در یک تقسیم‌بندی می‌توان چک را شامل: چک حقوقی و چک کیفری دانست. این تقسیم‌بندی در نحوه وصول آن از اهمیت زیادی برخوردار است.
چک حقوقی:
چک حقوقی یا به تعبیر دیگر چک بازرگانی، سندی است که طبق آن صادر کننده به بانک یا هر موسسه مالی و اعتباری دستور پرداخت مبلغ معین و موجود را به خود‌ یا دیگری می‌دهد.
چک کیفری:
چک کیفری، سندی است که به موجب آن صادر کننده به بانک محال علیه دستور می‌دهد وجه معینی را به وی یا دیگری پرداخت نماید.

انواع چک

مطابق ماده 1 قانون صدور چک انواع چک عبارتند از:
الف)چک‌هایی که صادرکننده آن‌ها می‌تواند هر شخصی باشد: چک عادی(چک معمولی)، چک تاییده شده، (چک گواهی شده).
ب)چک‌هایی که صادرکننده آن‌ها بانک است: چک تضمین شده، چک مسافرتی (چک در گردش).

چک عادی:
چکی است که توسط شخصی که صاحب حساب جاری است، بر عهده بانک صادر می‌شود و دارنده آن، هیچ تضمینی برای قابل پرداخت بودن چک و امکان دریافت مبلغ آن از بانک در اختیار ندارد.
چک مسافرتی:
چکی که توسط بانک صادر می‌شود و وجه آن در هر یک از شعب بانک صادرکننده قابل تادیه است. این چک به درخواست اشخاص صادر نمی‌شود، بلکه خود بانک آن را صادر می‌کند و به درخواست اشخاص آن را در اختیار آن‌ها می‌گذارد.
چک تایید شده:
دارنده چنین چکی یک تضمین در اختیار دارد و آن، این است که چه در حساب صادرکننده چک، وجه کافی موجود باشد و چه نباشد، بانک چک را پرداخت می‌کند.
چک تضمین شده:
چکی است که صدور آن توسط شخصی از بانک مطالبه می‌شود و بانک اقدام به صدور این چک بر عهده خودش می‌کند. در این نوع چک، بانک هم صادرکننده و هم محالٌ علیه است. تأدیه وجه این چک، توسط بانک تضمین می‌شود.

تفاوت چک حقوقی و چک کیفری

برگشت‌زدن چک حقوقی و چک کیفری
یکی از تفاوت‌های چک حقوقی و چک کیفری در زمان اقدام به برگشت زدن بوده که از دو راه می‌توان در مراجع قضایی اقدام نمود. در چک حقوقی فقط دادخواست مطالبه وجه داده می‌شود و صادرکننده چک فقط به پرداخت مبلغ مندرج در چک محکوم می‌شود. اما چک کیفری را از دادسرا اقدام نموده و چنان چه جرم صادر نمودن چک بلامحل ثابت شود بسته به مبلغ چک، به حبس محکوم خواهد شد.
محکومیت چک حقوقی و چک کیفری
از دیگر تفاوت‌های چک حقوقی و چک کیفری در تعقیب و محکومیت و ضمانت اجرایی آن است. چک کیفری، قابلیت شکایت کیفری و تعقیب و محکومیت دارد، در حالی که چک حقوقی از نظر قانونی ضمانت اجرایی کمتری برای وصول دارد.
مجازات در چک حقوقی و چک کیفری
تفاوت چک حقوقی و چک کیفری در مجازات صادر کننده، زمانی است که چک بلامحل، چک کیفری محسوب شود در این صورت صدور چک بلامحل مطابق ماده ۷ قانون صدور چک، جرم است و حتی مجازات حبس برای آن تعیین شده است.
ولی در مورد چک‌های حقوقی این چنین نیست یعنی صدور چک بلامحل حقوقی، جرم نبوده و مجازاتی برای آن تعیین نشده است.
در صورتی که صادر کننده چک بلامحل حقوقی، در دادگاه محکوم شود و عاجز از پرداخت وجه چک باشد پس از اعمال ماده ۲ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی و عدم شناسایی و نبود اموالی برای توقیف، محکوم می‌تواند به دادگاه صالح دادخواست اعسار ارائه نماید.
مطابق قانون پس از اثبات اعسار در دادگاه ، از زندانی شدن نجات یافته و مبلغ محکومیت خود را به طور اقساطی پرداخت خواهد کرد.
مسئولیت در چک حقوقی و چک کیفری
تفاوت چک حقوقی و چک کیفری در مسئولیت کیفری صدور چک بلامحل تنها بر عهده صادر کننده چک می‌باشد. ظهرنویس و ضامن مطابق قانون در مقابل دارنده چک مسئولیت کیفری نخواهند داشت.
اما مسئولیت حقوقی صدور چک بلامحل برعهده صادر کننده، ظهرنویس و ضامن‌های آن‌ها می‌باشد. به عبارتی دارنده چک بلامحل می‌تواند علیه همه مسئولان چک طرح دعوای حقوقی کند.