شرایط طلاق زن حامله
امکان دارد طلاق زن حامله در زمانی باشد که زوجین به این نتیجه می‌رسند که دیگر نمی‌توانند زندگی مشترک را ادامه دهند و تصمیم می‌گیرند که به صورت توافقی طلاق بگیرند و در زمان حاملگی زن این تصمیم را عملیاتی می‌کنند.
تصور اشتباه بین بسیاری از مردم وجود دارد که زن باردار نمی‌تواند طلاق بگیرد و باید تا زمان زایمان برای طرح دادخواست طلاق صبر کند و بعد از زایمان می‌تواند طلاق بگیرد. اما این تصور کاملا اشتباه است. زن باردار نیز مثل سایر زنان می تواند از شوهر خود طلاق بگیرد. ولی فرآیند و شرایط طلاق وی با زنان غیر‌باردار کمی تفاوت دارد.
تصور اشتباه بین بسیاری از مردم وجود دارد که زن باردار نمی‌تواند طلاق بگیرد و باید تا زمان زایمان برای طرح دادخواست طلاق صبر کند و بعد از زایمان می‌تواند طلاق بگیرد. اما این تصور کاملا اشتباه است. زن باردار نیز مثل سایر زنان می تواند از شوهر خود طلاق بگیرد. ولی فرآیند و شرایط طلاق وی با زنان غیر‌باردار کمی تفاوت دارد.
فهرست شرایط طلاق زن حامله
طلاق در حاملگی قانون طلاق زن حامله طلاق زن باردار از طرف زوجه طلاق زن باردار به صورت توافقی طلاق زن باردار از طرف مرد طلاق زن حامله، طلاق رجعی! عده طلاق زن باردار مدارک لازم برای طلاق زن حامله دریافت تست بارداری زن در طلاق نکات مهم در مورد گواهی عدم بارداری آثار طلاق زن حامله تعیین تکلیف هزینه های زن باردار در طلاق بررسی حاملگی زن در طلاق مدت اعتبار تست حاملگی در طلاق حضانت فرزند در طلاق زن حاملهطلاق در حاملگی
در زمان بارداری ممکن است مواردی پیش بیاید که زن و شوهر دیگر قادر به زندگی با یکدیگر نباشند و بخواهند طلاق بگیرند. قوانین حقوقی ایران با نظر به فقه اسلامی در بسیاری از موارد، من جمله نفقه و حضانت فرزندان در طلاق زن باردار احکام به خصوصی را دارد که لازم است در موارد طلاق زن حامله مورد توجه قرار بگیرد.یکی از شرایط مهمی که در قانون حمایت خانواده برای ثبت طلاق در محضر پیش بینی شده است، نتیجه تست بارداری یا گواهی آزمایش عدم حاملگی زن برای طلاق است. ثبت طلاق در دفترخانه بدون ارائه گواهی آزمایش عدم بارداری امکان پذیر نمی‌باشد.
گواهی آزمایش بارداری زن که در آن قید شده که زوجه باردار است و حامله می‌باشد، مانع طلاق نخواهد شد ؛ چرا که منظور از تست عدم بارداری این است که اگر احیانا زن حامله یا باردار است، تکلیف فرزند ناشی از ازدواج مشخص شود.
قانون طلاق زن حامله
طلاق زن حامله از نظر قانونی و شرعی هیچ مشکل و مانعی ندارد. در نتیجه در درخواست طلاق چه از طرف مرد و چه از طرف زن اگر او باردار باشد، باز هم می‌تواند به دادگاه خانواده مراجعه کند و گواهی عدم سازش بگیرد تا از همدیگر جدا شوند.درخواست جدایی و طلاق از زن حامله با درخواست طلاق در زمان غیر‌بارداری تفاوت زیادی ندارد و حکم طلاق زن باردار مانند مواقع دیگر است و تنها تفاوت مدت نگهداری عده طلاق زن حامله است. بر اساس قانون، زن باردار باید تا زمان زایمان و وضع حمل، عده خود را طبق قانون نگه دارد. قانونگذار در دادگاه خانواده درخواست طلاقزن و شوهر را بررسی می‌کند و برای ادامه روند طلاق آنها را برای صلح و آرامش به مرکز مشاوره خانواده ارجاع می‌دهد.
اگر که زن و مرد بعد از مراجعه به جلسات مشاوره باز هم از تصمیم به جدایی و طلاق خود صرف نظر نکرده باشند و همچنان قصد جدایی و طلاق را از همدیگر داشته باشند، دادگاه در این باره تصمیم خواهد گرفت و قانونگذار با توجه به شرایط پرونده طلاق و بررسی آن رای نهایی و حکم را صادر می‌کند. شرایط طلاق زن باردار نیز مانند بقیه طلاق‌ها است و تنها فرق آن در این نوع طلاق این است که اگر زوجین تصمیم بگیرند که به صورت توافقی از هم جدا شوند، باید در مورد مواردی مانند نفقه زن، حضانت فرزندان و هزینه‌های وضع حمل با هم صحبت و توافق کنند.
طلاق زن باردار از طرف زوجه
همان طور که آگاهی دارید، بر طبق قانون جمهوری اسلامی ایران، حق طلاق با مرد است.در ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی اینگونه مطرح شده که《مرد با رعایت شرایط تعیین شده در این قانون می‌تواند به دادگاه مراجعه کند و درخواست طلاق از همسرش را ارائه دهد.》
اما همچنین زن نیز می‌تواند با توجه به مواردی که در قانون حمایت خانواده جمهوری اسلامی مطرح شده با استفاده از یکی از شروط ۱۲ گانه ضمن عقد که شامل: اعتیاد مرد، ازدواج مجدد مرد، عدم پرداخت نفقه به همسر، غیبت مرد بیشتر تر از ۴ سال، داشتن حق طلاق و اثبات یکی از موارد عسر و حرج می‌تواند در خواست جدایی از شوهر خود را به دادگاه خانواده ارائه کند.
قانونگذار بعد از بررسی دلایل منطقی و محکمه پسند زن برای درخواست جدایی، با درخواست او موافقت می‌کند و رای نهایی را به طلاق و جدایی می‌دهد. در نتیجه بین درخواست طلاق در دوران حاملگی زن و غیر‌حاملگی فرق زیادی وجود ندارد.
طلاق زن باردار به صورت توافقی
در این نوع طلاق زوجین با توافق کردن تصمیم به طلاق از همدیگر را می‌گیرند. در طلاق توافقی زن و مرد بر سر مواردی مثل حقوق مالی زن که شامل نفقه، مهریه، اجرت المثل و … است، توافق می‌کنند. بعد از توافق درخواست طلاق توافقی خود را به دادگاه خانواده ارائه می‌دهند. دادگاه بعد از بررسی پرونده طلاق حکم نهایی را با توجه به توافقات بین زوجین صادر می‌کند.در صورتی که زن و شوهر با هم در خصوص باردار بودن زوجه توافق داشته باشند، دیگر نیازی به انجام تست بارداری برای طلاق نخواهد بود و زوجین می‌توانند حتی با وجود بارداری زن، اقدام به ثبت طلاق در دفترخانه نمایند؛ منوط به تعیین تکلیف فرزند پس از وضع حمل زن.
در نتیجه درخواست طلاق از نوع توافقی هیچ ربطی به حاملگی یا عدم حاملگی زن ندارد. تنها تفاوت طلاق زن باردار این است که باید زن و شوهر در مورد مواردی مثل حضانت فرزند، هزینه‌های زایمان و نفقه زن صحبت کنند تا به توافق برسند.
طلاق زن باردار از طرف مرد
بر طبق ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، شوهر هر زمانی می‌تواند درخواست طلاق از زن خود را به دادگاه خانواده ارائه دهد. اما نکته حائز اهمیت این است که مرد قبل از ارائه درخواست طلاق خود به دادگاه، موظف است تا تمامی حق و حقوق مالی زن را که شامل نفقه، تنصیف اموال، مهریه و اجرت المثل است را به همسر خود به صورت کامل بپردازد.در نتیجه طلاق در صورت باردار بودن زن از طرف شوهر با عدم بارداری او هیچ فرقی ندارد و مرد موظف است که در هر صورت تمامی حق و حقوق مالی همسر خود را قبل از اقدام به درخواست طلاق به دادگاه پرداخت کند.
برای صدور گواهی عدم بارداری دادگاه نامه‌ای به زوجه می‌دهد و او را به پزشکی قانونی یا آزمایشگاه‌های مورد اعتماد دادگاه جهت آزمایش بارداری ارجاع می‌دهد. البته در برخی مجتمع‌های قضایی پر رفت و آمد یک واحد آزمایشگاه جهت ایجاد تسریع در رسیدگی‌ها وجود دارد که زن را جهت انجام آزمایش بارداری و صدور گواهی عدم بارداری به آن واحد ارجاع می دهند.
همانطور که بیان شد بارداری زن مانع از صدور حکم طلاق و اجرای آن در دفاتر اسناد رسمی نمی‌شود. تنها مساله‌ای که طلاق توافقی زن باردار را متفاوت می‌کند این است که چون طلاق توافقی است باید تکلیف حضانت فرزند در صورتی که زنده متولد شود، قبل از صدور رای طلاق مشخص شود.
تست حاملگی زن در انواع طلاق
البته لزوم ارائه تست بارداری در طلاق توافقی به این معنا نیست که در سایر انواع طلاق اعم از طلاق از طرف زن و طلاق از طرف مرد نیازی به ارائه نتیجه آزمایش عدم بارداری نخواهد بود. پس به طور کلی هر نوع طلاقی اعم از توافقی، از طرف زن یا از طرف شوهر نیازمند ارائه گواهی عدم بارداری زن می‌باشد و بدون ارائه آن اصولا ثبت طلاق امکان پذیر نیست.
طلاق زن حامله، طلاق رجعی!
طلاق زن حامله، یک نوع جدایی است که این نوع طلاق به عنوان طلاق رجعی شناخته می‌شود. طلاق به دو دسته بائن و رجعی تقسیم می‌شود. در قانون مدنی، ماده ۱۱۴۳ به طلاق از نظر امکان برگشت به زندگی مشترک برای زوجین تقسیم‌بندی می‌کند.• طلاق بائن: طلاق بائن موجب پایان رابطه زناشویی می‌شود و شوهر حق برگشت به زندگی مشترک را ندارد.
• طلاق رجعی: در طلاق رجعی، شوهر می‌تواند در طول مدت مشخصی، به زن بازگردد و بدون نیاز به ازدواج دوباره، زندگی مشترک را از سر بگیرند.
در قوانین مدنی، ماده ۱۱۴۵، مصادیق طلاق بائن را محدود کرده است و این نوع طلاق در موارد زیر امکان‌پذیر نیست:
• طلاقی که قبل از نزدیکی وقوع کند.
• طلاق در دوران یائسگی.
• طلاق به دلیل خلع و مبارزت، مگر اینکه زن به زندگی مشترک بازنگردد.
• سومین طلاق که پس از سه وصلت متوالی اتفاق می‌افتد، بدون اینکه وصلت ناشی از برگشت باشد یا به علت ازدواج جدید باشد.
اگرچه مصادیق طلاق بائن در قانون به صورت خاص ذکر شده و شامل طلاق زن حامله نمی‌شود، اکثر طلاق‌ها از نوع رجعی هستند و زوجین در صورت پشیمانی می‌توانند به زندگی مشترک بازگردند.
نکته: طلاق زن حامله، اصولا طلاق رجعی می‌باشد مگر اینکه طلاق خلع باشد، در این صورت طلاق زن حامله باین می‌باشد. پس، اگر زن حق طلاق را نداشته باشد و درخواست طلاق را به دادگاه ارائه دهد و دادگاه حکم طلاق را صادر کند، آنگاه طلاق زن حامله بائن خواهد بود.
عده طلاق زن باردار
مطابق با ماده 1153 قانون مدنی «عده طلاق و فسخ نکاح و بذل مدت و انقضاء آن در مورد زن حامله تا وضع حمل است.» بنابراین عده زن باردار بر اساس موازین شرعی و قوانین مدنی کشور تا زمان وضع حمل بوده و خانم باید از ازدواج مجدد در این دوران خودداری نماید.همچنین عده طلاق زن حامله، مهلتی است که زن پس از طلاق باید صبر کند تا بتواند دوباره ازدواج کند. قانون مدنی در تعریف آن می‌گوید:" عده عبارت است از مدتی که تا انقضای آن زنی که عقد نکاح او منحل شده است نمی‌تواند شوهر دیگر اختیار کند." فلسفه وجود عده از اینجا نشات می‌گیرد که اگر زن بلافاصله ازدواج کند و سپس حامله بشود، در نسب و اینکه چه کسی پدر آن فرزند است شبهه بوجود می‌آید. عده زن حامله، تا زمان به دنیا آمدن فررند او طول می‌کشد و پس از آن مانعی برای ازدواج مجدد ندارد. خواه وضع حمل کمتر از سه ماه باشد ، خواه بیشتر از آن. بنابراین زن حامله هم می‌بایست عده نگه داردو عده او تا زمان به دنیا آمدن فرزندش می‌باشد و مدت زمان خاصی برای عده زن‌باردار مشخص نشده و ممکن است از چند هفته باشد تا چند ماه، برخلاف زن غیر باردار که سه طهر می‌باشد.
مدارک لازم برای طلاق زن حامله
مدارک لازم برای طلاق زن باردار عبارتند از:○ اصل سند ازدواج یا رونوشت آن
○ اصل کارت شناسایی
○ گواهی ثبت در سامانه خدمات الکترونیک قضایی
○ گواهی مرکز مشاوره مبنی بر عدم انصراف از طلاق
○ گواهی پزشک برای اثبات بارداری زن
دریافت تست بارداری زن در طلاق
در صورتی که در این آزمایش قید شده باشد که زن باردار است، باز هم خللی برای طلاق ایجاد نمی‌کند و صرف دریافت این تست بارداری برای ثبت طلاق الزامی است؛ نه حامله بودن یا نبودن زوجه.به هیچ عنوان نگرانی بابت دریافت تست بارداری برای طلاق وجود نخواهد داشت. دادگاه خانواده برای اینکه حکم طلاق را صادر کند، زوجه را با ارائه معرفی نامه به آزمایشگاه‌های تشخیصی معتمد ارجاع می‌دهد تا با مشخص شدن نتیجه آزمایش بارداری، حکم طلاق صادر کند.
اگر دادگاه حکم طلاق را صادر کند ولی ثبت آن را موکول به مشاهده نتیجه یا گواهی آزمایش عدم بارداری زن توسط دفترخانه نماید. در چنین شرایطی این دفترخانه طلاق است که باید با ملاحظه تست عدم بارداری، اقدام به ثبت طلاق نماید.
نحوه دریافت تست بارداری زن در طلاق ممکن است که با مراجعه به پزشکی قانونی، آزمایشگاه‌های دولتی و یا حتی آزمایشگاه‌های خصوصی و مطب‌ها انجام شود که این موضوع تا حدود زیادی بستگی به روال کار دادگاه و دفترخانه‌های ثبت طلاق دارد.
نکات مهم در مورد گواهی عدم بارداری
• گواهی عدم بارداری باید از پزشک معتمد و دارای مهر نظام پزشکی صادر شود.• در صورت باردار بودن زن، پزشک باید موضوع را به وی اطلاع دهد و از صدور گواهی عدم بارداری خودداری کند.
• زن باید گواهی عدم بارداری را به دادگاه ارائه دهد.
• در صورت عدم ارائه گواهی عدم بارداری به دادگاه، دادگاه نمی‌تواند رای به طلاق صادر کند.
• زن می‌تواند گواهی عدم بارداری را قبل از مراجعه به دادگاه دریافت کند و یا به دستور دادگاه پس از مراجعه به دادگاه اقدام به دریافت آن کند.
آثار طلاق زن حامله
در قانون اساسی و ماده31 حمایت از خانواده به جهت آثاری که بارداری زن در طلاق بر اتفاقات بعد از آن دارد، دفاتر ثبت ازدواج و طلاق را ملزم می‌کند تا گواهی مبنی بر باردار بودن یا نبودن، زن ارائه دهند: "ارائه گواهی پزشک ذی صلاح درمورد وجود جنین یا عدم آن برای ثبت طلاق الزامی است."● وضعیت حضانت و ملاقات فرزند طبق توافق زن و مرد مشخص می‌شود.
● امکان صلح و سازش در حقوق مالی نفقه زن حامله بعد از طلاق
● حقوق مالی زن طبق توافق دو طرف یعنی مهریه زن باردار در طلاق
● نگهداری مدت عده تا پایان حاملگی زن بعد از طلاق است.
تاثیراتی که طلاق در حاملگی و زندگی دارد، می‌توان به تفاوت در عده، نفقه و حضانت فرزندان اشاره کرد.
تعیین تکلیف هزینه های زن باردار در طلاق
درصورتی که زن و مرد بخواهند به صورت توافقی در زمان بارداری زن از هم جداشوند می‌بایست در خصوص هزینه‌های زمان بارداری و وضع حمل زن به توافق برسند و حتی می‌توانند نوع زایمان و بیمارستان را به دلیل اینکه بار مالی دارد در توافق نامه خود ذکر کنند.حتی اگر طلاق به صورت توافقی صورت نگیرد چون زن در زمان بارداری عده دارد بنابراین نفقه او برعهده مرد می‌باشد و هزینه‌های زن در این دوران با مرد می‌باشد. اما در بعد از پایان مدت حاملگی، زن از عده خارج می‌شود و مستحق نفقه نمی‌باشد اما نفقه فرزند او تا زمانی که حضانت با مادر می‌باشد برعهده پدر است.
بررسی حاملگی زن در طلاق
تست بارداری در طلاق زن یائسهدر هر موردی که زن و مردی قصد طلاق داشته باشند ارائه گواهی عدم بارداری الزامی است و از این لحاظ تفاوتی بین انواع طلاق ندارد. اما در برخی موارد ممکن است که نیازی به ارائه این گواهی به دلیل عدم امکان بارداری زن وجود نداشته باشد و آن زمانی است که زن یائسه طلاق بگیرد.
بارداری در طلاق زن یائسه به دلیل منتفی بودن امکان بارداری و بائن بودن نوع طلاق، الزامی نمی باشد و دفترخانه بدون انجام این آزمایش می تواند طلاق را ثبت کند. البته یائسه شدن خانم‌ها بستگی به سن آنها و وضعیت جسمانی آنها ( معمولا برای خانم های بالاتر از 50 سال ) دارد و باید یائسه بودن خانم ها ابتدا توسط دادگاه به اثبات رسیده باشد.
تست بارداری در طلاق دختر باکره
بانوانی که دوشیزه یا باکره هستند و در حین مدت عقد یا ازدواج رابطه زناشویی برقرار نکرده‌اند. لذا به جهت اینکه امکان بارداری در خانم‌های دوشیزه یا باکره وجود نداشته، انجام تست بارداری در طلاق دختر باکره و ارائه گواهی آزمایش عدم بارداری برای طلاق ایشان الزامی نخواهد بود.
از این جهت، اگر زن برای طلاق اعلام کند که باکره است، به دستور دادگاه باید آزمایش باکره بودن انجام دهد و اگر پزشک قانونی سلامت بکارت ایشان را تایید کند، دیگر نیازی به انجام تست عدم بارداری نخواهد بود. اما اگر باکره بودن دختر اثبات نشود و از مراجعه به پزشک قانونی خودداری نمایند یا نتیجه آزمایش پزشک قانونی، مبنی بر عدم بکارت یا دوشیزگی باشد باید آزمایش عدم بارداری انجام شود.
مدت اعتبار تست حاملگی در طلاق
مدت زمان اعتبار تست بارداری در طلاق اصولا محدود بوده و صرفا به مدت سه ماه بعد از صدور گواهی یا نتیجه آزمایش با استناد به آن می‌توان برای ثبت طلاق در محضر اقدام نمود و در صورت سپری شدن مدت، باید مجددا اقدام به انجام آزمایش عدم بارداری نمود.با توجه به محدود بودن زمان و مدت اعتبار تست عدم بارداری بهتر است در زمانی اقدام به انجام آزمایش باداری نمود که تمامی تشریفات مربوط به طلاق انجام شده باشد و در مواردی که دادگاه برای صدور حکم طلاق مشاهده گواهی عدم بارداری را الزامی ندانسته و مشاهده آن را به دفاتر طلاق ارجاع می دهد، پس از صدور گواهی عدم امکان سازش یا حکم طلاق توسط دادگاه تست بارداری را انجام داد.
حضانت فرزند در طلاق زن حامله
حضانت فرزندان چه پسر و چه دختر تا ۷ سالگی به عهده مادر گذاشته شده است و پس از آن نیز که حضانت باید به پدر واگذار شود. بعد از سن بلوغ نیز خود فرزند انتخاب می‌کند که با مادر یا پدر زندگی کند.اما در طلاق توافقی هنگامی که زن باردار است باید تکلیف حضانت فرزند نیز طبق توافق مشخص شود. در این صورت تکلیف حضانت فرزندی که مادر آن را باردار است در صورت جلسه طلاق توافقی مشخص می‌شود و دادگاه نیز با تایید آن رای طلاق را صادر می‌نماید.
همچنین درباره حضانت ملاک صلاح و مصلحت طفل است و هر زمان که اثبات شود مادر یا پدر صلاحیت حضانت طفل را ندارد، از وی سلب صلاحیت خواهد شد. در صورتی که فرزند به دنیا آمده از زن باردار، بعد از طلاق پدر نداشته باشد یعنی یا مفقود گشته و یا در قید حیات نباشد، مسئولیت پرداخت نفقه با جد پدری است و جد پدری با اعمال و ولایت قهری عهده‌دار سرپرستی فرزند می‌باشد.
