وکیل واخواهی قضایی
مهر ۳, ۱۴۰۳شرایط شکایت چک کیفری
مهر ۳, ۱۴۰۳
یکی از اصطلاحاتی که در حقوق برای پروندهها به کار میرود مختومه شدن پرونده است. پرونده مختومه شده در دادگاه ، به این معنا است که پس از تکمیل رسیدگی به آن ، توسط دادگاه یا دادسرا ، بنا به دلایلی ، رسیدگی به آن ، خاتمه یافته یا برای تکمیل تحقیقات ، به مرجع دیگری ارسال شده است .
در صورتی که حکم صادره، قطعی و لازم الاجرا شود، میبایست از طریق واحد اجرای احکام، مورد اجرا قرار بگیرد. به همین دلیل، گفته میشود که اگر دعوایی، قبلا بین افراد، مورد رسیدگی قرار گرفته و نسبت به آن حکم قطعی، صادر شده باشد، آن پرونده، اعتبار امر مختومه را داشته و قابل رسیدگی مجدد نمیباشد. به همین دلیل، افرادی که با ابلاغیه یا پیامک مختومه شدن پرونده در دادگاه مواجه میشوند.
پرونده مختومه
مختومه شدن پرونده در دادگاه، به این معناست که پس از تکمیل رسیدگی به آن توسط دادگاه یا دادسرا، بنا به دلایلی رسیدگی به آن خاتمه یافته یا برای تکمیل تحقیقات به مرجع دیگری ارسال شده است. در این میان متقاضی ممکن است پیامک مختومه شدن پرونده را نیز دریافت کند که بعضا میتوان پس از مختومه شدن پرونده، نسبت به حکم صادره اعتراض کرد.
پرونده مختومه در دادگاه، به این معناست که رسیدگی به پرونده، به صورت دائم یا موقت، توسط مرجع رسیدگی کننده، به پایان رسیده و دادگاه، با تکمیل تحقیقات لازم، رای یا حکم صادر کرده است. البته گاهی هم مختومه شدن پرونده، به این دلیل است که پرونده، به تشخیص مرجع رسیدگی کننده، باید برای تکمیل تحقیقات، به مرجع دیگری ارسال شود.
لذا منظور از مختومه شدن پرونده، این است که در پی اتمام رسیدگی به پرونده، توسط مرجع حقوقی یا کیفری، دیگر موجبی جهت رسیدگی بیشتر به پرونده وجود ندارد. در این میان، گاهی، رای صادر میشود و گاهی هم، برای انجام سایر اقدامات، پرونده به مرجع دیگری ارسال میشود. البته مختومه شدن پرونده، به معنای آن نیست که دیگر امکان اعتراض به حکم وجود نخواهد داشت.
بر اساس ماده بند 6 ماده 84 قانون آیین دادرسی مدنی، در صورتی که دعوای مطرح شده در دادگاه، قبلا بین همان افراد یا قائم مقام آنها، رسیدگی شده و در خصوص آن، حکم قطعی صادر شده باشد، پرونده، اعتبار امر مختومه پیدا کرده و به همین دلیل، رسیدگی مجدد به همان دعوی، امکان پذیر نخواهد بود.
معفهوم مختومه شدن پرونده مهریه
معفهوم و منظور مختومه شدن پرونده مهریه در دادسرا به این معناست که پرونده مهریه به دلیل عدم صلاحیت یا به دلیل پایان یافتن تحقیقات و یا به دلایل دیگری توسط بازپرس یا دادیار به صورت موقت یا دائم مختومه اعلائم شود و یا اینکه پرونده مهریه بعد از تحقیقات و ضروری بودن به دادگاه بدوی ارجاع داده شود و در صورت نبودن اعتراض و معتبر بودن دلایل برای پرداخت یا عدم پرداخت مهریه، طرفین دعوی با عبارت مختومه شدن پرونده مهریه رو به رو شوند، بنابراین لزوما عبارت مختومه شدن پرونده مهریه دلیل بر قطعی بودن رای و غیرقابل بازگشت بودن آن نیست.
دلایل مختومه شدن پرونده در دادگاه
یکی مهمترین دلایل مختومه شدن پرونده در دادگاهها، این است که به دلیل تکمیل تحقیقات، رسیدگی به پرونده، به صورت دائمی یا موقتی، در آن مرجع خاتمه یافته و درپی آن، رای صادر شده است. علاوه بر این، در قانون مواعدی تحت عنوان مواعد مرور زمان کیفری تعقیب و رسیدگی تعیین شده است که بر اساس آن، برخی از جرایم، در صورتی که از تاریخ وقوع جرم تا مهلتهای مشخص شده مورد تعقیب کیفری قرار نگرفته باشند.
رسیدگی به این پرونده توسط دادگاه، موقوف شده و دادگاه، پرونده را مختومه میکند. همچنین زمانی که دادگاه، صلاحیت ذاتی یا محلی برای رسیدگی به پرونده را ندارد، میبایست قرار عدم صلاحیت صادر کرده و پرونده را به مرجع صلاحیت دار ارجاع بدهد.
در این موارد نیز، امکان دارد دادگاه پس از صدور قرار عدم صلاحیت، پرونده را مختومه کند. همچنین، یکی دیگر از دلایل مختومه شدن پرونده، این است که در دعاوی کیفری که در دادسراها مورد رسیدگی قرار میگیرند، ممکن است بنا به دلایلی همچون پایان یافتن تحقیقات لازم توسط دادسرا و مواردی از این قبیل، پرونده برای ادامه رسیدگی و صدور حکم، به مرجع دیگری از قبیل دادگاه کیفری ارسال شده و سپس پرونده در دادسرا، مختومه شود.
دلایل مختومه شدن پرونده به تفسیر:
●
مرور زمان: در قانون برخی از جرایم شامل مرور زمان تعقیب و رسیدگی خواهد شد که پس از گذشت این مدت رسیدگی به این پرونده متوقف شده و پرونده نیز از طرف دادگاه مختومه اعلام خواهد شد.
●
عدم صلاحیت دادگاه: هنگامی که یک پرونده به یک دادگاه ارجاع داده میشود که در صلاحیت رسیدگی آن نباشد قرار عدم صلاحیت صادر شده و دادگاه نیز موظف است پرونده را به دادگاه صالح ارجاع دهد. در برخی از موارد دادگاه پس از صدور قرار عدم صلاحیت پرونده را مختومه اعلام میکند.
●
ارجاع پرونده به مرجع بالاتر: از دیگر دلایلی که میتواند به مختومه شدن پرونده در دادگاه بیانجامد اتمام رسیدگی به پرونده در یک مرجع و ارجاع آن به مراجع بالاتر جهت بررسی بیشتر و صدور رای قطعی است. به عنوان مثال هنگامی که یک پرونده کیفری در دادسرا مطرح میشود تا تحقیقات لازم برای آن انجام شود دادسرا نیز موظف است پس از تکمیل اطلاعات، پرونده را به دادگاه ارسال کرده و در نهایت پرونده را در دادسرا مختومه اعلام کند.
شرایط مختومه شدن پرونده
برای اینکه یک پرونده قضایی بتواند شرایط مختومه شدن را داشته باشند، باید دارای شرایط زیر باشد:
•
قطعی بودن حکم
طبق قانون، هر حکمی برای اینکه بتواند از امر مختومه شدن برخوردار گردد، باید قطعی شده باشد و حکم قطعی حکمی است که قابل هیچ یک از طرق عادی شکایت (واخواهی، تجدید نظر) نباشد.
•
وحدت موضوع دعوی
یکی دیگر از شرایط مختومه شدن پرونده که وجود داشته است، مربوط به همین وحدت موضوع دعوی بوده. به این صورت که در دو دعوی، خواستهِ خواهان یکسان باشد. بدین منظور که هرگاه یک شی مادی واحدی، موضوع دو دعوی باشد، زمانی می توان ایراد مختومه شدن نسبت به آن داشت که خواهان، در هر دو دعوی خواسته واحدی داشته باشد. برای مثال اگر فردی دعوی مالکیت، نسبت به ملکی اقامه کند و این ادعا در دادگاه رد شده باشد مدعی مالکیت، منعی برای اقامه دعوی حق انتفاع یا حق ارتفاق نسبت به همان ملک ندارد.
•
وحدت اصحاب دعوی
یکی دیگر از شرایط مختومه شدن پرونده، وحدت اصحاب دعوی است. منظور از وحدت اصحاب دعوی یا وحدت اشخاص دعوی این است که در دعوی سابق و دعوی جدید یا خود شخص اصالتا شرکت داشته باشد یا قائم و مقام و نماینده قانونی اصحاب باشد.
مانند وکیل یا ولی و یا قیم اصحاب دعوی. به طور مثال شخص به وسیله وکیل یا ولی یا قیم در دعوی شرکت داشته باشد و در دعوی محکوم به بیحقی باشد ولی این بار بخواهد خود شخصا همان دعوی را با همان موضوع دوباره اقامه نماید بدیهی است که چنین موردی از اوامر مختومه شدن پرونده خواهد بود.
•
وحدت سبب
آخرین شرط برای تحقق مختومه شدن پرونده، وحدت سبب می باشد. سبب دعوی عبارت است از مبنا و منشا مستقیم حقی است که مورد ادعا قرار می گیرد. بدین معنی که اگر کسی برای حصول نتیجه معینی دعوائی اقامه کند و محکوم شود منعی ندارد که برای رسیدن به همان نتیجه سبب دعوی را تغییر داده و از نو وارد مرافه شود.
روند مختومه شدن پرونده
زمانی که دعوای حقوقی یا کیفری، در مراجع قضایی مطرح میگردد، دادگاه با رعایت تشریفات قانونی، اقدام به رسیدگی به پرونده نموده و در نهایت، حکم یا قرار صادر میکند. در این شرایط، اصولا هر یک از طرفین دعوی که رای به زیان وی صادر شده است، قادر است تا با استفاده از روشهای اعتراض به حکم، از قبیل تجدید نظر خواهی، واخواهی، فرجام خواهی و غیره، نسبت به آن، معترض شود.
اما در صورت عدم اعتراض به حکم یا در صورتی که اعتراض به آن، نتیجهای حاصل نشده، در اصطلاح حقوقی، حکم آن، قطعی شده و احکامی که قطعیت پیدا میکنند، اصولا قابلیت اجرا شدن را خواهند داشت و به صورت حکم لازم الاجرا در میآیند. یکی از آثار قطعی شدن حکم صادره، این است که رسیدگی توسط دادگاه ، خاتمه پیدا کرده و دیگر دادگاه، در خصوص آن دعوی ، رسیدگی مجدد انجام نمی دهد که این موضوع ، تحت عنوان اعتبار امر مختومه ، شناخته میشود.
مختومه شدن پرونده مهریه و استرداد دادخواست
استرداد دادخواست مهریه از دلایل مختومه شدن پرونده میباشد. زمانی که زوجه خواهان مهریه باشد، باید دادخواست خود را در دادگاه خانواده مطرح نماید و تمام مدارک و ادله مبنی بر حقِ داشتن مهریه را ضمیمه دادخواست خویش نماید.
اما گاهی ممکن است بنا به دلایلی از جمله پای در میانی بزرگان، زوجه منصرف از شکایت و خواسته خود شود؛ برای همین این استرداد دادخواست سبب عدم رسیدگی و صدور حکم توسط دادگاه میشود و این اعراض از دادخواست سبب زوال و مختومه شدن پرونده مهریه میشود.
مدت زمان مختومه شدن پرونده
اصولا مختومه شدن پرونده در دعاوی حقوقی یا کیفری، کاملا بستگی به مرجع رسیدگی کننده دارد. به همین دلیل، زمانی که دادگاه، موضوع را مورد بررسی قرار داده و رسیدگی به آن پایان یافت یا بنا به دلایل دیگر همچون تکمیل تحقیقات در خصوص پرونده، به مرجع صلاحیتدار ارجاع داده شده و پرونده مختومه اعلام میشود. لذا نمیتوان مدت زمان مشخصی برای مختومه شدن و صدور رای در مورد پرونده تعیین کرد و این موضوع بستگی به دادگاه، نحوه رسیدگی آن و شلوغ یا خلوت بودن شعبه دارد.
مختومه شدن پرونده با گذشت شاکی
کل جرایم از نظر قانونی به دو دسته جرایم قابل گذشت جرایم غیرقابل گذشت تقسیمبندی میشوند.
○
جرایم قابل گذشت
اگر شاکی گذشت کند، پرونده مختومه میشود.
○
جرایم غیر قابل گذشت
اگر شاکی گذشت کند، ممکن است پرونده مختومه اعلام شود و این بدین معنی است که این امکان وجود دارد که حتی با گذشت شاکی پروندهای مختومه نشود. زیرا شرایط مختومه شدن یک پرونده به این بستگی خواهد داشت که دادسرا یا دادگاهی که مسئولیت رسیدگی به پرونده را دارند، وارد چه مرحلهای از رسیدگی به پرونده شده باشند.
بنابراین فردی که بدنبال بازگشایی و یا مختومه شدن پرونده میباشد، باید سریعا قبل از هر اقدامی در زمینه مختومه شدن با افراد صاحب نظر در موضوع مختومه شدن پرونده مهریه مشاوره انجام دهد. مشاورین حقوقی دفتر حقوقی حقگرا در این زمینه آماده خدمات حقوقی و مشاوره هستند.
پیامک مختومه شدن پرونده
مختومه شدن پرونده در دادگاه، به این معنا است که رسیدگی به پرونده، به صورت دائم یا موقت، توسط مرجع رسیدگی کننده، به پایان رسیده و دادگاه با تکمیل تحقیقات لازم، رای یا حکم صادر نموده است. البته گاهی هم مختومه شدن پرونده، به این دلیل است که پرونده، به تشخیص مرجع رسیدگی کننده، باید برای تکمیل تحقیقات، به مرجع دیگری ارسال شود.همچنین، مختومه شدن پرونده در دادسرا، ممکن است به این معنا باشد که پرونده، به دادگاه کیفری ارسال شده است.
افرادی که پیامک مختومه شدن پرونده را دریافت میکنند، میبایست از طریق سامانه ثنا، اقدام به مشاهده جزئیات مربوط به پرونده نمایند. تمامی ابلاغیههای مربوط به دادگاه، از طریق سامانهای تحت عنوان سامانه ثنا sana.adliran.ir به طرفین دعوی ابلاغ میگردد. به این منظور، پس از دریافت پیامک، میبایست به حساب کاربری سامانه ثنا وارد شده و از قسمت ابلاغیههای جدید، وضعیت پرونده در خصوص مختومه شدن آن را ملاحظه نمود.
پیامک مختومه شدن پرونده مهریه
معنی پیامک مختومه شدن پرونده مهریه در ثبت اسناد، به چند صورت است که احتمالا زوجه گواهی عدم اموال را گرفته یا اینکه با توجه به شناسایی نشدن اموال زوج این پیامک آمده که باید از طریق دادگاه اقدام شود.
پرونده در اداره ثبت مختومه شده و باید برای ادامه دادرسی با ارائه گواهی یا نامه از اداره ثبت به دادگاه برای مطالبه مهریه مراجعه کرد.
جبران خسارت مختومه شدن پرونده
طبق قوانین، طرفین دعوی میتوانند در صورت دیدن ضرر و زیان مادی و معنوی تمام ضررهای به وجود آمده از دعوی را طلب نماید. اگر در هنگام استرداد دادخواست توسط خواهان، شخص خوانده به علت این اقامه دعوی متحمل خرج و مخارجی شده باشد (حق الوکاله وکیل) میتواند از طریق دادگاه نسبت به مطالبات خسارت خویش اقدام کند.
به جریان انداختن پرونده مختومه
بر اساس قانون، در صورتی که رسیدگی توسط دادگاه ختم شده و حکم قطعی نیز صادر شده باشد، باز هم در برخی موارد میتوان دوباره پرونده را به جریان انداخته و نسبت به حکم دادگاه، اعتراض نمود. اما میبایست علاوه بر روشهایی، همچون تجدید نظر، واخواهی که برای اعتراض به احکام غیرقطعی هستند، به اعاده دادرسی پرداخته شود.
همچنین برای آن که بتوان پرونده مختومه را مجددا به جریان انداخت میباید در پروندهی جدید یکی از موارد اعتبار امر مختومه یعنی اصحاب دعوا، سبب یا موضوع دعوا تغییر نماید. بنابراین گاهی میتوان با تغییر عنوان دعوا و خواسته پرونده را مجددا از نو به جریان انداخت.
به جریان انداختن پرونده مختومه؛ مثل زمانی که حکم دادگاه، مورد ادعای خواهان نبوده یا در مفاد حکم، تضاد وجود داشته باشد. همچنین، در حالتی که حکم دادگاه، خلاف شرع بوده و یا اینکه پس از صدور رای دادگاه، اسناد جدیدی کشف شود که حقانیت فرد را اثبات نماید، در این موارد میتوان اعاده دادرسی حقوقی مطرح نمود و پرونده را دوباره به جریان انداخت.
به همین خاطر وکیل حقگرا بررسی میکند که کدام مورد در خصوص پروندهی شما صدق میکند تا بتوان مجددا پرونده را به جریان انداخت.