رای دادنامه کیفری
وکیل قبولی اعاده دادرسی
مهر ۱۹, ۱۴۰۳
روش شکایت از گازگرفتگی سگ
مهر ۱۹, ۱۴۰۳
رای دادگاه می‌تواند حکم یا قرار باشد. اما در هر صورت این رأی در قالب دادنامه صادر میشود. دادنامه یکی از اصطلاحات حقوقی است که افراد زمانی که یک پرونده در جریان دارند با آن سر و کار دارند.
دادنامه:
دادنامه سندی رسمی و مکتوب است که حاوی رأی نهایی دادگاه در خصوص یک پرونده قضایی می‌باشد. این سند پس از رسیدگی کامل به پرونده و صدور رأی توسط قاضی یا قضات صادر میشود. تصمیم در غالب رای به صورت کتبی تحت شرایط خاص نوشته می شود و به طرفین دعوا ابلاغ می شود که به این رای کتبی دادنامه کیفری میگویندمنظور از دادنامه همان رای یا حکم دادگاه می باشد که پس از اعلام ختم دادرسی، صادر می شود. هرگاه در یک مرجع قضایی اعم از مراجع حقوقی، کیفری، خانواده و … قاضی دادگاه بخواهد در خصوص موضوع تعیین تکلیف نماید باید حکم یا دادنامه را صادر کرده و امضا کند. به عنوان مثال هنگامی که یک پرونده سرقت مورد رسیدگی قرار می گیرد، دادگاه کیفری تحقیقات لازم را انجام می‌دهد. معمولا پس از پایان بررسی های لازم درمورد پرونده‌های قضایی یک رأی قضایی از جانب قاضی رسیدگی کننده اعلام میشود و پس از آن دادنامه صادر میشود .
صدور دادنامه:
دادنامه ممکن است توسط مراجع قضایی کیفری مثل دادگاه کیفری دو، دادگاه ویژه رسیدگی به جرایم اطفال و دادگاه انقلاب صادر شود.
درج موارد دادنامه:
موضوعات مهمی از جمله شماره پرونده، مشخصات طرفین دعوی، تاریخ رسیدگی به پرونده، حضوری بودن یا غیابی بودن رای، قابلیت تجدید نظر خواهی و … بر روی دادنامه قید میشود. این سند باید تاریخ داشته باشد و به امضای قاضی صادرکننده حکم برسد.
بنابراین ، ممکن است قاضی پس از انجام بررسی‌‌های لازم در خصوص پرونده کیفری یا حقوقی تصمیم خود را بگیرد و رأی صادر شده را با صدای بلند اعلام کند. در این موارد نیز قاضی رأی صادر کرده است اما نمی‌توان دادنامه صادر کرد، زیرا دادنامه به رأیی گفته میشود که به صورت مکتوب درآمده باشد.
اطلاعات دادنامه
• حکم دادگاه:یکی از مهمترین اطلاعاتی که باید در دادنامه‌های کیفری ذکر شود، محکومیت یا عدم محکومیت متهم است. در صورتی که ارتکاب جرم توسط متهم برای دادگاه کیفری احراز شود، دادگاه مزبور حکم محکومیت به مجازات را در مورد متهم صادر می‌کند. اگر ارتکاب جرم توسط متهم برای دادگاه کیفری احراز نشود، حسب مورد قرار منع تعقیب یا حکم برائت صادر میشود.
• وقایع پرونده:
شامل خلاصه‌ای از روند رسیدگی، ادله ارائه شده توسط طرفین و استدلال‌های قاضی
• صادر کننده دادنامه:
یکی از ویژگی‌های اصلی دادنامه این است که این سند باید توسط مقام قضایی صادر شده باشد. شعب دادگاه‌های عمومی و حقوقی، دادگاه‌های کیفری، دادگاه انقلاب، دادگاه انتظامی قضات، دادگاه ویژه روحانیت، دیوان عدالت اداری و … برخی از مهمترین مراجع قضایی هستند که دادنامه توسط ایشان صادر میشود.
در دادگاه‌های کیفری یک و تجدیدنظر که با تعدد قاضی به موضوع رسیدگی میشود، دادنامه باید به امضای همه قضات شرکت کننده در دادرسی برسد.
• امضاء و مهر دادنامه:
دادنامه با امضای قاضی یا قضات صادر کننده رأی و مهر دادگاه، اعتبار پیدا می‌کند.
• انواع دادنامه
از جمله دیگر دادنامه ها عبارت اند از:
- دادنامه حقوقی
- دادنامه تجدید نظر
- دادنامه تعزیرات
- دادنامه طلاق
- دادنامه اصلاحی
- دادنامه ابطال رای داوری
- دادنامه انحصار وراثت
- دادنامه بیمه بیکاری
- دادنامه تامین خواسته
- دادنامه تحریر ترکه
- دادنامه تامین دلیل
- دادنامه تراکنش بانکی - دادنامه اداره کار
- دادنامه الکترونیکی
- دادنامه اثبات مالکیت
- دادنامه الزام به تنظیم سند رسمی
- دادنامه برای معافیت سربازی
و.....
دادنامه کیفری
جرایم کیفری به دو دسته تقسیم میشود: جرایم قابل گذشت و جرایم غیر قابل گذشتدر جرایم قابل گذشت، آغاز جریان رسیدگی قضایی به پرونده کیفری منوط به آن است که شاکی خصوصی شکایت خود را در دادسرا مطرح کند.
جرایم غیر‌قابل گذشت، نیز به این صورت است که آغاز و توقف فرایند رسیدگی منوط به طرح شکایت از جانب شاکی خصوصی نیست.
قاضی پس از شروع رسیدگی به پرونده نمی‌تواند به بهانه اجمال و ابهام یا سکوت قوانین از صدور رأی خودداری کند. رأی دادگاه می‌تواند به صورت حکم یا قرار باشد، اما در هر صورت این رأی در قالب دادنامه صادر میشود.
دادنامه حقوقی
دادنامه حقوقی، تفاوت زیادی با دادنامه کیفری ندارد تنها موضوع پرونده در دادنامه کیفری از موضوعات کیفری و جرایم است و شخصی که دادنامه بر علیه او تنظیم شده به یکی از مجازات‌های مقرر در قانون مجازات اسلامی محکوم خواهد شد.همچنین دادنامه‌ها بسته به نوع پرونده و نوع تصمیمات دادگاه ممکن است متفاوت باشند؛ مثلاً دادنامه حقوقی با دادنامه کیفری تفاوت‌هایی دارد.
دادنامه طلاق
دادنامه طلاق سندی رسمی است که توسط دادگاه خانواده صادر میشود و به طور قانونی جدایی و انحلال نکاح بین زوجین را به اثبات می‌رساند. این سند، جزئیات مربوط به شرایط طلاق، حقوق و تعهدات هر یک از طرفین، و همچنین نحوه حضانت فرزندان (در صورت وجود) را مشخص می‌کند.دادنامه طلاق، تکلیف نهایی زوجین نسبت به یکدیگر و فرزندان مشترک (در صورت وجود) را مشخص می‌کند. همچنین، این سند، برای زوجینی که قصد خروج از کشور و یا انجام برخی امور اداری و حقوقی را پس از طلاق دارند، ضروری است.
دادنامه بدوی
رای بدوی یا دادگاه بدوی یا نخستین بعد از رسیدگی به یک دعوای کیفری یا دعوای حقوقی رای یا حکم صادر می‌کند و تکلیف دعوا را مشخص می‌کند. که به حکم صادره از این دادگاه، دادنامه یا رای بدوی گفته میشود.رأی اولیه‌ای است که توسط دادگاه صادر میشود و طرفین دعوی می‌توانند نسبت به آن اعتراض و تجدید نظرخواهی کنند. دادنامه نیز مانند هر رأی بدوی دیگر می تواند قابلیت اعتراض داشته یا نداشته باشد. به این صورت که در هر دادنامه ی صادر شده، طرفین می‌توانند حق تجدید نظر خواهی خود درباره رأی بدوی را اسقاط کنند یا بلعکس.
دادنامه تجدید نظر
رأیی است که در مرحله تجدید نظر صادر میشود و معمولا برای رسیدگی به اعتراض نسبت به دادنامه بدوی صادر شده است.
دادنامه اداره کار
نوعی دادنامه که از طریق قاضی اداره کار صادر میشود. مربوط به روابط کارگر و کارفرما می‌باشد.
دادنامه الکترونیکی
تمامی انواع دادنامه ها به صورت پیامکی به فرد و طرفین پرونده ارسال میگردد. برای مشاهده دادنامه الکترونیکی پس از دریافت پیامک، وارد سامانه ثنا شوید. با درج کد ملی و شماره دادنامه وارد سامانه شده و اقدام به مشاهده دادنامه مورد نظر خود نمایید.
دادنامه اصلاحی
نوعی دادنامه که بعد از اینکه رای در دادگاه صادر میشود و قاضی تصمیم خود را در قالب دادنامه می‌نویسد به جهات مختلف از جمله سهو قلم، اشتباهات عبارتی در انشاء رای یا تایپ متن وجود داشته باشد که این موارد همگی می‌توانند از مصادیق درخواست اصلاح رای و تصحیح آن باشد.
دادنامه قطعی
رأیی است که دیگر قابل تجدید نظرخواهی نیست و برای طرفین لازم الاجراست.
ابلاغ دادنامه قرار نهایی
دادنامه رای کتبی دادگاه است که در برگه‌های مخصوصی به صورت تایپ شده نوشته میشود و ظرف مدت سه روز پس از صدور دادنامه به طرفین دعوا ابلاغ میشود.پس از این که دادگاه پرونده را رسیدگی کرد، موظف است رای خود را صادر کرده و نمی‌تواند طرفین دعوا را بلاتکلیف بگذارد. در صورتی که دادگاه تصمیم بگیرد ادامه رسیدگی به جرم بی‌فایده است، می‌تواند قرار‌نهایی صادر کند، به این معنی که خاتمه رسیدگی به جرم و تعیین مجازات برای مجرم را اعلام کند.
ابلاغ دادنامه قرار نهایی در واقع به این معنا است که دادگاه، تصمیم نهایی‌اش را در قالب یک دادنامه حاوی قرار نهایی به طرفین دعوا ابلاغ کرده است.
رای بر برائت ، منع یا موقوفی تعقیب و تعلیق اجرای مجازات و یا حکم به حبس و سایر مجازات‌ها.در حالت نخست در صورتی که رای بر برائت متهم و تعلیق مجازات صادر شده باشد و متهم در بازداشت باشد، باید بلافاصله به دستور دادگاه آزاد شود .
مهلت صدور و ابلاغ دادنامه
قاضی برای صدور رای خود اعم از آن که به صورت دادنامه باشد یا رای شفاهی مهلتی دارد که اگر در این مهلت رای را صادر نکند، به مجازات انتظامی محکوم خواهد شد.حال به مجب ماده ۲۹۵ قانون آیین دادرسی مدنی زمانی که ختم دادگاه اعلام شد قاضی این حق را دارد که در پایان جلسه رای خود را به صورت شفاهی اعلام کند و یا اگر مایل به صدور آن در قالب دادنامه است، باید در مدت ۱ هفته آن را صادر و به طرفین ابلاغ کند.
رایی که قاضی صادر می‌کند نباید به صورت کلی باشد و فقط باید نسب به همان دعوی و شکایتی که در دادگاه مطرح گردیده صدق کند.
اجرای دادنامه
پس از اینکه رأیِ صادر شده به صورت قابل تجدید نظرخواهی باشد و بعد از گذشت مراحل اعتراض به رای دادگاه، دادگاه تجدیدنظر، اعتراض را رد کند، رای قطعی را صادر می کند و شرح آن به این صورت است: مستند به قانون دادرسی کیفری (طبق آخرین اصلاحات این ماده) ضمن رد تجدید نظر خواهی، دادنامه تجدید نظر خواسته تائید میگردد و رأی قطعی است.مشاهده دادنامه
دادنامه را از طریق مراجعه به سامانه ثنا مشاهده کنند از قسمت‌های مختلفی تشکیل میشود که عبارت است از :شماره‌هایی که در دادنامه قید شده و میتوان پرونده را از طریق آن‌ها پیگیری کرد .
شماره دادنامه، شماره پرونده و شماره بایگانی شعبه ازجمله این شمارهها هستند که در ابتدای دادنامه و قسمت بالای آن درج می‌‌شوند. در میان این شمارهها شماره بایگانی شعبه، برای پیگیری پرونده از اهمیت بیشتری برخوردار است. مشخصات طرفین پرونده قضایی و همچنین وکلای آنان (وکیل حق‌گرا) اگر موضوع پرونده، کیفری باشد تحت عنوان شاکی و مشتکی‌عنه (کسی که از او شکایت شده است) در دادنامه درج میشود.
گردش کار یکی از مهمترین قسمت های هر دادنامه است. در واقع قاضی در این قسمت به بیان دلایلی می‌پردازد که منجر به صدور دادنامه شده است. صدور رأی در دادگاه که اصلی‌ترین قسمت هر دادنامهای است . در این بخش، قاضی صادر کننده رأی ابتدا به توضیح امور موضوعی می‌پردازد و سپس جهات حکمی را بیان می‌کند. امضای مأمور ابلاغ و همچنین نام قاضی صادرکننده رأی نیز از مواردی است که در قسمت انتهایی دادنامه ذکر میشود. در دادنامهای که به طرفین ابلاغ میشود، امضای قاضی صادر کننده درج نمی‌شود .
نمونه متن دادنامه
(دادنامه طلاق)برونده کلاسه ……………………….. شعبه ٢۵ دادکاه خانواده مجتمع قضایى خانواده ٢ تهران تصمیم نهایى شماره
خواهان: آقاى…………………. فرزند …………… با وکالت مع الواسطه ……………… فرزند ………….. به نشانى استان تهران – شهرستان
خوانده خانم…………………… فرزند ……………با وکالت خائم ……………….فرزند ………………… به نشانى استان تهران – شهرستان تهران
خواسته: صدور گواهی عدم امکان سازش به درخواست زوج
دادگاه با بررسی محتویات پرونده ختم رسید گی را اعلام و با استعانت از پروردگار متعال بشرح ذیل مبادرت به صدور رای مى‌نماید.
دادنامه نهایی
رای یا همان دادنامه می‌تواند حکم یا قرار باشد. رای نهایی، در واقع اخرین رای دادگاه برای خاتمه دادن به پرونده می‌باشد، که غیر قابل اعتراض می‌باشد. به عبارت دیگر رای قطعی است.همچنین از آنجایی که قابلیت تجدیدنظر خواهی از حکم، باید در دادنامه کیفری نیز ذکر شود، اگر قابلیت تجدید نظر داشته باشد و به آن اعتراض داشته باشید، میتوان از وکیل حق‌گرا در این زمینه راهنمایی حقوقی دریافت کرد.
