش را صادر کند.
مشاوره گرفتن از وکیل جلب دفتر حقوقی حقگرا در امور مربوط به جرایم کیفری و حقوقی که وکیل پایه یک دادگستری است از این رو با اهمیت است که شخص در صورتی که خواستار پیگیری قرار جلب متهم باشد به دلیل آن که روند این پیگیری معمولاً روندی پیچیده و مشکل میباشد، میتواند با گرفتن مشاوره حقوقی از وکیل جلب برای پیگیری پرونده خود به آگاهی برسد تا به درستترین شکل به کمک وکیل اقدامات حقوقی لازم را انجام گیرد.
شاکی باید برای حل پرونده، ادله و مدارک مستند جمعآوری کند و نباید این در این موارد سادهانگاری کند.
وکیل جلب در خصوص مدارکی لازم و مواردی حتماً باید در دادگاه مطرح شود راهنماییهای لازم را انجام میدهد تا فرد با خیالی آسوده همراه با وکیل به روند پیگیری پرونده و جلسات دادگاه بپردازد.