هر تصادف، در صورتی راننده را به دردسر میاندازد که در یکی از دو حالت باشد، 1- منجر به جرح گردد 2- منجر به فوت شود.
اکثر افراد تصور میکنند که اگر در تصادف رانندگی فردی توسط دیگری به قتل برسد مجازات فرد قاتل قصاص خواهد بود، اما این تصور کاملا غلط است و قتل در تصادفات رانندگی در دسته
قتلهای غیر عمد قرار میگیرد و مجازات آن به جای قصاص پرداخت دیه خواهد بود.
عمل قتل اتفاق افتاده در تصادف با قتل عمد که با آگاهى و قصد و سوء نیت انجام شده است، متفاوت است.
عوامل تصادف
قتل در تصادفات رانندگی : به طور کلی، تصادف در رانندگی موارد زیر را شامل می شود که قانون مرتکب را مستوجب مجازات دانسته است:
- بیاحتیاطی ، بیمبالاتی
بی احتیاطی، به معنای انجام فعل خطرناک و ممنوع، نظیر رانندگی با سرعت غیر مجاز و بی مبالاتی، به معنای ترک فعل توصیه شده و الزام شده است، نظیر رانندگی نکردن در حدود سرعت تعیین شده.
- عدم مهارت راننده
مهارت نداشتن راننده وسیله نقلیه، به معنای رانندگی بدون گواهینامه یا عدم مهارت کافی در رانندگی می باشد.
- رعایت نکردن نظامات دولتی
رعایت نکردن نظامات دولتی، یعنی رعایت نکردن قواعد و مقررات رانندگی.
انواع عدم رعایت قوانین رانندگی در تصادف
اگر قتل در تصادف رانندگی به دلایل زیر باشد
• سبقت غیر مجاز
• سرعت بالا
• عبور از چراغ قرمز
• رعایت نکردن قواعد رانندگی
• رانندگی در حالت مستی
• نداشتن گواهینامه
و به طور کلی تخلف راننده باشد باز در دسته قتلهای غیر عمد قرار میگیرد زیرا فرد قصد رعایت نکردن قواعد رانندگی را داشته است اما قصد قتل فرد مقتول را نداشته و مجازات او نیز قصاص نخواهد بود.
آثار حقوقی تصادف
هر گاه بیاحتیاطی یا رعایت نکردن نظامات دولتی یا مهارت نداشتن راننده به قتل غیرعمدی منتهی شود، باید راننده مقصر «آثار حقوقی تصادفات» را جبران کند. این جبران ضرر و زیانهای ناشی از آن ممکن است مادی یا معنوی باشند.
1- ضررهای مادی یعنی جبران هزینههای ناشی از تصادف خودرو یا هزینههای بیمارستانی
2- ضررهای معنوی یعنی بازداشت راننده و زندانی شدن وی که از نظر روحی لطمههایی به خود راننده و خانوادهاش رساند است.
مجازات قتل در تصادفات رانندگی
قتل در تصادفات رانندگی، از انواع قتل غیرعمد بوده و بنابراین، بدلیل بىاحتیاطى و بىمبالاتى و عمدى نبودن و عدم سوء نیت، قصاص منتفى مىشود. مجازات قتل در تصادفات رانندگی، حکم مجازات تصادف منجر به فوت غیرعمد خواهد بود. حکم مجازات تصادف منجر به فوت غیرعمد در ماده ٢٩١ ، بر اساس قانون مجازات اسلامی شامل حبس و پرداخت دیه میباشد.
- مجازات حبس راننده
مجازات دو ماه تا شش ماه حبس:
مجازات راننده باعث سقط جنین، بدلیل بیاحتیاطی یا بیمبالاتی یا عدمرعایت نظامات دولتی یا عدم مهارت راننده که موجب سقط جنین گردد، مجازات آن از ۲ ماه حبس تا ۶ ماه حبس و پرداخت دیه در صورت مطالبه مصدوم میباشد.
مجازات شش ماه تا سه سال حبس:
یکی از مجازاتهای قتل در تصادفات رانندگی، حبس از حداقل 6 ماه تا حداکثر 3 سال است. این جرم دارای جنبه عمومی است، صرفا امکان تخفیف در مجازات حبس، با شرایطی وجود دارد.
در صورتی شامل تخفیف در مجازات قتل غیر عمد خواهد شد که، رضایت اولیای دم، عدم سابقه محکومیت، اعمال مرتکب جرم، پس از وقوع جرم و سایر موارد مندرج در قانون، وجود داشته باشد.
- پرداخت دیه به اولیای دم
پرداخت دیه، یکی از انواع مجازاتهای موجود در قانون مجازات اسلامی است که موارد پرداخت آن، در مواردی که امکان قصاص، وجود نداشته یا طرفین، به جای قصاص، بر دیه مصالحه میکنند. پرداخت دیه، در صورت مطالبه اولیای دم خواهد بود.
مرتکب قتل غیر عمد مکلف به پرداخت دیه مىباشد. کسب رضایت از اولیاى دم متوفى صرفا در کاهش حبس، موثر بوده و در صورت عدم رضایت اولیا دم، حبس تعیین شده را باید تحمل کند.