مجازات فرار متهم از حکم جلب
اسفند ۲۵, ۱۴۰۳انواع مجازات محاربه در قانون
فروردین ۶, ۱۴۰۴
مجازات جرم افترا به دیگران در نظام قضایی کشور ما بسیار سنگین است؛ اما فراتر از مجازات های قانونی، تهمت و افترا آسیب های جبران ناپذیری به آبرو و حیثیت فرد وارد میکند و میتواند روابط اجتماعی وی را به شدت تحت تاثیر قرار دهد.
بنابراین، هر فردی پیش از آنکه سخنی بر زبان آورد، باید به عواقب آن بیندیشد و از هرگونه اتهامی که فاقد دلیل و مدرک کافی باشد، خودداری کند.
افترا
افترا در لغت به معنی دروغبستن، و بهتانزدن است. افترا یا تهمت از اصطلاحات علم حقوق بوده و به این معناست که فردی جرمی را به دیگری نسبت دهد، بدون آن که قادر به اثبات آن باشد.
همچنین افترا جرمی است که از شخص دیگری به صورت شفاهی یا از طریق رسانههای اجتماعی و مجازی در شبکه یا از طریق رسانههای مکتوب و روزنامهها ممکن است صورت میگیرد.
برخی از شرایط مجازات جرم افترا شامل: انتساب جرمی به دیگری، معین بودن شخص طرف اسناد و ابتدائی بودن اسناد و ...
نشر افترا
نشر افترا، یعنی، کسی، به دیگری، یک عمل مجرمانه را با نشر آن، از طریق روزنامه، جراید و فضای مجازی، نسبت دهد، بدون اینکه توان اثبات افترای خود را داشته باشد. در چنین مواردی، در صورت صدور حکم برائت شخصی که به او، افترا زده شده، قانون گذار، مجازات جرم نشر افترا را پیش بینی کرده است.
انواع افترا و تهمت
در قانون مجازات تهمت و افترا انواع مختلفی دارد و به دو دسته مختلف دسته بندی میشود:
● افترای عملی یا فعلی
تهمت و افترای فعلی یا عملی در واقع نوعی است که در آن افترا زننده قصد دارد شخص دیگری را به قصد و میل خود متهم کند که وسیله و یا آلات جرم را در محل کارهای مختلف مانند منزل و یا در جیب و لباس او قرار دهد به گونهای که این وسایل شرایطی فراهم کند تا تعقیب جزایی آن فرد را فراهم کند. در افترا فعلی، یک نفر اساساً دیگری را به ارتکاب جرم متهم میکند، برای مثال مواد مخدر را در کیف شخص دیگری گذاشته و سپس او را به قاچاق مواد مخدر متهم می کند.
● افترای قولی
حالتی است که در آن شخص با کلمات و عبارات خود اعمالی را به دیگری نسبت میدهد که صحت آن ثابت نشده یا معلوم نیست.
تفاوت افترا و تهمت
توهین به معنای بیان عباراتی است که موجب تحقیر، اهانت یا تمسخر دیگری شود. افترا نیز عبارت است از نسبت دادن صفت یا فعلی ناروا به دیگری که موجب هتک حیثیت او گردد.
اما تهمت، نسبت دادن امری خلاف واقع به دیگری است که موجب اتهام او به جرمی شود. برای تحقق هر یک از این جرایم، وجود عنصر قانونی، عنصر مادی و عنصر معنوی ضروری است.
مجازات تهمت و افترا در واقع با یکدیگر بسیار فرق دارند.
تفاوت جرم افترا قولی و افترا عملی
اگر افترا، قولی باشد، یعنی، شخصی، بدون توان اثبات، صرفا با عملی نظیر نطق یا نشر در جراید، یک عمل مجرمانه را به دیگری، نسبت دهد.
اگر اینکه افتراء عملی باشد، یعنی فردی با قرار دادن اشیا و ادوات مجرمانهای، در محلی، سبب تعقیب و متهم شدن دیگری شود، متفاوت است. مجازات افترای قولی، جزای نقدی یا حد و مجازات افترای عملی، حبس یا شلاق میباشد.
تفاوت رابطه افترا با نشر اکاذیب
هر چند که وجه مشترک افترا با نشر اکاذیب در هتک حرمت اشخاص است، ولی هر اشاعه اکاذیبی افترا نیست.
به دلیل آنکه در تحقق افترا لازم است که اتهام نسبت داده شده قبلاً از طرف قانونگذار به عنوان جرم و با قید مجازات یا اقدامات تامینی و تربیتی توصیف و اعلام شده باشد، در حالیکه اشاعه اکاذیب اعم از افترا است و شامل نسبتدادن هرگونه خبر کذبی به ضرر اشخاص و مقامات رسمی و دولتی میشود.
مجازات جرم افترا
به دلیل اهمیت حرمت آبرو و شخصیت افراد، قانون گذار، در قانون مجازات اسلامی، مجازاتهای بسیار سنگینی را برای افترای قولی و عملی، پیش بینی کرده است که در صورت اثبات برائت و بیگناهی کسی که به او، افتراء زده شده، بسته به نوع افتراء، در مورد مرتکب جرم، اعمال خواهند شد.
ماده 699 قانون مجازات اسلامی جدید، مرتکب افترا "....، جز در مواردی که موجب حد است، به جزای نقدی درجه شش، محکوم خواهد شد." با در نظر گرفتن قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، مجازات افترای عملی را حبس از سه ماه تا یک سال و شش ماه یا شلاق تا 74 ضربه میداند.
ماده 697 همین قانون، با در نظر گرفتن قانون کاهش، مجازات افترای قولی را جز در مواردی که افترا، موجب حد بوده، جزای نقدی بیشتر از 6 میلیون تومان تا 24 میلیون تومان مقرر کرده است.
البته، میزان مجازات حبس این جرم، قبل از تصویب قانون کاهش حبس مجازات تعزیری، شش ماه تا سه سال بود، اما، به موجب این قانون و تبصره ماده 11 آن، در حداقل و حداکثر، به نصف، تقلیل یافت.
مجازات نشر افترا
مجازات جرم نشر افتراء، براساس قانون مجازات اسلامی جدید، مصوب هزار و سیصد و نود و دو و اصلاحات آن، در سال 99، جزای نقدی درجه شش که معادل 6 تا 24 میلیون تومان است یا حد، در مواردی که افترای زده شده، موجب حد باشد، است.
شرایط تحقق جرم افترا
برای تحقق جرم افترا باید شرایط زیر وجود داشته باشد :
جرم افترا که از نمونه های آن، جرم تهمت دزدی بوده، فقط نسبت به افراد حقیقی صورت میگیرد نه افراد حقوقی پس شامل شرکت ، کارخانه یا غیره نمیباشد.
حتما باید عمل انتسابی در قانون جرم شناخته شده باشد وگرنه جرم افترا محقق نمیشود.
برای تحقق جرم افترا فرد باید عمدا و با قصد ضرر زدن آن جرم را به غیر نسبت دهد، در جرم افترا فعل انتسابی به حیثیت و ابروی فرد لطمه وارد میکند.
۱ - انتساب جرمی به دیگری
برای تحقق جرم افترا باید جرمی به کسی نسبت داده شود و عمل مورد انتساب میبایست بر طبق قوانین موضوعه جرم تلقی شود. نسبتدادن ارتکاب یک عمل خلاف و یا تخلف اداری نمیتواند افترا تلقی شود.
۲ - معین بودن شخص طرف اسناد
معین بودن ممکن است با ذکر نام و مشخصات او یا با اشاره و علامت صورت گیرد.
۳ - ابتدائی بودن اسناد
در اسناد جرم برای این که افترا شناخته شود، خود بخود و ابتدائی بودن اسناد شرط است؛ بنابراین نسبتدادن ارتکاب یک جرم از طرف کسی در مقام دفاع از خود، افترا محسوب نمیگردد.
۳ - عجر از اثبات صحت اسناد
جرم افترا در صورتی محقق میگردد که اسناددهنده نتواند ادعای خود را مبنی بر ارتکاب جرم توسط شخص دیگر ثابت کند.
4 - وسیله اسناد
منظور از وسایلی است که شخص با استفاده از آنها جرم افترا را مرتکب میشود که عبارتند از:
الف) نوشتن اوراق چاپی یا خطی: البته این اوراق محتوی افترا، باید علنی شود و حداقل باید به شخص طرف افترا یا اشخاص دیگر ارسال شود.
ب) انتشار اوراق: منظور از انتشار آن است که، ورقه مذکور بجای ارسال به طرف افترا و یا سایر مقامات رسمی، در معابر عمومی توزیع یا به در و دیوار نصب شود.
ج) نطق در مجامع: که اظهار و بیان مطالب خلاف واقع و افترا آمیز از ناحیه گوینده در حضور عدهای که صرفاً بتوان آن را مجمع نامید صورت گرفته باشد.
د) درج در روزنامه و جراید: در تمام موارد فوق، شخص اسناددهنده باید با علم و آگاهی از دروغبودن مطالب ادعایی خود، اقدام به این عمل کرده باشد.
مرجع صالح برای شکایت افترا و تهمت
با توجه به افزایش استفاده از شبکه های اجتماعی و پیام رسان ها در جامعه، جرایم سایبری همچون توهین و افترا در فضای مجازی نیز رو به افزایش است.
در این موارد، تعیین محل وقوع جرم میتواند پیچیدهتر باشد. دادگاه یا دادسرای محل وقوع جرم میتواند مرجع صالح برای رسیدگی به موضوع باشد و زمان و مکانی که جرم اتفاق افتاده و به شخص توهین شده یا پیام توهین آمیز دریافت کرده است به عنوان زمان و مکان وقوع جرم تلقی خواهد شد.
مدارک لازم برای طرح شکایت افترا و تهمت
برای طرح شکایت افترا و تهمت در دفاتر قضایی و دادگاه باید این موارد را همراه خود داشته باشید:
○ مدارک شناسایی شخص شکایت کننده همچون شناسنامه و کارت ملی
○ مدارک و مستندات دال بر توهین و تهمت و افترا
تجربه وکیل حقگرا به وی کمک میکند تا از پیچیدگیهای قانونی پرونده شما آگاه باشد و بهترین روش دفاعی را اتخاذ کنند. با انتخاب وکیل حقگرا، میتوانید اطمینان حاصل کنید که حقوق شما به بهترین نحو در دادگاه دفاع خواهد شد و شما به نتیجه دلخواه خود خواهید رسید.