اعتراض به رای دادگاه
خلع ید و تصرف غیر قانونی
شهریور ۹, ۱۴۰۰
مجازات مصرف مشروبات الکلی
شهریور ۹, ۱۴۰۰
اعتراض به رای دادگاه توسط اشخاصی که به رای صادر شده توسط دادگاه اعتراض دارند به کار میرود. روش هایی وجود دارد تا با استفاده از آنها به حکم صادره اعتراض نمایند. از جمله مهم ترین این روش ها می توان به واخواهی ، تجدید نظر خواهی ، اعاده دادرسی و ... اشاره نمود .
علی رغم اینکه اصل بر این است که احکام صادر شده از دادگاه ها عادلانه بوده و با رعایت تمام موازین قانونی و شرعی و با رعایت حقوق اصحاب دعوا صادر می شوند ، اما همواره این امکان وجود دارد که اشتباهی در صدور احکام پیش بیاید و یا اینکه کشف موضوعی جدید و تازه ، سبب تغییر رای صادره بشود .
به همین دلیل ، قانون آیین دادرسی مدنی روش هایی را برای اعتراض به آرایی که در دادگاه صادر شده اند پیش بینی نموده است که در جهت تضمین و حفظ حقوق طرفین نقش بسزایی دارند .
علی رغم اینکه اصل بر این است که احکام صادر شده از دادگاه ها عادلانه بوده و با رعایت تمام موازین قانونی و شرعی و با رعایت حقوق اصحاب دعوا صادر می شوند ، اما همواره این امکان وجود دارد که اشتباهی در صدور احکام پیش بیاید و یا اینکه کشف موضوعی جدید و تازه ، سبب تغییر رای صادره بشود .
به همین دلیل ، قانون آیین دادرسی مدنی روش هایی را برای اعتراض به آرایی که در دادگاه صادر شده اند پیش بینی نموده است که در جهت تضمین و حفظ حقوق طرفین نقش بسزایی دارند .
اعتراض به رای دادگاه با دسترسی سریع فهرست مطالب
طرق عادی شکایت از آراء دادگاه ها احکامی که قابلیت درخواست تجدیدنظر دارند احکام غیر قابل تجدیدنظر جهات و دلایل تجدیدنظر قرارهای قابل تجدیدنظر نحوه رسیدگی به تجدیدنظرخواهی مراحل و نحوه ارائه لایحه اعتراض به رای دادگاه آراء قطعی، در دو حالت صادر می شوند اعاده دادرسی اعتراض شخص ثالثطرق عادی شکایت از آراء دادگاه ها
طرق عادی شکایت از آراء دادگاه ها به روش هایی گفته می شود که اصولا مجاز هستند ؛ مگر در مواردی که در قانون استثناء شده باشند . مطابق قانون آیین دادرسی مدنی ، روش های عادی شکایت از آراء دادگاه ها را می توان به واخواهی و تجدید نظر خواهی ( پژوهش ) تقسیم بندی نمود که هر یک از آنها احکام متفاوتی دارند .
واخواهی :
یکی از روش های اعتراض به آراء صادره از دادگاه ها ، واخواهی است . با این توضیح که واخواهی از رای صادر شده مخصوص احکام غیابی است ، نه احکامی که به صورت حضوری صادر می شوند . یعنی در شرایطی که یک حکم غیابی از دادگاه صادر شود ، خوانده دعوای نخستین ، می تواند در مهلت مقرر ، تقاضای واخواهی کند . لذا تمامی احکام غیابی قابل واخواهی هستند ، مگر اینکه خلاف آن در قانون ذکر شده باشد .تجدید نظر:
( پژوهش ) اگر آرایی که از دادگاه ها صادر شده اند قابل تجدید نظر خواهی باشند ، طرفین دعوی حق دارند در مهلت مقرر شده در قانون ، از آن حکم صادر شده تجدید نظر خواهی کنند . اصولا آراء صادره از دادگاه ها قابل تجدید نظر خواهی هستند ؛ مگر آنکه به موجب قانون استثناء شده باشند و امکان تجدید نظر خواهی از آنها وجود نداشته باشد .احکامی که قابلیت درخواست تجدیدنظر دارند:
الف) دعاوی مالی که خواسته آن از سیصد هزارتومان متجاوز باشد ( شامل سیصد هزار تومان نمی شود )
ب) دعاوی مالی که ارزش آن ها از سیصد هزار تومان متجاوز باشد ( شامل سیصد هزار تومان نمی شود )
ج) کلیه احکام صادره در دعاوی غیرمالی
د) حکم راجع به متفرعات دعوا در صورتی که حکم راجع به اصل دعوا قبل تجدیدنظر باشد.
احکام غیر قابل تجدیدنظر :
1- احکام مستند به اقرار در دادگاه
2- احکام مستند به رای یک یا چند نفر کارشناس که طرفین کتبا رای آنان را قاطع دعوا قرار داده باشند.
جهات و دلایل تجدیدنظر :
جهات تجدیدنظر نیز به شرح زیر می باشند که البته در صورت وجود جهات دیگر، مرجع تجدیدنظر به آن جهت نیز رسیدگی می نماید. اما مرجع تجدیدنظر فقط نسبت به آن موضوعی که مورد تجدیدنظرخواهی است و در مرحله نخستین مورد حکم قرار گرفته است رسیدگی می نماید.
الف) ادعای عدم اعتبار مستندات دادگاه
ب) ادعای فقدان شرایط قانونی شهادت شهود
ج) ادعای عدم توجه قاضی به دلایل ابرازی
د) ادعای عدم صلاحیت قاضی یا دادگاه صادر کننده رای
ه) ادعای مخالف بودن رای با موازین شرعی و یا مقررات قانونی
قرارهای قابل تجدیدنظر :
علاوه بر احکام، بعضی از قرارهای دادگاه‌ها نیز قابل تجدید نظر هستند البته به شرطی که حکم راجع به اصل دعوا قابل تجدیدنظر باشد.
الف) قرا ابطال دادخواست یا رد دادخواست که از دادگاه صادر شده باشد
ب) قرار رد دعوا یا عدم استماع دعوا
ج) قرار سقوط دعوا
د) قرار عدم اهلیت یکی از طرفین دعوا
نحوه رسیدگی به تجدیدنظرخواهی :
بعد از تقدیم دادخواست، مراتب رسیدگی در دادگاه به شرح زیر آغاز می شود:
مراجع یاد شده در بالا باید بلافاصله پس از وصول دادخواست آن را ثبت و رسیدی مشتمل بر نام متقاضی و طرف دعوا، تاریخ تسلیم، شماره ثبت و دادنامه به تقدیم کننده تسلیم و در روی کلیه برگ های دادخواست تجدیدنظر همان تاریخ را قید کند. این تاریخ، تاریخ تجدیدنظر خواهی محسوب می گردد.
در صورتی که دادخواست به دفتر مرجع تجدیدنظر یا بازداشتگاه داده شود به شرح بالا اقدام و دادخواست را به دادگاه صادر کننده رای ارسال می دارد.
چنانچه دادخواست تجدیدنظر در مهلت قانونی تقدیم شده باشد، مدیر دفتر دادگاه بدوی پس از تکمیل آن، پرونده را ظرف دو روز به مرجع تجدیدنظر ارسال می دارد.
در صورتی که دادخواست خارج از مهلت داده شود یا در مهلت قانونی رفع نقص نگردد، به موجب قرار دادگاه صادر کننده رای بدوی، رد می شود. که البته این قرار ظرف 20 روز از تاریخ ابلاغ در مرجع تجدیدنظر قابل اعتراض است. رای دادگاه تجدیدنظر قطعی است.
دادگاه باید ذیل رای خود، قابل تجدیدنظر بودن یا نبودن رای و مرجع تجدیدنظر آن را معین نماید. این امر مانع از آن نخواهد بود که اگر رای دادگاه قابل تجدیدنظر بوده و دادگاه آن را قطعی اعلام کند، هر یک از طرفین درخواست تجدیدنظر نماید.
مراحل و نحوه ارائه لایحه اعتراض به رای دادگاه
وقتی که دعوایی و شکایتی در سیستم قضایی مطرح می شود، باید مراحل مختلفی را برای رسیدن به حکم قطعی پشت سر بگذارد. احکامی که صادر می شود می تواند انواع مختلفی داشته باشد:
. رای حضوری
. رای غیابی
. رای مالی و رای غیر مالی
از طرف دیگر بعضی از احکام حالت قطعی داشته و غیر قابل برگشت و تجدیدنظر است اما برخی دیگر قابلیت تجدیدنظر در آنها وجود دارد. ارائه لایحه اعتراض به رای دادگاه برای احکام دسته دوم امکان پذیر خواهد بود.
در احکام غیر قطعی می توانید با واخواهی و تجدیدنظر به بررسی دوباره پرونده و تغییرنظر در رای نهایی، اقدام نمایید. این احکام به دلیل ماهیت غیرقطعی بودن خود، بلافاصله قابلیت اجرا شدن پیدا نمی کنند.
اما برعکس در احکام قطعی، امکان هیچگونه واخواهی و تجدیدنظری وجود نداشته و شاکی پرونده می تواند بلافاصله خواستار اجرای حکم نهایی شود.
باید این نکته را در نظر داشته باشید که احکامی که بعد از اعتراض و درخواست تجدیدنظر برای بار دوم صادر می شود، دیگر قابلیت تجدیدنظر و واخواهی نخواهد داشت و این رای، رای قطعی می باشد.
آراء قطعی، در دو حالت صادر می شوند:
آرائی که در دادگاه بدوی صادر شده است و از اول هم جزو آراء قطعی به حساب می آمد.
آرائی که در دادگاه بدوی صادر شده و جزو آراء قطعی هم نبوده اما چون در مهلت معین، اقدام به ارائه لایحه اعتراض به رای دادگاه، انجام نگرفته است، این رای به حالت قطعی درآمده است.
در مورد بیشتر مسائل حقوقی و کیفری، احکام دادگاه بدوی، قابلیت تجدیدنظر را دارد اما همانطور که قبلا هم گفتیم رای دادگاه تجدیدنظر هم قطعی است با این حال در بعضی از شرایط خاص هم می توان نسبت به رای دادگاه تجدیدنظر هم اعتراض کرد!
اعاده دادرسی
اعتراض از طریق اعاده دادرسی خلاف قاعده میباشد . چه اینکه زمانی که قاضی رایی را صادر میکند ، قاعده اعتبار امر مختومه حاکم میشود و دیگر نمیتوان به رای صادر شده ، تعرض کرد. اما اعاده دادرسی این امکان را فراهم می آورد که فقط از طریق جهاتی که قانونگذار احصاء کرده است ، فرد محکوم علیه به حکم قطعی خلل وارد کند.
اعتراض شخص ثالث:
هنگامی که رایی صادر میشود و به موجب آن خللی به حقوق شخص ثالثی که هیچ دخالتی در دعوای اقامه شده ندارد ، وارد شود ، قانونگذار این امتیاز را ایجاد کرده است که شخص ثالث به حکم دادگاه اعتراض کند. اعتراض به رای دادگاه نیاز به پیگیری وکیل با تجربه دارد که بتواند روند دادگاه را تغییر دهد و به رای صادر شده اعتراض کند. این اعتراض باعث بشود که دادگاه مجدد برای تجدید نظر تشکیل شود. وکلای حقوقی حق گرا در این زمینه شما را همراهی میکنند.
