مجازات نزول خواری
قوانین تغییر جنسیت
بهمن ۱۶, ۱۴۰۱
مجازات سرقت حدی
بهمن ۱۶, ۱۴۰۱
شرایط نامناسب اقتصادی فرد، افزایش قیمت‌ها، قیمت پایین وام درخواستی از بانک و شرایط خاص آن و فرار از بحران مالی... باعث شده بعضی افراد به سمت افراد نزول خوار قدم بردارند و به پول ربا و نزول روی بیاورند
افرادی که در تنگنا قرار می‌گیرند، ناگزیر نزول میکنند. دریافت پول نزول پیچیدگی‌ها و تشریفات گرفتن وام را نداشته و راحت و سریع‌تر میتوان آن را دریافت کرد. اضطرار برای به دست آوردن مبلغ مورد نیاز باعث میشود پیش هر کسی و با هر شرایطی دست دراز کنند
در این مواقع، فقط به منافع زودگذر فکر کرده و نزول گرفتن را توجیه میکنند؛ معامله‌ای که شرع، عقل و قانون به مخالفتش برخاسته‌اند.
همان طور که بیان شد گرفتن وام از بانک شرایط سختی دارد، با توجه به این شرایط متاسفانه افراد سودجو این روزها پرداخت وام فوری را بیشتر در بستر اینترنت پیشنهاد میکنند که با متن تبلیغی "می‌توانید وام فوری را تنها با یک کلیک دریافت کنید" که تقریبا همان نزول است با نام و قالب وام پرداخت میکنند. چون قبل از پرداخت پول مقدار اضافی آن نیز تعیین میشود.
افرادی که در تنگنا قرار می‌گیرند، ناگزیر نزول میکنند. دریافت پول نزول پیچیدگی‌ها و تشریفات گرفتن وام را نداشته و راحت و سریع‌تر میتوان آن را دریافت کرد. اضطرار برای به دست آوردن مبلغ مورد نیاز باعث میشود پیش هر کسی و با هر شرایطی دست دراز کنند
در این مواقع، فقط به منافع زودگذر فکر کرده و نزول گرفتن را توجیه میکنند؛ معامله‌ای که شرع، عقل و قانون به مخالفتش برخاسته‌اند.
همان طور که بیان شد گرفتن وام از بانک شرایط سختی دارد، با توجه به این شرایط متاسفانه افراد سودجو این روزها پرداخت وام فوری را بیشتر در بستر اینترنت پیشنهاد میکنند که با متن تبلیغی "می‌توانید وام فوری را تنها با یک کلیک دریافت کنید" که تقریبا همان نزول است با نام و قالب وام پرداخت میکنند. چون قبل از پرداخت پول مقدار اضافی آن نیز تعیین میشود.
ربا یا نزول
اگر شخصی مبلغی پول از کسی قرض بگیرد و در آن شرط شود که علاوه بر بازگشت اصل پول، مبلغی اضافه براساس زمان به قرض دهنده پرداخت شود، به مبلغی که بر مال اصلی اضافه میشود و به قرض دهنده پرداخت میشود، نزول گفته میشود یا همان دریافت کردن سود زیادتر از اصل مال است.
فردی که مبلغی پول را با چنین شرایطی قرض می دهد در جامعه اسلامی، به نزول خور معروف است. جرم ربا یا به اصطلاح عامی نزول، یکی از انواع فعالیت اقتصادی نادرست و مضر برای مردم و سیستم اقتصادی جامعه است که سبب پولدارتر شدن ربادهنگان و فقیرتر شدن رباگیرنده میشود. از آنجایی که ربا و نزول مشکلات اساسی برای اقتصاد جامعه ایجاد میکند. دربرخی نظام‌های حقوقی از جمله در حقوق ایران دریافت و پرداخت ربا را جرم تلقی و مجازات در نظر گرفته شده است.
ربا خواری در دین اسلام حرام است و از آنجایکه قوانین جمهوری اسلامی بر پایه مسائل شرعی و اسلامی نوشته شده است رباخواری حرام و مجازات دارد. «ربا» یکی از بدترین نوع‌های پول حرام است.
بر اساس ماده ۵۹۵ قانون مجازات اسلامی کتاب تعزیرات، «هر نوع توافق بین دو یا چند نفر تحت هر قراردادی از قبیل بیع، قرض، صلح و امثال آن جنسی را با شرط اضافه با همان جنس مکیل و موزون معامله نماید و یا زائد بر مبلغ پرداختی، دریافت نماید ربا محسوب و جرم شناخته میشود.»
ربا خواری در اسلام
از نظر اسلام ، ربا از خطرناک ترین و بدترین شیوه های کسب درامد شناخته شده است. ربا در اسلام حرام اعلام شده و هرگونه توافق بین ربا دهنده و ربا گیرنده وشخصی که معامله ربوی را واسطه میشود باطل دانسته است.
در قران کریم در مورد حرام بودن ربا هشت ایه امده است :
1. ایه 130 سوره ال عمران
2. ایه های 280 – 279 – 278 – 277 – 276 – 275 سوره بقره
3. ایه 39 سوره روم
علاوه بر این ، ربا نه تنها در دین اسلام حرام است . بلکه در دیگر ادیان نیز عمل ناپسندیده‌ای محسوب میشود.
تفاوت ربا و سود پول
از نظر قانونی، زمانی سود مضاعف بر مال ربا شناخته میشود که دو طرف توافق کننده یک نفر مبلغ بیشتری را بدون هیچگونه تعهد یا شراکت و خدمات دیگری بعد از مدت زمانی به نفر دوم پرداخت کند.
پس اگر پرداخت سود در قبال تعهدات و خدماتی از سوی اهداکننده پول وجود داشته باشد و قرارداد درست و محکمی بین دو نفر جاری باشد که در همه شرایط با هم شریک هستند، این عمل جرم ربا و نزول محسوب نمیشود.
«سود» عبارت است از سهم یا اجرت سرمایه از حاصل تولیدی که این سرمایه در آن ذی‌مدخل بوده است. این قلم نه فقط شامل بهره سرمایه پولی شخص کارفرما است، بلکه شامل بهره سرمایه‌های استقراضی نیز هست. در اقتصاد، بهره متعلقه به سرمایه‌گذاری‌های تولیدی و تجاری را اصطلاحا بهره طبیعی و در متون فنی‌تر آن را کارآیی نهایی سرمایه می‌نامند. بهره متعلقه به وجوه نقد افراد را بهره پولی می‌گویند.
«ربا» عبارت است از بهره از پیش تعیین شده. اگر پول یا مالی به کسی قرض داده شود و شرط گردد که وام‌گیرنده در سررسید، مبلغ یا درصد معینی علاوه بر اصل را تادیه کند، استقراض ربوی انجام شده و مطابق نص صریح قرآن کریم، این معامله حرام و باطل است.
انواع ربا
در قانون مجازات اسلامی اشاره‌ای به انواع ربا نشده است. ولی با بررسی متون و قوانین فقهی و حقوقی دیگر، ربا از انواع گوناگونی برخوردار است که به ربای معاملی و ربای قرضی تقسیم میشود. که البته هر دو در ذات یکسان هستند:
1-ربای معاملی
ربای معامله به آن ربایی می‌گویند که شخص دو جنس یکسان با وزن واحد را معامله میکند و جنس یکی از اجناس اضافه‌تر از دیگری باشد ، در این صورت از معامله‌های حرام است. یا به زبان دیگر یکی از طرفین معامله در مسئله معامله واحد، بیش از چیزی که مستحق می‌باشد به دست می‌آورد.
ربای معاملی در قانون مجازات اشاره‌ای به آن نشده است نمونه ربای در معاملات بدین صورت است که اگر خرید و فروش به صورت جنس به جنس باشد و هر دو جنس از یک نوع باشد به نوعی که مردم عادی آن را یک جنس تلقی کنند مثل برنج با برنج یا خرما با خرما و … و این دو جنس از حیث وزن یکی باشند اضافه دریافتی ربا و حرام است.
2-ربای قرضی
ربای قرضی به این صورت است که شخص یا بانک به فردی مبلغی پول قرض بدهند و با شخص دریافت کننده شرط گذاشته شود که موقع باز پس‌گیری مبلغ، پول بیشتری پرداخت کند.
نمونه ربای قرضی بدین صورت که اگر در قرض چه پول یا جنس به این نحو که پول یا جنسی را قرض کنند و قرار شود بعد از مدتی با اضافاتی آن را بپردازد اضافه پرداختی یا دریافتی را ربا گویند.
تشخیص جرم ربا معامله
باید توجه داشت که هر افزایش مبادله را در پول ربا نمی‌گویند : برای تشخیص جرم ربا در معامله، سه شرط وجود دارد:
1-شرایط قانونی:
شرط قانونی در واقع از دل احکام اسلامی شکل گرفته است. به این شکل که در جامعه‌ی اسلامی ربا جرم محسوب میشود و مواردی را که قانون جرم محسوب نکرده شامل مجازات نمیشوند. در مسئلهی رباخواری، برای مثال رباگیرندهای که دچار اضطرار بوده، فرضا مریضی سختی داشته و پول را برای درمان نیاز داشته است و خرج کرده مجرم شناخته نمیشود.
۲-شرایط معنوی:
معنای شرط معنوی این است که حتی در صورت انجام جرم، باید دید که انجام دهندگان آن از قصد و نیت ارتکاب جرم برخوردار بودهاند یا کنش آنها به سبب ناآگاهی و عدم اطلاع بوده است. در مسئلهی ربا، عنصر معنوی زمانی است که طرفین و یا حتی یکی از طرفین، در عمل اقتصادی ربوی مشارکت داشته است، اما ندانسته دست به این اقدام زده و نسبت به آن آگاه نبوده.
۳-شرایط مادی:
این است که حتی با وجود قصد و انگیزهی جرم، آیا در نهایت جرم به صورت مادی و عملی صورت پذیرفته است یا خیر. یعنی طرفین درگیر در مسئلهی ربا، پول نزول را بین یکدیگر تبادل کردهاند یا خیر.
تشخیص جرم ربا قرضی:
در ارتباط با ربا قرضی برای تشخیص آن سه شرط الزامی است:
- هم جنس بودن کالاهای مورد معامله
- کیل و موزون بودن
- وجود زیادی
اثبات جرم ربا
در رباخواری طرفین به صورت شفاهی یا کتبی قراردادی را می‌بندند. در صورت وجود قرارداد کتبی، شرایط مشخص و برای اثبات جرم کافی است. اما برای اثبات قرارداد شفاهی نیاز به شاهد یا شاهدان و بررسی‌های قضایی است. براساس قانون و شرع چون ربا‌دهنده هم مجرم محسوب میشود و بیشتر این قراردادها بصورت مخفی انجام میشود کشف این جرم سخت است.
مخفی کاری در نزول دادن ، یکی از موانع اصلی اثبات نزول خواری می‌باشد. برای اثبات جرم ربا خواری میتوان از شهادت شهود یا اشخاص مطلع یا حتی میتوان از اسناد و مدارک دیگر استفاده کرد. اما اثبات این گونه جرائم کار بسیار دشواری بوده، زیرا معمولا شخص ربا گیرنده حاضر به امضا هیچگونه قراردادی نمیشود و از ربا دهنده چک یا سفته‌ای دریافت میکند تا در زمان سررسید بتواند با استفاده از آنها طبق قانون علیه ربا دهنده اقدام کند.
دادگاه انقلاب به اموالی که از طریق رباخواری جمع شده رسیدگی میکند. شرایط اثبات و شکایت از نزول خوار نیازمند مستندات محکمه پسند است.
موارد نداشتن مجازات برای ربا
جرم ربا که از مجازات به نسبت سنگینی برخوردار می‌باشد در مواردی قابل مجازات نیست. نخستین مورد در مورد ربای میان پدر و فرزند، زن و شوهر و مسلمان از کافر می‌باشد که جدای از اینکه این عمل جرم تلقی می‌گردد، اما در شرایطی که روابط بیان شده میان اشخاص اثبات گردد، جهت عمل ارتکابی مجازات در نظر گرفته نمیشود و فرد معاف از مجازات می‌گردد.
اصلی‌ترین مورد که تنها مخصوص ربا دهنده می‌باشد (منظور کسی است که ربا را به عنوان ادای دین پرداخت میکند) فردی است که مضطر بوده است و راهی غیر از انعقاد قرارداد ربوی و پرداخت ربا پیش روی خود نداشته است.
مجازات ربا خواری
در قانون مجازات اسلامی ربا دهنده، ربا گیرنده و واسطه آنها طبق ماده 595 مجازات اسلامی، به مجازات محکوم می‌گردند. هر فعلی که ربا محسوب بشود جرم محسوب میشود و طبق این ماده قانونی اگر شرایط اثبات و شکایت از نزولخوار فراهم باشد این مجازات عبارت‌اند از:
1. رد اضافه به صاحب مال
2. حبس تعزیری از 6 ماه تا 3 سال
3. جزای نقدی معادل با مال مورد ربا
4. شلاق تا 74 ضربه به صلاح‌دید قاضی
* مقامات قضایی در صورت وجود و عدم وجود شاکی می‌توانند موضوع ربا را بررسی کنند و رسیدگی به این جرم بر‌عهده دادسرای عمومی و انقلاب است.
از آنجایی که جرم ربا با توجه به ماده 727 از جرائم غیرقابل گذشت است. یعنی برای پیگیری این جرم لازم نیست کسی شکایت کند، جرم به محض اطلاع مراجع قضایی و انتظامی قابل پیگیری و تعقیب است.
توقیف اموال توسط دادسرا
در صورتی که در معاملات ربوی وجه مالی به شکل مازاد اخذ شده باشد، یعنی به صورت خانه، ماشین، مقدار قابل توجهی پول نقد و… باشد. این عمل ربا و در نتیجه امکان توقیف اموال وجود دارد که یک نوع مجازات برای جرم ربا است؛ اما در صورتی که طرفین بر سر یک شرط غیر‌مالی به توافق برسند، این عمل نزول یا ربا خواری تلقی نشده و امکان توقیف اموال را نیز نخواهند داشت.
وکیل برای شکایت از نزول خواری
شرایط اثبات بیگناهی ربا گیرنده و رو کردن دست ربا دهنده به دلیل حیله‌گری این افراد کاری سخت است. مشاوره گرفتن از وکیل با تجربه دفتر حقوقی حق گرا، به دلایل شرایط خاص این نوع پرونده‌‌ها به شما کمک بسیاری خواهد کرد.
نیاز وکیل به دلیل شرایط خاص پرونده:
1. هنگامی که شخصی اقدام به شکایت علیه شخص نزولخوار میکند، در واقع خود ایشان نیز به نوعی مجرم شناخته خواهد شد. در صورت اثبات رباخواری و صدور حکم، ایشان نیز از سوی قانون به علت پرداخت وجهی، به عنوان ربا مجازات خواهد شد. مگر اینکه شخص بتواند اضطرار خود را در دادگاه اثبات کند و برای عمل خود معاذیر قانونی داشته باشد.
2. از سوی دیگر شخص نزولخوار، به دلیل اینکه ممکن است بارها به این خاطر محاکمه شده باشند از پیش، خود را برای شکایات و اتفاقاتی از این قبیل آماده کرده است، در این صورت، شخص نزول خوار، مستندات دفاعیات محکمی را برای ارائه بیگناهی خود خواهد داشت و تا حد امکان مدارک اثبات جرم را به دست ربا دهنده نمی‌دهد .
پس اثبات ربا با این اوصاف در دادگاه سخت‌تر میشود. اگر شاکی نتواند رباخواری را اثبات کند و ممکن است شاکی به اتهام افترا مورد تعقیب قضایی قرار گیرد.
به دلیل شرایط بیان شده، در زمینهی شکایت و پیگیری روند دادگاه در زمینهی رباخواری، از مهمترین اقدامات پیش از شکایت، از شخص ربا خوار برای شاکی محسوب میشود. در ضمن حضور وکیل در دادگاه می‌تواند تا حدود زیادی شانس پیروزی شما در دادگاه را افزایش دهد.
