پرداخت دیه صدمات
-دیه اعضای بدن :
یکی دیگر از انواع دیه ،
دیه اعضای بدن است . در صورتی که از یک عضو تنها یک عدد در بدن انسان وجود داشته باشد ، از بین بردن آن دیه کامل دارد و در صورتی که از یک عضو دو عدد موجود باشد ، از بین بردن یکی از آنها نصف دیه کامل و از بین بردن هر دوی آنها دیه کامل خواهد داشت .
مطابق قانون مجازات اسلامی ، از بین بردن اعضای بدن دیه مشخص و معین دارد که به تفصیل اشاره شده اند . به عنوان مثال دیه مو ، دیه چشم ، دیه بینی ، دیه لاله گوش ، دیه لب ، دیه زبان ، دیه دندان ، دیه گردن ، دیه فک ، دیه دست و پا ، دیه ستون فقرات و …
-دیه منافع اعضاء :
در صورتی که شخصی مرتکب جنایتی بر دیگری شود که به موجب آن فرد برخی از حواس خود را از دست بدهد ، باید دیه منافع آن عضو را بپردازد . ( به عبارت دیگر منفعتی که از برخی از اعضا حاصل می شود مثلا منفعت شنیدن توسط گوش مختل شود اما خود گوش آسیبی نبیند ) . مطابق قانون مجازات اسلامی ، دیه منافع شامل مواردی همچون دیه عقل ، دیه شنوایی ، دیه بینایی ، دیه بویایی و دیه صوت و گویایی است .
-دیه جراحات
: در صورتی که شخص مرتکب جنایتی بر دیگری شود و به موجب آن جراحتی بوجود آید باید دیه جراحات وارده بپردازد که به نسبت میزان جراحت وارد شده و بنا به تشخیص
پزشکی قانونی مقدار آن مشخص خواهد شد . مانند خراش ، کبودی ، تورم و … که مصادیق آن در مواد ۷۰۱ الی ۷۰۷ قانون مجازات اسلامی مشخص شده اند .
*
دیه در صورتی که ، برای قتل، تعیین شود، دیه نفس و در صورتی که برای آسیب به اعضای بدن ( جرح ) تعیین گردد،
دیه اعضا است که این مبلغ ، به حکم شرع و با توجه به مبلغی که رئیس قوه قضائیه ، هر سال اعلام می کند ، تعیین شده و مجرم باید آن را به شخص بزه دیده و یا به ورثه او بپردازد.
مقدار دیه زن و دیه مرد
دیهی زن، نصف دیهی مرد است. بر اساس ماده ۵۵۰ قانون مجازات اسلامی “دیه قتل زن، نصف دیه مرد است”
دین اسلام و شریعت ما دیهی قتل یک زن را نصف دیهی مرد دانسته است؛ این حکم به معنای عدم تساوی زن و مرد و پایینتر بودن ارزش زن از مرد نیست؛ چرا که هم قرآن و هم شریعت ما همواره برای زنها همان اندازه ارزش و اهمیت قائل شده که برای مردها شده است. از نظر دین اسلام ارزش انسانها به فضیلت و کمالات معنوی است نه جنسیت او.
علت نصف بودن دیهی زن نسبت به نظر اندیشمندان اسلامی در این موضوع بر آن است که چون ا
قتصاد هر خانواده در درجه اول در دست مرد است و مرد، سرپرست اعضای خانواده خود و مسئول پرداخت نفقه آنهاست و با مرگ او اقتصاد آن خانواده و رفاه آنها دچار آسیب شده و زندگی برای اعضاء با نبود مرد خانواده، نسبت به نبود زن خانواده، به مراتب سختتر خواهد گذشت.
دیه 1401 ، در جنایات غیر عمدی و در جنایات عمدی
دیه ، در شرایطی که مرتکب جرم عمدی را به دلایلی ، نتوان قصاص نمود ، پرداخت میشود . همچنین ، گاهی ممکن است ، حکم قصاص برای جرمی ، صادر شده باشد ، اما ، خود بزه دیده و یا اولیای دم وی ، به دریافت دیه به جای قصاص ، رضایت دهند .
پرداختی دیه برای قتل
گرچه دیه کامل در هر سال و نوع ماه حرام و غیر حرام متفاوت است. ولی اولیای دم و قاتل میتوانند به مقدار دیه کامل یا کمتر و یا بیشتر از آن توافق کنند.
اگر اولیای دم با توافقی که بر سر پرداخت دیه داشتهاند رضایت دهند تا فردی که مرتکب قتل شده آزاد شود باید قبل از آزادی مورد بررسی قرار گیرد تا در صورتی که عملش موجب اخلال در نظم جامعه شود یا بیم آن رود که دیگران نسبت به قانون متجری شوند دادگاه میتواند قاتل را به حبس از سه تا ده سال محکوم کند.
فرقی نمی کند که رضایت اولیای دم بعد از صدور حکم قصاص باشد یا قبل از آن و حتی پس از صدور حکم قصاص و قطعیت حکم. لذا چنانچه اولیای دم رضایت دهند دادگاه کیفری استان، قاتل را از حیث جنبه عمومی جرم محاکمه می کند که البته این رأی در دیوان عالی کشور قابل
اعتراض و تجدیدنظرخواهی است.
محاسبه دیه جرح و شتم
جراحت انواع مختلفی دارد؛ یک خراش ساده و سطحی تا یک بریدگی بسیار عمیق، جراحت محسوب میشوند. در نحوه محاسبه دیه ملاک اصلی و اولویت با میزان عمق جراحت است و میزان بخیه برای یک جراحت یا اندازه و طول زخم ایجاد شده مد نظر نیست.
البته لازم به ذکر است که در زخم هایی که عمیق و طولانی هستند تعداد جراحت ملاک است. هر چقدر جراحت عمیقتر و نزدیک به استخوان بوده، مبلغ دیه افزوده میشود.
محاسبه کردن دیه، عملی بسیار حساس و تخصصی میباشد که تنها توسط کارشناسان متخصص در
پزشکی قانونی انجام پذیر است.