فرزندآوری یکی از روش‌های تکامل خانواده می‌باشد. لیکن برخی خانواده‌ها از این نعمت محروم‌اند و به همین دلیل قانونگذار شرایطی را مهیا نموده تا زوجین بتوانند از طریق به سرپرستی گرفتن اطفال بدسرپرست و بی‌سرپرست این نیاز را برطرف نمایند.
در گذشته شیوه به سرپرستی گرفتن فرزند به شکل امروزی چندان مرسوم نبود اما کودکانی بودند که وارد خانواده‌ها می‌شدند که در مقایسه با روش‌های امروزی بسیار متفاوت بود. امروزه به سرپرستی گرفتن فرزند در ایران موضوعی کاملاً قانونی است که در بندهایی از قوانین رسمی کشور به آن اشاره شده است. این قوانین تأکید دارند که مسائل به سرپرستی گرفتن فرزند و فرزندخواندگی باید تا رسیدن به سن قانونی کودکان پیگیری شود.

فرزند خوانده

فرزندخواندگی یا سرپرستی فرزند به اعطای سرپرستی کودکان بدون سرپرست شناخته شده زیر نظر سازمان بهزیستی به ‏خانواده‌های متقاضی که واجدالشرایط قانون جاری حمایت از کودکان بی‌سرپرست باشند، می‌گویند.‏ به عبارت دیگر فرزند خواندگی عبارت است از اینکه زن و شوهری طفلی را به فرزندی خود قبول نموده در صورتی که پدر و مادر حقیقی طفل نباشند.
کودکان نیازمند سرپرست اشخاصی که می‌توان برای آن‌ها قیم تعیین کرد ونیازمند سرپرست می‌باشند. بر اساس ماده ۱۲۱۸ قانون مدنی، برای کودکان با شرایط زیر قیم تعیین می‌شود
این کودکان مشمول قانون حمایت از کودکان بی‌سرپرست می‌شوند: - زندانی بودن والدین یا یکی از آن‌ها.
- مفقودالاثر بودن والدین والدین یا یکی از آن‌ها .
- وجود شرایط آسیب پذیری کودک در خانواده از جمله وجود سوء رفتار شدید جسمی روحی عاطفی و یا جنسی .
- بی‌توجهی و غفلت شدید در مواظبت از کودک.
- بیماری‌های روانی صعب العلاج در خانواده که به سلامت رشد و تعالی همه جانبه کودک آسیب برساند .
- اعتیاد در خانواده که سلامت جسمی روانی رشد و تعالی کودک را در معرض خطر قرار دهد .
- هر دلیل یا نشانه درگیری که دال بر عدم صلاحیت سرپرست کودک باشد .

قوانین سرپرستی کودک

بر اساس قانون فعلی سرپرستی کودک، فرزند خوانده به والدینی واگذار می‌گردد که حداقل ۵ سال از ازدواجشان گذشته باشد و صاحب فرزند نشده باشند. اما در لایحه جدیدی که به مجلس در مورد فرزند خواندگی ارائه شده است هرچند اولویت گرفتن فرزندخوانده با کسانی است که پنج سال از ازدواجشان گذشته باشد‌. با این وجود کسانی هم که دارای یک فرزند هستند و به هر دلیل صاحب فرزند دوم نمی‌شوند در اولویت بعدی قرار دارند و می‌توانند نسبت به گرفتن فرزندخواندگی کودکان بی‌سرپرست اقدام کنند.
همچنین به موجب این قانون جدید فرزندخواندگی زنان و دختران مجردی که بالای 30 سال هستند و از شرایط و موقعیت اقتصادی اجتماعی مطلوبی برخوردار هستند اما به هر دلیل موفق به ازدواج نشده‌اند در صورت درخواست برای به سرپرستی گرفتن فرزند و فرزند خواندگی کودکان بی‌سرپرست نیز در اولویت قرار می‌گیرند.