اجرا دادنامه غیابی توسط وکیل در سال ۱۴۰۴ به یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های حقوقی برای اشخاصی تبدیل شده که در دعاوی مختلف حقوقی و کیفری با رأی غیابی روبه‌رو می‌شوند.

این مقاله ضمن بررسی کامل نحوه صدور، اعتبار، تفاوت‌ها و نحوه اجرای دادنامه غیابی، به نقش پررنگ وکیل در تسریع و صحت اجرای آن نیز خواهد پرداخت. آگاهی از نحوه عملکرد این نوع آرا در نظام قضایی ایران به شما کمک می‌کند تا در فرآیند رسیدگی و اجرا دچار سردرگمی نشوید و از حقوق خود حداکثر بهره را ببرید.

دادنامه غیابی

دادنامه غیابی حکمی است که دادگاه در غیاب خوانده صادر می‌کند، مشروط بر اینکه شرایط قانونی صدور رأی غیابی فراهم باشد. این نوع رای زمانی صادر می‌شود که خوانده علی‌رغم ابلاغ صحیح، در هیچ‌یک از جلسات دادرسی حاضر نشود و لایحه دفاعیه نیز ارائه نکرده باشد.

در ادبیات قضایی، "رأی غیابی"، "حکم غیابی" یا "دادنامه غیابی" به عنوان اصطلاحات مترادف به کار می‌روند، هرچند از منظر فنی تفاوت‌هایی دارند. دادنامه غیابی معمولاً در دعاوی حقوقی مطرح می‌شود اما در موارد خاص در امور کیفری نیز مصداق دارد.

دادگاه نمی‌تواند در مواردی مانند دعاوی غیرمالی یا خانوادگی خاص (مانند طلاق توافقی) بدون حضور خوانده دادنامه غیابی صادر کند، چرا که نیاز به بررسی بیشتر وضعیت طرفین دارد.

تفاوت دادنامه غیابی و حکم غیابی

در اصل، "دادنامه" به سند رسمی صادره از سوی دادگاه گفته می‌شود که نتیجه نهایی دعوی را نشان می‌دهد. "حکم غیابی" یکی از انواع دادنامه است که در غیاب خوانده صادر می‌شود. از این رو، می‌توان گفت هر حکم غیابی یک دادنامه غیابی است اما هر دادنامه‌ای الزاماً غیابی نیست.

در حالی‌که "رأی غیابی" اصطلاح عام‌تری است و در مواردی برای تصمیمات شبه‌قضایی نیز به کار می‌رود، دادنامه غیابی دارای بار حقوقی و الزام‌آور رسمی‌تری است.

تفاوت حکم غیابی و حکم حضوری

حکم حضوری زمانی صادر می‌شود که خوانده یا نماینده قانونی او (مانند وکیل) در جلسات رسیدگی حاضر باشد یا حداقل لایحه دفاعیه ارائه دهد. در مقابل، حکم غیابی در نبود هرگونه دفاع یا حضور از سوی خوانده صادر می‌شود.

حضور وکیل می‌تواند روند رسیدگی را از غیابی به حضوری تغییر دهد. بنابراین، همراهی با یک وکیل مجرب مثل وکیل دفتر حقوقی حق‌گرا نه‌تنها از صدور حکم غیابی جلوگیری می‌کند، بلکه می‌تواند موجب کاهش ریسک محکومیت شود.

اعتبار دادنامه غیابی

اعتبار رأی غیابی وابسته به شرایط صدور و رعایت تشریفات قانونی است. دادنامه غیابی در صورتی که اعتراض یا واخواهی صورت نگیرد، پس از انقضای مهلت‌های قانونی قطعی و لازم‌الاجرا خواهد بود.

رأی غیابی می‌تواند در دادگاه‌های حقوقی و بعضاً کیفری صادر شود؛ اما بیشتر در محاکم حقوقی دیده می‌شود. پس از صدور، چنانچه خوانده به رأی اعتراض داشته باشد، می‌تواند در مهلت تعیین‌شده، درخواست واخواهی یا تجدیدنظر کند.

اشتباه در حضوری یا غیابی بودن رأی

گاهی پیش می‌آید که دادگاه یا طرفین، رأی را به اشتباه حضوری یا غیابی تلقی می‌کنند. این موضوع اهمیت دارد چون بر حقوق اعتراض طرفین تأثیر مستقیم دارد.

در چنین مواردی، وکیل می‌تواند با بررسی پرونده و تشخیص اشتباه، تقاضای اصلاح یا اقدام برای تجدیدنظر را مطرح کند. همکاری با وکیل کاردان مانع از تضییع حق شما خواهد شد.

نحوه اجرای دادنامه غیابی

مراحل اجرای دادنامه غیابی به شرح زیر است:

• ۱. قطعی شدن حکم: باید اطمینان حاصل شود که رأی غیابی قطعی شده است یا مهلت واخواهی گذشته است.
• ۲. ثبت درخواست اجراییه: با مراجعه به دفتر خدمات قضایی، تقاضای صدور اجراییه ثبت می‌شود.
• ۳. ارجاع به اجرای احکام: پس از صدور اجراییه، پرونده به واحد اجرای احکام ارجاع می‌گردد.
• ۴. اقدام به توقیف اموال یا اقدامات قضایی: در صورت استنکاف محکوم‌علیه، اموال توقیف یا اقدامات بازدارنده اعمال می‌گردد.

اجرای دادنامه غیابی توسط وکیل موجب تسریع، دقت، و کاهش ریسک در اجرای صحیح حکم خواهد شد. دفتر حقوقی حق‌گرا با سابقه بالا در این زمینه، می‌تواند در تمام مراحل اجرا همراه شما باشد.

حکم غیابی در محاکم حقوقی

مطابق ماده ۳۰۳ قانون آیین دادرسی مدنی، حکم صادره غیابی محسوب می‌شود اگر هیچ‌یک از شرایط حضور یا دفاع توسط خوانده وجود نداشته باشد. این ماده مبنای اصلی تشخیص حکم غیابی در دعاوی مدنی است.