انواع دادگاه‌های کیفری دارای صلاحیت مشخص هستند که همین مسئله باعث می‌شود تا افراد وقتی قصد شکایت از یک موضوع را دارند، نداند که باید به کدام دادگاه مراجعه کنند. قانون گذار، در قوانین آیین دادرسی، اعم از آیین دادرسی کیفری و آیین دادرسی مدنی، صلاحیت دادگاه‌ها را از حیث صلاحیت محلی و ذاتی، مشخص نموده و تمامی افراد، باید، هنگام طرح یک دعوا، تنها از دادگاه صالح، تقاضای رسیدگی و صدور حکم، داشته باشند

دادگاه کیفری

این دادگاه، یکی از انواع مراجع قضایی پیش‌بینی شده در قانون است که به جرم رخ داده مورد شکایت که در صلاحیت آن است، رسیدگی و در خصوص آن، حکم مجازات صادر می‌کند. دادگاه کیفری به موضوعات کیفری که در قانون مجازات اسلامی جرم انگاری گردیده است رسیدگی می‌کند. از جمله مواردی مانند قتل، ضرب و جرح، کلاهبرداری، توهین و غیره. بنابراین اگر شخصی جرمی انجام دهد مطابق قانون مجازات اسلامی به مجازات آن جرم محکوم خواهد شد.
شخصی که مرتکب جرم شده است حسب مورد با توجه به موضوع جرم و شرایط شخصی در دادگاه کیفری یک یا دادگاه کیفری دو محاکمه می‌شود.

انواع دادگاه کیفری

طبق ماده ۲۹۴ قانون آیین دادرسی کیفری، دادگاه‌‌های کیفری به پنج دادگاه کیفری یک، دادگاه کیفری دو، دادگاه نظامی، دادگاه انقلاب و دادگاه اطفال و نجوانان تقسیم می‌شوند. دادگاه کیفری یک و دادگاه کیفری دو از رایج‌ترین انواع دادگاه‌های کیفری به شمار می‌روند.
دادگاه کیفری یک:
اصولا دادگاه کیفری همان دادگاه کیفری استان است و در مرکز هر استان و با صلاح‌دید رئیس قوه قضاییه کشور در حیطه قضایی شهرهای استان برگزار می‌گردند.
معنا صلاحیت یک دادگاه
در اصطلاح حقوقی، به شایستگی یک مرجع برای رسیدگی به یک موضوع، صلاحیت گفته می‌شود. پس از صدور قرار جلب به دادرسی و صدور کیفرخواست توسط دادسرا، پرونده متهم جهت محاکمه و صدور حکم به دادگاه دارای صلاحیت ارسال می‌گردد.

صلاحیت دادگاه کیفری دو

دادگاه کیفری دو از مراجع نخستین یا بدوی محسوب می‌شود. مراجع نخستین، مراجعی هستند که پس از تکمیل تحقیقات مقدماتی در دادسرا، عهده‌دار اولین مرحله رسیدگی به اتهام متهم هستند. دادگاه کیفری دو همچنین در زمره مراجع عمومی رسیدگی است. مراجع عمومی مراجعی هستند که اصولاً صلاحیت رسیدگی به کلیه جرایم را دارند، مگر جرایمی که استثنائاً در صلاحیت مرجع دیگری قرار می‌گیرد. در نظام قضایی ایران، مراجع عام رسیدگی به امور کیفری، دادگاه کیفری دو و دادگاه کیفری یک هستند. بر اساس ماده ۳۰۱ قانون آیین دادرسی کیفری، دادگاه‌های کیفری دو صلاحیت عام رسیدگی به تمام جرایم را داراست مگر اینکه قانون، رسیدگی به جرمی را در صلاحیت مرجع دیگری قرار داده باشد و جز دادگاه کیفری 2 نمی‌باشد عبارتند از:
• رسیدگی به جرایم موجب مجازات سنگینی عبایت حقوق بشر است.این جرایم مستلزم تجربه عدالت یک دادگاه قوی است.
• رسیدگی به جرایمی که موجب تهدید امنیت داخلی و خارجی می‌شوند.
• توهین به ریاست جمهوری و رهبری
• جرائم مرتبط با مواد مخدر باید توسط یک دیوان انقلاب صورت پذیرد.
• دادگاه اصفال و نوجوانان مسئول رسیدگی به جرایمی است که در ارتکاب آنها کودکان و افراد زیر 18 سال دخیل هستند.
• دادگاه نظامی مسئول رسیدگی به اتهاماتی است که متعلق به افسران نظامی و انتظامی است.
به همین دلیل، دادگاه کیفری دو صلاحیت لازم برای رسیدگی به این نوع جرایم را ندارد.
طبق ماده ۲۷۱ قانون آیین دادرسی کیفری: "در صورتی که دادگاه انقلاب یا دادگاه کیفری یک در حوزه قضایی دادسرا تشکیل نشده باشد، دادگاه کیفری دو محل، صالح برای رسیدگی به پرونده است.
" بنابراین، حتی اگر دادگاه کیفری دو، صالح برای رسیدگی به پرونده نباشد، در صورتی که دادگاه مربوطه تشکیل نشود، دادگاه کیفری دو می‌تواند پرونده را بررسی کند. همچنین، ماده 298 می‌گوید «تا زمانی‌كه دادگاه اطفال و نوجوانان در محلی تشكيل نشده است، به كليه جرايم اطفال و نوجوانان، به‌ جز جرايم مشمول ماده ۳۱۵ اين قانون، در شعبه دادگاه كيفری دو يا دادگاهی كه وظايف آن را انجام می‌دهد رسيدگی می‌شود». بنابراین، در صورتی‌که دادگاه اطفال و نوجوان تشکیل نشود، دادگاه کیفری دو به این جرایم نیز رسیدگی می‌کند.