وکیل رسیدگی به جرم قذف

قذف نه‌ تنها به اعتبار و آبروی فرد مورد اتهام آسیب می‌زند، بلکه موجب تضعیف اعتماد عمومی و ترویج ناپاکی در جامعه می‌شود. هدف از تعیین مجازات قذف، حفظ کرامت و آبروی افراد، جلوگیری از پخش شایعات بی‌اساس، و تقویت نظم و اعتماد در جامعه اسلامی است. این قوانین به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که به‌طورجدی از افراد در برابر اتهامات نادرست و بدون پایه محافظت کنند.
در قانون قذف را جرمی خاص تلقی شده و احکام و مجازاتی متفاوت با افترا و توهین برای آن در نظر گرفته‌اند. جرم قذف از جمله جرایم حدی است. منظور از جرایم حدی نیز جرایمی است که در اسلام مجازات آن‌ها مشخص شده باشد.

قذف

قذف در لغت به معنی «افكندن و انداختن» و در اصطلاح فقهی، متهم ساختن فردی به جرم زنا و لواط است. مرتكب این جرم را قاذف و مجنی علیه را مقذوف می‌نامند. در خصوص جرم قذف منحصراً انتساب دو جرم زنا و لواط مورد نظر است.
رمی‌ به زنا یا لواط را قذف گویند که موجب حد است. در قانون مجازات اسلامی، قذف را نسبت دادن زنا یا لواط به شخص دیگر هر چند مرده باشد، می‌داند. به بیان ساده‌تر مفهوم قذف عبارت است از نسبت دادن زنا یا لواط به شخص دیگر؛ هر چند مُرده باشد. بنابراین هر گاه شخصی با هر بیان و مضمونی به دیگری این مفهوم را بگوید که تو مرتکب عمل زنا و یا لواط شده‌ای ، جرم قذف محقق می‌شود.
لواط (فقه):
‌لواط از گناهان کبیره، فاحشه، کفر و زشت است. برای بیان زشتی لواط، قرآن از قوم لوط نام برده که همگی به جرم این عمل شنیع، به بلای بزرگی دچار گشته، به دوزخ رهسپار شدند و شهرشان ویران و مایه عبرت آیندگان شد.
برخی از اقوام گذشته ‌نام‌شان از نام یکی از پیامبران گرفته‌شده. یکی از اقوامی که در قرآن با نام پیامبرشان یاد شده است، قوم «لوط» می‌باشد. از این جهت که قوم لوط، اولین کسانی بودند که به گناه بزرگ هم‌جنس‌بازی روی آوردند، نام این گناه کبیره از نام این قوم گرفته شد و به آن لفظ «لواط» اطلاق شد.در واقع «لواط» به معنای عملی است که قوم لوط مرتکب، بلکه مبدع آن عمل زشت شدند. با آن‌که نام «لواط» برگرفته از نام قوم لوط است، اما نام آن پیامبر ارجمند، برگرفته از نام این عمل شنیع نیست.

اتهام جرم قذف بدون اثبات

تهمت زدن به دیگران از بابت انجام دادن اعمال منافی عفت همچون زنا و لواط علاوه بر اینکه عملی غیر‌‌اخلاقی است، به لحاظ قانونی نیز جرم انگاری شده است و شخصی که به دیگران تهمت بزند، با استناد به قانون مجازات اسلامی و تحقق شرایط قانونی این جرم قابل مجازات خواهد بود.
اتهام عمل قذف به دیگری و تهمت رابطه نامشروع زدن به فرد دیگر باید روشن و بدون ابهام باشد و نسبت دهنده یا قاذف، از معنای لفظی که به کار گرفته است اطلاع داشته باشد و واقعا قصد داشته باشد که آن لفظ را به دیگری نسبت داده باشد. هر چند مقذوف یا شخصی که به او تهمت زنا یا لواط داده شده است، از معنای لفظ مطلع نباشد. نسبت به کسی که زنا یا لواط را به او منتسب کرده محکوم به حد قذف می‌شود، ولی اگر مخاطب اصلی از این عمل اذیت شده باشد، می‌تواند به خاطر جرم توهین نیز از او شکایت کند.
جرم قذف آن است که تهمت رابطه نامشروع حتما باید ناظر بر انجام زنا یا لواط بوده باشد تا مرتکب به مجازات جرم قذف محکوم شود. زنا عبارت است از دخول آلت تناسلی مرد به زن به اندازه ختنه گاه و لواط نیز که در ماده 234 قانون مجازات اسلامی بیان شده است، به معنای دخول آلت تناسلی مرد در دُبُر یا پشت انسان مذکر دیگری است. بنابراین در صورتی که صرفا تهمت ناظر بر رابطه نامشروع غیر از زنا یا لواط بوده باشد ، جرم قذف محقق نمی‌شود.

اثبات جرم قذف

در فقه اسلامی، برای اثبات قذف، لازم است چهار شاهد عادل شهادت دهند و در غیر این صورت، شخصی که اتهام نادرست را مطرح کرده، به مجازات شلاق محکوم می‌شود. هدف از این سخت‌گیری‌ها، حفظ حرمت افراد و جلوگیری از انتشار تهمت‌های بی‌اساس در جامعه است.
برای تحقق قذف و اجرای مجازات آن، باید شرایط زیر برقرار باشد:
1. قذف باید به‌صورت صریح و بدون ابهام باشد، به‌طوری که معنای الفاظ مورد استفاده واضح و آشکار باشد.
2. قاذف (نسبت دهنده) باید به معنای الفاظ آگاه بوده و قصد انتساب داشته باشد.
3. مقذوف (کسی که به او نسبت‌داده‌شده) در زمان قذف باید بالغ، عاقل، مسلمان، معین و غیر متظاهر به زنا یا لواط باشد. در صورت تحقق این شرایط، مجازات قذف هشتاد ضربه شلاق تعیین شده است.

قذف به صورت غیر‌مستقیم

علاوه بر این قذف که به صورت مستقیم محقق می‌شود ، گاهی قذف به صورت غیر‌مستقیم انجام می‌شود ؛ با این مثال که مثلا به دیگری می‌گوید که "تو فرزند پدرت نیستی" و یا اینکه به فرزند خود می‌گوید "تو فرزند من نیستی". در این شرایط، قذف به صورت غیر‌مستقیم، به مادر شخص مقذوف وارد شده است و به او تهمت جرم زنا زده شده است.

مجازات جرم قذف

محض عدم اثبات زنا یا لواط، دادگاه مكلف به صدور حکم به محكومیت قاذف به هشتاد ضربه شلاق می‌باشد و دیگر نیازی به اعلام شكایت مجدد و درخواست مقذوف نیست. این مجازات با هدف تنبیه فرد قاذف و جلوگیری از تکرار چنین جرایمی تعیین شده است.
اما در سایر جرایم انتسابی مانند مساحقه، بنا به تقاضای مجنی علیه و با نظر حاکم، شخص نسبت دهنده تعزیر می‌شود. حد قذف بر قاذف از روی لباس وی زده می‌شود و برهنه نمی‌گردد. (برداشت از مادۀ ۱۵۵ قانون مجازات اسلامی)
علاوه بر مجازات حدی برای جرم قذف، مواردی وجود دارد که می‌تواند باعث سقوط یا تخفیف این مجازات شود، از جمله توبه قبل از اثبات جرم، گذشت مقذوف و استغفار به خداوند. همچنین در شرایط خاصی مانند قذف به مقدسات دینی یا انجام قذف با انگیزه‌های پست مانند انتقام‌جویی، مجازات تعزیری شدیدتری نیز ممکن است اعمال شود که شامل حبس، جزای نقدی و شلاق تعزیری است.

مجازات تعزیری قذف

در شرایط خاصی، حد قذف ساقط می‌شود و قاذف به مجازات تعزیری مناسب محکوم می‌شود. مجازات تعزیری به‌منظور اصلاح و تادیب مرتکب جرم در نظر گرفته شده است. این مجازات‌ها می‌توانند به‌صورت انفرادی یا ترکیبی اعمال شوند، به‌طوری که قاضی می‌تواند باتوجه‌به شرایط جرم و میزان تأثیر آن بر جامعه و شخص مقذوف، تصمیم‌گیری کند.
1. مقذوف، مجنون، غیرمسلمان یا غیر معین باشد:
اگر فردی که به او قذف نسبت‌داده‌شده است، مجنون، غیرمسلمان یا غیرمعین (نامشخص) باشد، حد قذف اعمال نمی‌شود و به‌جای آن، قاذف به مجازات تعزیری محکوم می‌شود.
2. قذف به یکی از انبیاء یا ائمه معصومین (ع) نسبت داده شود:
اگر قذف به یکی از پیامبران یا امامان معصوم نسبت داده شود، حد قذف ساقط شده و قاذف به مجازات تعزیری محکوم خواهد شد.
3. قذف به مقدسات دین اسلام مانند قرآن کریم یا کعبه معظمه نسبت داده شود:
درصورتی‌که قذف به مقدسات دینی مانند قرآن کریم یا کعبه معظمه نسبت داده شود، حد قذف ساقط و قاذف به مجازات تعزیری محکوم می‌شود.
4. قذف در ملأعام یا به وسیله اوراق چاپی یا وسایل الکترونیکی و مانند آن انجام شود:
اگر قذف در حضور عموم مردم (ملأعام) یا از طریق رسانه‌های چاپی، الکترونیکی یا وسایل مشابه صورت گیرد، حد قذف ساقط شده و قاذف به مجازات تعزیری محکوم خواهد شد.

ارث حد قذف

لواط (فقه):
قذف در قانون به موجب ماده ۲۶۰ قانون مجازات اسلامی، حد قذف، در صورت عدم اجرا و عدم گذشت مقذوف، به همه ورثه به غیر از همسر منتقل می‌گردد و هر یک از ورثه می‌تواند تعقیب و اجرای آن را مطالبه کند، هر چند دیگران گذشت کرده باشند، همچنین به موجب تبصره این ماده، چنانچه قاذف، پدر یا جد پدری وارث باشد، وارث نمی‌تواند تعقیب متهم یا اجرای حد را مطالبه کند.
شرایط انتقال حق مطالبه حد قذف به وراث
انتقال حق مطالبه حد قذف، چهار حالت دارد:
۱- مقذوف، زنده نباشد ۲- مقذوف قبل از طرح شکایت، فوت کند ۳- مقذوف در حال رسیدگی پرونده، فوت کند ۴- حکم محکومیت صادر شود اما مقذوف قبل از مطالبه اجرای حکم، فوت کند.
قلمرو وارثین حد قذف
وارثِ وارث نیز می‌تواند اجرای قذف را مطالبه کند. در حقیقت جمهور فقها معتقد هستند چون در قذف آنچه مهم است حمایت از زنده‌ها و رفع ننگ و عار از آنان می‌باشد و قذف همیشه از مقذوف به غیر آن سرایت می‌کند، پس تمام وراث اعم از سببی یا نسبی، حق شکایت از قاذف را دارند.
عدم انتقال حد قذف به همسر
عدم انتقال حق مطالبه حد قذف به همسر، در مورد انتقال حق قذف به ورثه، به نظر می‌رسد زن و شوهر در قذف بیشتر از دیگران تحت تأثیر اتهامات قرار می‌گیرند، بنابراین عدم انتقال حق مطالبه قذف به زن و شوهر، از این نظر توجیه ناپذیر است.
تعدد وراث
اگر وارثان حد قذف، متعدد باشند با عفو یکی از آنان، حق دیگران ساقط نمی‌شود.

لعان زن توسط شوهر

اگر کسی به زن یا مردی نسبت زنا بدهد باید آن را با شهادت چهار شاهد عادل و با شرایط مخصوصی که در جای خود ذکر شده‌است، ثابت کند در غیر این صورت بر خود نسبت دهنده، هشتاد ضربه تازیانه به عنوان حد قذف جاری می‌شود، اما اگر این نسبت توسط شوهر به زن داده شود، برای اینکه کیفر نشود، دو راه پیش روی اوست:
۱-چهارشاهد عادل برای ادعای خود حاضر کند.
۲- لعان نماید، ضمناً در مورد مردی که نسبت فرزندی که برحسب مقررات شرع، فرزند او محسوب می‌شود را از خود نفی نماید، همین حکم جاری می‌شود، یعنی باید لعان کند تا کیفر قذف بر او جاری نشود.

جرم دارای قذف مجازات تعزیری

در بعضی موارد مجازات قذف اجرا نمی‌شود و به جای آن شلاق تعزیری سی و یک تا هفتاد و چهار ضربه شلاق در نظر گرفته می‌شود که عبارتند‌از :
چنانچه پدری فرزندش را قذف کند، مستوجب حد قذف نیست ولی به سی و یک تا هفتاد و چهار ضربه شلاق تعزیری محکوم می‌شود.
هرگاه کسی زنا یا لواطی که موجب حد نیست مانند زنا یا لواط در حال اکراه یا عدم بلوغ را به دیگری نسبت دهد به سی و یک تا هفتاد و چهار ضربه شلاق تعزیری محکوم می‌شود.
در شرایطی که دو نفر یکدیگر را قذف کنند، خواه قذف آن‌ها مانند هم باشد یا متفاوت باشد، حد قذف از هر دوی آن‌ها ساقط می‌شود ولی به سی و یک تا هفتاد و چهار ضربه شلاق محکوم می‌شوند.

ساقط شدن حد قذف

• در صورتی که مقذوف (قذف شونده)، قاذف را تصديق نمايد یعنی قذف شونده نسبت زنا یا لواط را برای خود تصدیق کند.
• در صورتی که قذف از طریق شهادت یا علم قاضی ثابت شود.
• در صورتی که قذف شونده و یا وراث وی، قذف کننده را گذشت کند. لازم به ذکر است که این جرم از زمره جرایم قابل گذشت می باشد و با گذشت شاکی پرونده مختومه می‌شود.
• در صورتی که مردی زنش را پس از قذف به زنا لعان کند.
• در صورتی که دو شخص همدیگر را قذف کنند حد قذف از هر دوی آن‌ها ساقط می‌شود.

نحوه شکایت و رسیدگی به جرم قذف

برای شکایت ازجرم قذف، شاکی باید به تنظیم شکایت جرم قذف به کمک وکیل حق‌گرا بپردازد، سپس به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و نسبت به ثبت شکواییه اقدام نماید. پس از ثبت شکایت، پرونده به دادسرا جهت رسیدگی مقدماتی ارجاع می‌شود.
در صورتی که شاکی ادله و مدارک محکمی به همراهی وکیل حق‌گرا جمع‌آوری کند که مبنی بر اثبات جرم قذف داشته باشد قرار جلب به دادرسی توسط بازپرس صادر و پرونده به دادگاه کیفری دو جهت صدور رای ارجاع می‌شود.
در صورتی که شاکی ادله کافی و محکمه پسندی برای اثبات جرم قذف نداشته باشد دادسرا نسبت به صدور قرار منع تعقیب اقدام می‌کند که این قرار ظرف مهلت 20 روزه قابل اعتراض در دادگاه کیفری می‌باشد.

وکیل جرم قذف

وکیل رسیدگی به جرم قذف، وکیل در این پرونده‌ها نقش مهمی در ارائه مشاوره حقوقی، دفاع از موکل و تدوین دفاعیات قانونی دارد. در مجموع، قوانین قذف در جهت تأمین عدالت، حفظ امنیت اجتماعی و جلوگیری از انتشار اتهامات ناحق وضع شده‌اند.
وکیل با ارائه مشاوره‌های حقوقی به موکل خود، او را از حقوق و وظایف قانونی‌اش آگاه می‌سازد. این مشاوره‌ها شامل توضیح شرایط و الزامات قانونی قذف، مجازات‌ها و موارد سقوط حد قذف است.
وکیل حق‌گرا، مسئول جمع‌آوری و تهیه مدارک و اسناد لازم برای دفاع از موکل خود است. این اسناد می‌توانند شامل مدارک اثبات جرم یا دفاعیات مستند در برابر اتهامات قذف باشند. همچنین وکیل دفتر حقوقی حق‌گرا، به‌عنوان نماینده موکل خود در دادگاه حضور پیدا می‌کند و دفاعیات لازم را ارائه می‌دهد.