تفاوت غرامت و دیه
وکیل تبدیل قرار بازداشت موقت
آذر ۱۰, ۱۴۰۳
اعتبار قانونی وصیت نامه دستی
آذر ۱۰, ۱۴۰۳
مطالبه غرامت بنا بر شرایط پرونده توسط قاضی تعیین می‌شود. نکته دیگر این است که خسارت توسط شاکی مطالبه می شود اما غرامت توسط دادستان به عنوان نماینده قضایی مطالبه می‌شود. تفاوت غرامت و دیه در قانون مورد بررسی قرار می گیرد و در نهایت درباره قانون حاکم بر غرامت و دیه صحبت خواهد شد.
غرامت
غرامت، شامل مبلغی است که یک مقصر طرف قرارداد، متعاقب یک خسارت، به شخص ثالث زیان دیده می‌پردازد. غرامت میتواند شامل پرداخت پول نقد، بازسازی، جایگزینی و تعمیرات باشد. همچنین جزای نقدی یا غرامت مجازات تعزیری می‌باشد که محکوم علیه را به موجب حکم قطعی دادگاه محکوم به پرداخت مبلغی وجه رایج به حق خزانه دولت می‌کند.
این حکم که توسط دادگاه کیفری صادر شده، ممکن است به عنوان مجازات اصلی و یا به عنوان جایگزینی مناسب برای برخی از جرایم کم اهمیت باشد.
غرامت بیمه
در موارد بیمه اصل غرامت بدین صورت است که نخست به موجب این اصل، بیمه‌گر متعهد به جبران خسارتی می شود که بر اثر وقوع حادثه مورد بیمه بر اموال بیمه‌گذار در بیمه اموال و بر اشخاص در بیمه مسئولیت وارد گردیده است.
از همین رو جبران خسارت می بایست زیان‌دیده را در وضعیتی که پیش از وقوع حادثه داشته، قرار دهد. درواقع، خسارت وارده بایستی به طور کامل و به گونه‌ای مطلوب جبران گردد. دوماً اینکه جبران نبایستی مسبب افزایش دارایی زیان‌دیده گردد و بیمه هیچ وقت نباید به منبع انتفاع برای زیان‌دیده تبدیل شود.
تفاوت‌های غرامت و دیه
از نظر خیلی از افراد دیه و غرامت یکی هستند؛ اما باید بدانید که در قانون این دو مورد کاملاً از هم متفاوت هستند و تفاوت غرامت و دیه وجود دارد در شرایط متفاوتی از افراد درخواست غرامت یا دیه می‌شود.
دیه یک مجازات اصلی و غرامت در شمار مجازاتهای تعزیری قرار می‌گیرد. دیه و هم غرامت نهادهایی برای حمایت و جبران خسارت مالی از زیان دیده در مقابل صدمات و جراحات جسمانی هستند.
در بیان تفاوت غرمات و دیه، غرامت همانند دیه نوعی مجازات تعزیری است که قانون گذار به عنوان تاوان محکوم علیه را محکوم به پرداخت وجه نقدی به نفع دولت می‌نماید و بر خلاف دیه قرار نیست که بزه دیده پرداخت شود.
دیه مقدر، که یکی از چهار مجازات اصلی می‌باشد که در قانون مجازات، قانون گذار به بررسی مفصل آن پرداخته، مال معینی است که در شرع مقدس به سبب جنایت غیر عمدی بر نفس، عضو یا منفعت یا جنایت عمدی در مواردی که به هر جهتی قصاص ندارد، مقرر شده است.
از تفاوت غرامت و دیه، غرامت بیشتر مفهوم پرداخت خسارت و جریمه را دارد و زمانی پرداخت می‌شود که آسیب به مال افراد وارد شده است؛ مثلاً فردی با اتومبیل به ماشین دیگری کوبیده باید تاوان بدهد و این غرامت یا تاوان به صورت پول نقد یا هزینه‌های تعمیر پرداخته می‌شود. یا اینکه توسط بیمه پرداخته می‌شود.
اما دیه اعم از مقدر و غیرمقدر، مالی است که در شرع مقدس برای ایراد جنایت غیرعمدی بر نفس، اعضاء و منافع و یا جنایت عمدی در مواردی که به هر جهتی قصاص ندارد به موجب قانون مقرر می‌شود.
در نتیجه دیه همان پولی است که در اسلام بابت آسیب‌ها و جرائم غیرعمد و عمد بر جسم و جان افراد مشخص می‌شود. دیه در عوض آسیب جانی یا بدنی به فرد تعلق می‌گیرد و به عنوان خون‌بها نیز شناخته می‌شود.
در تفاوت دیگر غرامت و دیه، چنانچه محکوم علیه فوت کند، پرداخت غرامت یا جزای نقدی منتفی می‌شود، اما پرداخت دیه در صورت فوت محکوم علیه منتفی نمی‌شود. گروهی بر این باورند با توجه به آن که قانون صراحتا دیه را جزو مجازاتهای اصلی در نظر گرفته است؛ دیه مجازات است، اما در مقابل گروهی دیگر معتقدند دیه نوعی غرامت است؛ چرا که با گذشت زیان دیده پرداخت آن منتفی می‌شود.
چنانچه رفتار مرتکب و فوت مجنی علیه هر دو در در ماه های حرام (محرم، رجب، ذی القعده و ذی الحجه) باشد، دیه تغلیظ می شود، اما تغلیظ برای غرامت پیش بینی نشده است.
شباهت غرامت و دیه
غرامت و دیه در حقیقت قوانینی است که برای جبران خسارت و حمایت از افراد آسیب‌دیده ساخته‌شده‌اند. هدف از این قانون جبران جراحت و صدماتی است که به جسم افراد وارد می‌شود. دیه و هم غرامت به فرد آسیب‌دیده یا خانواده او تعلق می‌گیرد و به دولت داده نمی‌شود.
تفاوت غرامت و خسارت
از تفاوت غرامت و خسارت، غرامت نقدی (جزای نقدی) را دادستان مطالبه می‌کند، اما خسارت از جانب شاکی خصوصی (مدعی خصوصی) مطالبه می‌گردد. پرداخت غرامت (جزای نقدی)، شخصی می‌باشد، پس در صورتی که مجرم پیش از پرداخت آن فوت کند از وراث او قابل مطالبه نخواهد بود، اما خسارت از وراث قابل مطالبه است.
خسارت بر طبق اصول کلی مطالبه می‌گردد؛ یعنی هرکس موجب ضرر و زیان دیگری شود، بر طبق اصول کلی حقوق مدنی بایستی آن را جبران کند، اما مطالبه غرامت نیازمند متن خاص قانونی بوده و در متن قانون باید لزوماً عناصر تشکیل دهنده جرم مشخص شده و غرامت به عنوان مجازات پذیرفته شده باشد.
غرامت مالی است که فرد مقصر به فرد آسیب‌دیده می‌پردازد تا خسارت آن را جبران کند.
مطالبه غرامت طول درمان
تاثیر طول درمان در میزان دیه: اصولا مدت زمان تعیین شده توسط پزشک قانونی برای درمان شدن فرد ، تاثیری در میزان دیه و میزان مطالبه غرامت و خسارات وارده، نخواهد داشت. لذا اینگونه نیست که هر چقدر طول درمان تعیین شده برای افراد، بیشتر باشد، میزان دیه اعضای بدن که به فرد تعلق می‌گیرد نیز، بیشتر شود.
اصولا میزان خسارت و دیه‌ای که در جراحات وارده ، تعیین می گردد. هر چقدر که آسیب وارده بیشتر و شدیدتر باشد، دیه آن بیشتر است و این موضوع، به طور مستقیم، بستگی به مدت زمان طول درمان، نخواهد داشت.
در شرایطی که پزشکی قانونی، اقدام به تعیین مدت زمانی برای طول درمان فرد می‌نماید، مبلغی به عنوان غرامت یا خسارت طول درمان را نمی‌توان مطالبه و دریافت نمود.
انواع غرامت
سه نوع غرامت وجود دارد:
● غرامت از شخص مُجرم
● غرامت از شرکت بیمه
● غرامت بابت صدمات ناشی از جُرم از دولت
● اغرامت دستمزد
○ غرامت دستمزد در اثر بیماری یا حادثه: این نوع غرامت به کارکنانی تعلق می‌گیرد که به دلیل بیماری یا حادثه‌ای که در محل کار رخ داده، نتوانند به کار ادامه دهند.
○ غرامت دستمزد برای مرخصی زایمان: این غرامت به زنانی که به دلیل زایمان قادر به کار نیستند، پرداخت می‌شود و معمولاً شامل مدت زمان مشخصی از مرخصی با حقوق است.
○ غرامت دستمزد برای مرخصی استعلاجی: این نوع غرامت به کارمندانی که به دلیل بیماری نیاز به مرخصی دارند، پرداخت می‌شود و ممکن است درصدی از حقوق را شامل شود.
○ غرامت دستمزد برای کارهای اضافی: در برخی موارد، کارکنان برای انجام کارهای اضافی یا اضافه‌کاری، غرامت دستمزد دریافت می‌کنند.
○ غرامت دستمزد به دلیل اخراج ناعادلانه: در صورتی که کارمندی به طور غیرمنصفانه اخراج شود، ممکن است غرامت دستمزد دریافت کند که شامل حقوق معوقه و مزایای دیگر است. حتی اگر مُجرم ناشناس باشد نیز شما از حق دریافت غرامت از شرکت بیمه و غرامت بابت صدمات ناشی از جُرم برخوردارید.
شخص در صورت عدم تسلیم دعوی یا تأخیر در تحویل به دلیل اتلاف مال، میتواند از خوانده غرامت بخواهد. همچنین فرد خوانده میتواند از خواهان برای جبران خسارت شکایت کند و ادعا کند که شاکی عمداً در جریان دادرسی به او خسارت وارد کرده است.
● غرامت دستمزد ایام بیکاری
● غرامت دستمزد بیمه
● غرامت دستمزد مرخصی استعلاجی
● غرامت دستمزد ایام بیماری
دعوای مطالبه ضرر و زیان قهری
یکی از انواع مطالبه خسارت، غرامت و ضرر قهری است. این خسارات نقطه مقابل خسارت قراردادی هستند. یعنی هیچ توافقی بین طرفین در این مورد وجود ندارد. به عبارت دیگر اگر قراردادی بین دو نفر نباشد و یکی عمداً یا سهواً به دیگری آسیب برساند، دعوای مطالبه خسارت قهری نام دارد.
این موضوع چندین خسارت و ضرر و زیان‌های گسترده‌ای را پوشش می‌دهد. در موارد وقوع جرم، نام جرایم موجود، جرایم کیفری است و در نهایت با مجازات همراه می‌شود. اما اگر خسارت مادی یا معنوی اعم از عمدی یا غیر عمدی به شخصی وارد شود، مسبب آن خسارات مسئولیت مدنی دارد و در نتیجه متعهد به جبران خسارت است.
تهیه مدارک مطالبه غرامت
وکیل غرامت حق‌گرا، مسئول تهیه و تنظیم مدارک لازم برای درخواست غرامت کارگران به مراجع قانونی است. مدارک مطالبه غرامت، غالبا شامل گزارشات پزشکی، گزارشات حادثه، شهادت شهود، و سایر مدارک مرتبط با آن باشد. تهیه مدارک قابل قبول و محکمه پسند میتواند تأثیر زیادی در موفقیت درخواست غرامت افراد داشته باشد که اهمیت مشاوره با وکیل غرامت حق‌گرا نیز همینجا مشخص می‌شود.
مدارک لازم جهت دریافت غرامت دستمزد:
□ دفترچه درمانی
□ گواهی استراحت پزشکی فرد بیمه‌شده با مهر و امضای پزشک معالج
□ گواهی کارفرما مبنی‌بر اینکه در تاریخ اعلام بیماری، فرد بیمه‌شده مشغول به کار نبوده و مزد و حقوق دریافت نکرده است.
برای دریافت غرامت دستمزد، گواهی‌های استراحت پزشکی باید شرایط لازم را داشته باشند. در تمام این گواهی‌ها، نوع بیماری و مدت زمان بستری در بیمارستان یا استراحت در منزل باید به‌طور دقیق و واضح مشخص شود.
گواهی‌های استراحت پزشکی که هر بار هفت روز یا کمتر باشند، بر اساس تأیید پزشک معالج معتبر هستند. اما اگر گواهی‌های استراحت پزشکی بیش از ۷ روز باشد، لازم است که به تایید پزشک معتمد برسند.
قانون حاکم بر غرامت و دیه
براساس ماده 14 قانون مجازات اسلامی مجازاتهای مشخص شده در قوانین ایران را به چهار دسته کلی تقسیم می‌کند:
• حد : حد مجازاتی است که در شرع برای یک جرم مشخص شده است. قابل تغییر نیست و قاضی نمیتواند آن را کم و زیاد کند.
• قصاص : در مجازاتهای عمدی فرد آسیب دیده میتواند تقاضای قصاص داشته باشد.
•دیه : دیه مجازات نقدی جرائم عمدی و غیرعمدی است که میزان آن توسط قانون مشخص می‌شود.
• مجازاتهای تعزیری (غرامت و …)
مهلت قانونی پرداخت غرامت و دیه
اصل بر پرداخت فوری دین می باشد و در ماده 488 قانون مجازات اسلامی برای پرداخت دیه مهلت‌های معینی تعیین شده است و در فرضی که اصل جنایت ثابت شود لکن نوع آن مشخص نگردد باید حداقل زمان که مهلت یک سال است را لحاظ نمود.
در رابطه با مهلت قانونی پرداخت غرامت و دیه ماده 529 قانون آیین دادرسی کیفری محکوم علیه را فورا پس از اتمام رسیدگی و صدور حکم ملزم نموده که اقدام به پرداخت نماید مگر آنکه توانایی پرداخت را نداشته باشد که در اینجا می بایست قبل از قطعی شدن حکم صادره، تقاضای تقسیط جزای نقدی را نماید که اگر دادگاه توانایی او را برای پرداخت اقساط احراز کند میتواند با اخذ تامین مناسب از او، تقاضای تقسیط را بپذیرد.
شخص محکوم علیه یا مرتکب جرم را ملزم به پرداخت غرامت یا جبران خسارت وارده به بزه دیده جرم و یا پرداخت وجه نقدی به حساب دولت که به موجب حکم قطعی محکومیت یا مجازات جایگزین به جای تحمل حبس، از سوی دادگاه کیفری به طرفیت او صادر شده می‌نماید.
غرامت بابت صدمات ناشی از جُرم
• اهانت و تحقیر جدی نسبت به تمامیت فردی شما
به عنوان مثال در مواردی که مورد ضرب و شتم، تهدید، مزاحمت، جرائم جنسی و خفت گیری/زورگیری قرار گرفته باشید
• مخارج مربوط به مثلاً درمان پزشکی، دارو و گفتگو درمانی
• درآمد از دست رفته
• درد و رنج، بطور مثال احساس درد یا ناراحتی در ایام بیماری
• صدمات دائم، مانند کاهش دید چشم یا شنوائی
• لباس‌های صدمه دیده و عینک یا اشیاء مشابه آن که هنگام وارد شدن صدمه به شما به همراه داشته یا به تن داشته‌اید
در موارد استثنائی می‌توانید بابت مثلاً اشیاء صدمه دیده یا به سرقت رفته و پولی که کسی با فریب از شما گرفته باشد، غرامت دریافت کنید
پیگیری مراحل پرونده دریافت غرامت
در بسیاری از موارد، درخواست غرامت افراد شامل مراحل اداری و حقوقی پیچیده‌ای می‌شود که نیازمند تجربه و تخصص حقوقی دارد. وکیل غرامت، مسئول پیگیری این مراحل است تا اطمینان حاصل کند که همه چیز به درستی و در زمان مناسب صورت گیرد.
این پیگیری‌های اداری، شامل ثبت درخواست، پیگیری وضعیت، و رسیدگی به اعتراضات و شکایات احتمالی از سوی افراد کارگر یا کارفرما را شامل می‌شود.
