مجازات سرقت حدی
بهمن ۲۲, ۱۴۰۱عواقب فرار از صحنه جرم
بهمن ۲۲, ۱۴۰۱
خیانت در امانت از جمله جرایم مالی و جرایم علیه اموال و مالکیت است
که در نظام کیفری ما مطابق ماده 674 قانون مجازات اسلامی جرم و قابل مجازات شناخته شده است..
خیانت در امانت زمانی مطرح میشود که مالک مال، اموالش را به فردی به امانت میسپارد که نگهداری کند و یا برای کار معینی به مصرف برساند، ولی امین از انجام وظایفی که به او سپرده شده است امتناع نماید و اموال امانی را تصاحب، تلف، استعمال و یا مفقود نماید.
جرم خیانت در امانت و روشهای اثبات آن یکی از موضوعات کیفری سنگین میباشد
که برای اثبات آن در دادگاه نیازمند
وکیل کیفری باسابقه هست.
این جرایم، هم از جهت کیفری و هم از جهت حقوقی قابلیت پیگیری دارد
مجازات جرم خیانت در امانت و میزان حکم آن، طبق قانون جدید، تغییراتی داشته که بر اساس آن کاهش مجازات حبس تعزیری، جرم خیانت در امانت دچار تقلیل شده است.
گاهی دیگران این جرم را با سرقت و مخصوصا کلاهبرداری اشتباه میگیرند.
خیانت در امانت
خیانت به معنای پیمانشکنی و نقض عهد است. بنابراین خیانت در امانت یعنی شخصی که مال یا هر چیز ارزشمند که نزد او به امانت گذاشته شده در نگهداری آن کوتاهی کرده، یا بدون اجازه صاحب مال از آن استفاده کند، یا آن را معیوب کرده و یا کلا از بین ببرد.
اگر شخصی که مالی به او سپرده شده است از پس دادن آن مال در موقع مطالبه ی مالک امتناع کند و یا آن مال را صرف استفاده در امری کند غیر از آنچه که مالک تعیین کرده است خیانت در امانت محقق میشود.
امانت داری، هم در اسلام، امری سفارش شده است و هم به علت تاثیر در نظم اجتماعی، مورد توجه قانون گذار میباشد. پیامبر خدا، در اهمیت امانت داری میفرماید : "کسی که در دنیا، به امانتی، خیانت کند و آن را به صاحبش برنگرداند و مرگش فرا رسد، بر غیر آیین من مرده است". بر اساس این سخن، خیانت در امانت، در اسلام، به شدت مذموم است.
تعریف ماده 674 از کتاب قانون مجازات اسلامی
«هرگاه اموال منقول یا غیرمنقول یا نوشتههایی از قبیل سفته و چک و قبض و نظایر آن به عنوان اجاره یا امانت یا رهن یا برای وکالت یا هر کار با اجرت یا بی اجرت، به کسی داده شود و بنا بر این بوده که اشیاء مذکور مسترد شود یا به مصرف معینی برسد و شخصی که آن اشیاء نزد او بوده آنها را به ضرر مالکین یا متصرفین، استعمال، تصاحب، تلف یا مفقود نماید.»
سه عنصر خیانت در امانت
1.مالک :
شخصی است که مال را با رضایت در اختیار شخص مورد اعتماد خود قرار میدهد.
2.امین:
شخصی که مال به او سپرده شده است تا در موقع تعیین شده به مالک برگرداند یا این که مال را به مصرف معینی برساند.
3.مال مورد امانت:
مالی است که مالک آن را به شخص امین میدهد تا آن را نگهداری کند.
نکتهای که باید به آن توجه داشت این است که جرم خیانت در امانت هم شامل اموال منقول و هم شامل اموال غیرمنقول میشود برخلاف سرقت که فقط شامل اموال منقول میشود و در اموال غیرمنقول قابل تصور نیست.
عوامل جرم خیانت در امانت
• استعمال:
مال امانی را برای خود استفاده کند.
• تصاحب:
مال امانی را تصاحب کند.
• اتلاف:
مال امانی را به هر طریقی از بین ببرد.
•مفقود کردن:
مال امانی را مخفی کند و مالک نتواند به آن دستیابی داشته باشد.
ارکان خیانت در امانت
هر عملی باید سه رکن اصلی داشته باشد تا از نظر قانون، جرم شناخته شود.
رکن مادی
اعمال تصاحب، اتلاف، استعمال یا مفقود کردن مال امانی که در نتیجه انجام عمل یا انجام ندادن عملی صورت گیرد. به عبارتی، باید بین عملی که امین انجام داده و ضرری که به مالک وارد شده، باید رابطه علیّت وجود داشته باشد؛ بدین معنا که انجام فعل یا ترک فعل از سوی امین، موجب شده باشد که به مالک خسارت وارد شود.
رکن معنوی
وجود سوء نیت به صورت عام یا خاص؛ یعنی:
سوء نیت عام: تصاحب، استعمال، اتلاف و مفقود کردن مال امانی باید به صورت عمدی و آگاهانه اتفاق بیفتد.
سوء نیت خاص: یعنی انجام این اعمال با اراده و قصد زیان رساندن به دیگران باشد.
رکن قانونی
عمل انجام شده باید مصداق موارد بیان شده در ماده 674 قانون مجازات اسلامی باشد تا شرایط جرم تلقی شدن خیانت در امانت تحقق یابد.
از جمله آن مصادیق داریم:
مال امانی باید حتما ارزش مالی داشته باشد و یا ابزار کسب مال باشد، بنابراین اگر مال امانی، قابلیت خرید و فروش و ارزش مالی نداشته باشد، جرم محقق نمیشود.
مال امانی باید حتما توسط مالک آن یا نماینده قانونی او به امین سپرده شده باشد.
مال امانی باید از روشهای قانونی و با شرط بازگرداندن به صاحب آن یا با شرط مصرف کردن در راهی مشخص، به فرد امین سپرده شده باشد.
شرایط تحقق جرم خیانت در امانت
1-مال امانی باید توسط مالک یا متصرف قانونی به امین سپرده شده باشد و اگر شخصی خود مالی را به دست آورده باشد خیانت در امانت نیست و تصرف در مال گمشده (لقطه) خیانت در امانت نیست.
2- لازمه خیانت در امانت، خیانت به عین مال سپرده شده نیست، بلکه اگر وجه حاصل از فروش مالی که عین آن به امین سپرده شده تصرف شود نیز خیانت در امانت واقع شده است.
مثال: اگر جنسی به امین داده شود تا بفروشد و قیمت آن را به مالک جنس رد کند و امین پس از فروش، در قیمت آن تصرف نماید، چون در حقیقت قیمت آن جنس ضمن خود جنس در نزد او امانت قرار داده شده بود، خیانت در امانت واقع شده است.
3-لازمه خیانت در امانت سپردن عین به طور مستقیم نیست بلکه اموال، ممکن است به اعتبارِ سپرده شدنِ کلیدِ محلی که اموال در آنجا قرار دارند به امین سپرده شده باشد.
مثال: هرگاه انبار برنجی بین متهم و شاکی مشترک بوده و همین قدر که کلید در دست متهم باشد مشارالیه عرفاً امین محسوب میشود و تصاحب کردن برنج مشترک موجود در انبار مشترک، مانند فروختن آن جرم خیانت در امانت واقع شده است.
4- سپرده شدن مال به یکی از طرق قانونی - یعنی لزوم مشروع بودن تصرف سپارنده مال. مقصود از متصرف کسی است که مال را به نحوی در تصرف داشته باشد که تصرف او قانوناً مشروع شناخته شود. بنابراین ناظر به موردی که تسلیم کننده مال به متهم، آن را از طریق سرقت به دست آورده باشد نخواهد بود گرچه تصاحب امین ممنوع و موجب مسئولیت مدنی است.
5- لزوم وجود عقد یا قرارداد امانی یا وجود رابطهای با شرط استرداد یا وجود شرط به مصرف معین رسانیدن مال امانی. لذا میتوان عقود معین (عقودی که در قانون نام برده شده است) ذیل را بررسی کرد:
عقد اجاره (مواد 466 و 467 قانون مدنی): خودداری از استرداد مبلغ قرض الحسنه بعد از انقضای مدت اجاره از شمول مقررات کیفری خارج بوده و در شمول دعاوی حقوقی است. فروش و تلف عین مستأجره میتواند در شمول جرم خیانت در امانت قرار بگیرد.
عقد ودیعه (امانت): مطابق ماده 607 قانون مدنی ودیعه عقدی است که به موجب آن یک نفر مال خود را به دیگری می سپارد تا مجاناً آن را نگهداری کند.
عقد رهن (مواد 771 الی 794 قانون مدنی)
عقد وکالت (مواد 656 الی 683)
عقد عاریه: طبق ماده 635 قانون مدنی عاریه عقدی است که به موجب آن احد طرفین به طرف دیگر اجازه میدهد که از عین مال او مجاناً منتفع شود.
* عقود قرار گرفته در جرم خیانت در امانت، عقود امانی هستند نه عقود تملیکی بنابراین عقد قرض به مفهوم تملیک عین در مقابل تعهد به رد مثل از شمول بحث خارج است.
6- تعلق مال به غیر - اگر امین مالک مال سپرده شده به خود باشد تصاحب او خیانت در امانت نیست.
حالتهای وقوع جرم در خیانت در امانت
• خیانت در امانت در زمینه انحصار وراثت
• خیانت در قانون تجارت
• کلاهبرداری و جعل مهر و امضا
• خیانت در امانت در زمینه اسناد ملکی
مدارک لازم جهت طرح شکایت خیانت در امانت
مدارک هر دعوای کیفری علاوه بر آن مواردی که در قانون بعنوان ادله اثبات جرم از آنها نام برده شده است، میتواند بسته به موضوع دعوا متفاوت باشد.
ادلهايي كه براي اثبات جرم كلاهبرداري لازم است با جرم خيانت در امانت متفاوت است.
به طور مثال در شکایت خیانت در امانت خودرو علاوه بر وجود شهود جهت ادا شهادت مبنی بر اثبات رابطه امانی و سپردن ماشین به امین، شاکی میتواند در جهت احراز مالکیت خویش سند مالکیت خودرو را نیز ضمیمه دعوا نماید.
لازم است در زمان طرح شکایت خیانت در امانت مدارک لازم در جهت اثبات حقانیت را به همراه داشته اید. به مدارکی که وجود آنها الزامی است اشاره کردهایم.
۱-رسید امانی مالی که مالک آن هستیم و خواستار استرداد و مطالبه آن از سوی امین هستیم.
۲-تنظیم و نگارش شکایت خیانت در امانت و اظهارنامه و مراجعه به دادسرا برای طرح دعوی.
۳-شهودی که جهت اثبات جرم خیانت در امانت باید ارائه شود.
۴-دیگر مدارک و مستنداتی که با کمک وکیل کیفری جمعآوری شده و مراجع ذی نفع را نسبت به حقانیت آگاه میسازد.
دادگاه رسيدگي به جرم خيانت در امانت
همان طور که گفته شد، جرایم خیانت در امانت زیر مجموعه دعاوی کیفری هست.
دادگاههاي كيفري ايران به دودسته تقسيم ميشوند:
- دادگاه كيفري يك
- دادگاه كيفري دو
در ماده ٣٠٢ قانون آيين دادرسي كيفري مواردي كه در صلاحيت دادگاه كيفري يك هست مشخص شده است
لذا هرآنچه غير از موارد ماده ٣٠٢ قانون آيين دادرسي كيفري در صلاحيت دادگاه كيفري دو ميباشد.
وکیل برای شکایت خیانت در امانت
جرم خیانت در امانت از طریق استعمال، تصاحب، اتلاف و مفقود کردن مال مورد امانت اتفاق میافتد که این موارد عنصر مادی این جرم محسوب میشوند و میتواند هم به صورت فعل و هم به صورت ترک فعل اتفاق بیافتد که البته در اکثر موارد به صورت فعل اتفاق میافتد.
شکایت خیانت در امانت مانند کلیه شکایات دیگر نیاز به تخصص و بررسی همه جانبه پرونده کیفری دارد.
برای اثبات
خیانت،
نیاز بهرهگیری از تجارب وکیل پایه یک دادگستری امری ضروری و اجتناب ناپذیر است.
وکیل کیفری
به دلیل تجربهای که در خصوص پروندههای مشابه دارند میتوانند با کمترین اتلاف زمان اقدام به جمعآوری مدارک مربوطه کنند و طرح دعوی و پرونده شکایت خیانت در امانت را در مسیری درست و به جا قرار دهند.
برای شکایت خیانت در امانت
ابتدا میتوانید برای درمیان گذاشتن مشکل حقوقی و کیفری با یک وکیل مشاوره داشته باشید. در مرحله بعد، شکایت خیانت در امانت شما نیاز به تنظیم شکواییه دارید
که به یک وکیل برای تنظیم آن نیاز دارید .
همچنین میتوان زمان خود را برای حضور در دادگاه از دست ندهید و پیگیری پرونده را به وکیل شکایت خیانت در امانت دفتر حقوقی حقگرا بسپارید. اگر برای رفتن به دادگاه وقت یا اطلاعات کافی ندارید، بهتر است یک وکیل خیانت در امانت اینکار را برای شما انجام دهد.