وکیل حقوقی جنین اهدایی
اعتراض به وصیت نامه
دی ۲, ۱۴۰۲
احیا کردن زمین موات
دی ۲, ۱۴۰۲
از جمله مسائلی که این روزها در مورد آن بحث‌های زیادی صورت می‌گیرد و نسبت به گذشته پررنگ شده است، مبحث اهدای جنین است. از آنجایی که تقریباً 15 تا 20 درصد از زوجین در سراسر دنیا از ناباروری رنج می‌برند. در همین حال استفاده از فناوری‌های کمک باروری (ART) در حال رایج‌تر شدن است. معمولا اهدای جنین باعث نجات زندگى زناشويى می‌شود.
این فناوری‌های کمک باروری شامل اهدای تخمک، اسپرم و جنین هستند. این روزها در کشورهای غربی اهدای نطفه روشی بسیار قابل قبول برای درمان ناباروری است، اما در بسیاری از کشورها به دلیل مسائل اخلاقی استفاده از نطفه‌های اهدا شده بسیار بحث برانگیز است و این اهدا جنین بار حقوقی و مسائل شرعی را شامل می‌شود. از آنجایی که قوانین حقوقی ایران بر پایه اسلام هست، قوانین وضع شده مسائل شرعی را رد نمی‌کند.
این فناوری‌های کمک باروری شامل اهدای تخمک، اسپرم و جنین هستند. این روزها در کشورهای غربی اهدای نطفه روشی بسیار قابل قبول برای درمان ناباروری است، اما در بسیاری از کشورها به دلیل مسائل اخلاقی استفاده از نطفه‌های اهدا شده بسیار بحث برانگیز است و این اهدا جنین بار حقوقی و مسائل شرعی را شامل می‌شود. از آنجایی که قوانین حقوقی ایران بر پایه اسلام هست، قوانین وضع شده مسائل شرعی را رد نمی‌کند.
فهرست وکیل حقوقی جنین اهدایی
تعاریف و اصطلاحات روش‌های درمانی زوجین با انواع نارسایی‌ها آیین نامه اجرایی قانون اهدا جنین شرایط و اولیه اهدا نمودن جنین شرایط و ضوابط دریافت جنین اهدایی وظایف حقوقی مراکز درمان ناباروری جنین اهدایی و حقوق مادی و معنوی طفل بررسی فقهی ارث جنین اهدایی ابعاد حقوقی اهدای جنین شناسنامه جنین اهدایی مدارک برای دریافت شناسنامه جنین اهدایی وکیل اهدای جنیناهدای جنین با پیشرفته شدن تکنولوژی و بسط پیدا کردن علوم باعث شده است تا راه برای باروری‌های آزمایشگاهی باز شود و زوجهای بیشتری که از نعمت داشتن فرزند بی‌بهره‌اند، از آن بهره‌مند شوند. دفتر حقوقی حق‌گرا اطلاعات بسیاری در خصوص این مورد و شرایط و قوانین آن در اختیار شما قرار می‌دهد.
- جنین:
نطفه حاصل از تلقیح خارج از رحمی زوجهای قانونی و شرعی است که از مرحله باروری تاحداکثر پنج روز خواهد بود. این جنین می‌تواند به دو صورت تازه و منجمد باشد.
- اهدای جنین:
واگذاری داوطلبانه و رایگان یک یا چند جنین از زوجهای واجد شرایط مقرر در قانون و این آیین‌نامه به مراکز مجاز تخصصی درمان ناباروری برای انتقال به زوجهای متقاضی دارای شرایط مندرج در قانون‌است. جنین این حاصل از باروری آزمایشگاهی سلول جنسی نر و ماده یک زوج سالم به یک زوج نازا است.
- تلقیح مصنوعی :
زن را با وسایل مصنوعی و بدون آن که نزدیکی صورت گیرد، باردار کنند.
با هدف اهدا جنین، بعد از تولد نخستین انسان آزمایشگاهی در سال ۱۹۷۸ و فراگیر شدن شیوه‌های مصنوعی درمان نازایی از جمله «اهدای جنین» در دهه‌های اخیر، عالمان فقه و حقوق، مباحث جدی در موافقت و مخالفت با این شیوه‌ها طرح نموده‌اند. قوانین حکومت اسلامی نیز در راستای تسهیل امور مردم قانون اهدای جنین را درسال ۱۳۸۲ به تصویب مجلس شورای اسلامی رساند. تولید مثل مصنوعی تحت دو عنوان «شبیه‌سازی» و «باروری‌های پزشکی» انجام می‌گیرد.
در روش اول از سلول‌های جسمی و در روش دوم از سلول‌های جنسی استفاده می‌گردد.
در روش اخیر، گاه از سلول‌های جنسی زن و شوهر و گاه به دلیل نارسایی‌های خاص از اسپرم، تخمک یا رحم فرد سومی استفاده می‌شود.
«اهدای اسپرم»؛ در صورت نارسایی سلول جنسی مرد، از اسپرم فرد ثالث استفاده می‌شود.
«اهدای تخمک»؛ در صورت معیوب بودن سلول جنسی زن، از تخمک فرد ثالث استفاده می‌شود.
«اجاره ی رحم» یا «مادر جانشین»؛در این روش جنین حاصل از سلول‌های جنسی زوجین در رحم زن ثالثی پرورش یافته و پس از وضع حمل به زوجین برگردانده می‌شود.
«اهدای جنین»؛ در این روش زوجین بیمار از جنین حاصل از اسپرم و تخمک زن و مرد دیگر اعم از اینکه بین آن دو رابطه زوجیت باشد یا نه در محیط آزمایشگاه استفاده کرده و جنین اهدایی به رحم زوجه منتقل می‌گردد.
بنابراین اهدای جنین یک شیوه‌ی درمان نازایی است که بر اساس آن اسپرم مرد و تخمک زن گرفته شده و در محیط آزمایشگاه در مجاورت یکدیگر قرار داده می‌شود تا پس از لقاح و تقسیمات اولیه و حداکثر تا چهار روز از زمان لقاح به رحم زن متقاضی منتقل گردد. از این روش با علامت اختصاریI.V.F یعنی باروری در لوله آزمایشگاه یاد می‌شود، همچنین می‌توان از جنین‌هایی که قبلا منجمد شده‌اند نیز استفاده نمود، گرچه درصد موفـقیت کمتری دارند.
تعاریف و اصطلاحات
- جنین:
نطفه حاصل از تلقیح خارج از رحمی زوجهای قانونی و شرعی است که از مرحله باروری تاحداکثر پنج روز خواهد بود. این جنین می‌تواند به دو صورت تازه و منجمد باشد.
- اهدای جنین:
واگذاری داوطلبانه و رایگان یک یا چند جنین از زوجهای واجد شرایط مقرر در قانون و این آیین‌نامه به مراکز مجاز تخصصی درمان ناباروری برای انتقال به زوجهای متقاضی دارای شرایط مندرج در قانون‌است. جنین این حاصل از باروری آزمایشگاهی سلول جنسی نر و ماده یک زوج سالم به یک زوج نازا است.
- تلقیح مصنوعی :
زن را با وسایل مصنوعی و بدون آن که نزدیکی صورت گیرد، باردار کنند.
با هدف اهدا جنین، بعد از تولد نخستین انسان آزمایشگاهی در سال ۱۹۷۸ و فراگیر شدن شیوه‌های مصنوعی درمان نازایی از جمله «اهدای جنین» در دهه‌های اخیر، عالمان فقه و حقوق، مباحث جدی در موافقت و مخالفت با این شیوه‌ها طرح نموده‌اند. قوانین حکومت اسلامی نیز در راستای تسهیل امور مردم قانون اهدای جنین را درسال ۱۳۸۲ به تصویب مجلس شورای اسلامی رساند. تولید مثل مصنوعی تحت دو عنوان «شبیه‌سازی» و «باروری‌های پزشکی» انجام می‌گیرد.
در روش اول از سلول‌های جسمی و در روش دوم از سلول‌های جنسی استفاده می‌گردد.
در روش اخیر، گاه از سلول‌های جنسی زن و شوهر و گاه به دلیل نارسایی‌های خاص از اسپرم، تخمک یا رحم فرد سومی استفاده می‌شود.
روش‌های درمانی زوجین با انواع نارسایی‌ها
«اهدای اسپرم»؛ در صورت نارسایی سلول جنسی مرد، از اسپرم فرد ثالث استفاده می‌شود.
«اهدای تخمک»؛ در صورت معیوب بودن سلول جنسی زن، از تخمک فرد ثالث استفاده می‌شود.
«اجاره ی رحم» یا «مادر جانشین»؛در این روش جنین حاصل از سلول‌های جنسی زوجین در رحم زن ثالثی پرورش یافته و پس از وضع حمل به زوجین برگردانده می‌شود.
«اهدای جنین»؛ در این روش زوجین بیمار از جنین حاصل از اسپرم و تخمک زن و مرد دیگر اعم از اینکه بین آن دو رابطه زوجیت باشد یا نه در محیط آزمایشگاه استفاده کرده و جنین اهدایی به رحم زوجه منتقل می‌گردد.
بنابراین اهدای جنین یک شیوه‌ی درمان نازایی است که بر اساس آن اسپرم مرد و تخمک زن گرفته شده و در محیط آزمایشگاه در مجاورت یکدیگر قرار داده می‌شود تا پس از لقاح و تقسیمات اولیه و حداکثر تا چهار روز از زمان لقاح به رحم زن متقاضی منتقل گردد. از این روش با علامت اختصاریI.V.F یعنی باروری در لوله آزمایشگاه یاد می‌شود، همچنین می‌توان از جنین‌هایی که قبلا منجمد شده‌اند نیز استفاده نمود، گرچه درصد موفـقیت کمتری دارند.
آیین نامه اجرایی قانون اهدا جنین
به موجب آیین نامه‌ی مصوب ۸۲ قانون اهدای جنین، مراکزی که متخصص در حوزه‌ی ناباروری هستند این اختیار را دارند که پس از کسب کردن رضایت زن و شوهری که اهدا کننده‌ی جنین هستند، (که البته این جنین از طریق لقاح خارج از رحم به وجود آمده است) و رعایت نمودن مقررات این قانون، جنین را به رحم زنی که بعد از ازدواج عدم امکان باروری او توسط پزشکی قانونی تایید و ثابت شده است، انتقال دهند.
شرایط و اولیه اهدا نمودن جنین
به موجب قانون آیین نامه اجرایی اهدا جنین، زوج‌هایی که تمایل به اهدای جنین دارند باید دارای شرایط زیر باشند :
• زوجین باید از لحاظ قانونی و شرعی با یکدیگر زن و شوهر باشند. یعنی به عبارت دیگر بین آن ها صیغه‌ی محرمیت خوانده شده باشد.
• هر یک از زوجین باید دارای سلامت جسمی و روانی باشند و علاوه بر آن ضریب هوشی مناسبی داشته باشند.
• هیچ کدام از زوجین نباید به یکی از بیماری‌های صعب العلاج از قبیل ایدز، هپاتیت و … مبتلا باشند.
• زوجین نباید به هیچ از یک از مواد مخدر و انواع روان گردان‌ها اعتیاد داشته باشند.
مراکز تخصصی درمان ناباروری وظیفه دارند که پیش از پذیرفتن جنین از زوجین اهدا کننده، وجود تمامی شرایط را در آنها احراز کنند.
شرایط و ضوابط دریافت جنین اهدایی
زوج‌هایی که خواهان دریافت کردن جنین‌های اهدا شده هستند می‌توانند به مراکز مزبور مراجعه کنند و تقاضای خود را برای دریافت جنین تحویل دهند. این زوجهای متقاضی دریافت جنین باید دارای شرایط زیر بوده تا مشمول دریافت جنین اهدایی شوند.
• زوجی که متقاضی جنین هستند باید صلاحیت اخلاقی و رفتاری داشته باشند تا بتوانند واجد صلاحیت برای دریافت جنین باشند.
• زن و شوهری که خواهان دریافت کردن جنین اهدا هستند، لازم است گواهی معتبر پزشکی مبنی بر این که امکان دارا شدن بچه ندارند را ارائه دهند. همچنین در این گواهی، زن باید ثابت کند که توانایی دریافت جنین را در رحم خود دارد.
• هیچ کدام از زوجین نباید محجور باشند یا به عبارت دیگر نباید مجنون، صغیر و یا سفیه باشند.
• زوجین خواهان جنین، نباید به هیچ یک از بیماری‌های صعب العلاج مبتلا باشند.
• همچنین آنها نباید به مواد مخدر و روان گردان اعتیاد داشته باشند.
• و آخرین شرایط لازم تابعیت ایرانی زن و شوهر خواهان جنین است.
وظایف حقوقی مراکز درمان ناباروری
مراکز مجاز تخصصی درمان ناباروری مکلفند نسبت به موارد زیر اقدام نمایند:
الف ـ نگهداری جنین‌های اهدایی از سوی اهداکنندگان مسلمان و غیرمسلمان به طور جداگانه و رعایت تناسب دینی و مذهبی زوجهای متقاضی با جنین اهدایی در زمان انتقال.
ب ـ دریافت و نگهداری رأی قطعی مرجع قضایی از متقاضی.
پ ـ صدور گواهی و معرفی‌نامه لازم مبنی بر تأیید سلامت جسمی و روانی برای متقاضیان
دریافت جنین طبق مقررات قانون و آیین‌نامه.
ت ـ دریافت، نگهداری و انتقال جنین‌های اهدایی در شرایط کاملاً محرمانه.
تبصره ـ اطلاعات مربوط به جنین‌های اهدایی، جزو اطلاعات به کلی سری طبقه‌بندی می‌شوند.
ارائه مدارک و اطلاعات مربوط به اهداکنندگان و دریافت کنندگان جنین اهدایی تنها با رعایت قوانین مربوط به حفظ و نگهداری اسرار دولتی و به مراجع قضایی صلاحیتدار مجاز می‌باشد.
*ـ صدور گواهی عدم‌توانایی باروری و همچنین توانایی زوجه در زمینه دریافت و نگهداری جنین، پس از انجام تست‌ها و آزمایش‌های دقیق پزشکی در صلاحیت مراکز مجاز تخصصی درمان ناباروری می‌باشد.
جنین اهدایی و حقوق مادی و معنوی طفل
حقوق و تکالیف زوجین پذیرنده جنین و طفل نسبت به یکدیگر:
وظایف و تکالیف پذیرنده جنین و طفل متولد شده از لحاظ نگهداری، تربیت، نفقه و احترام نظیر وظایف و تکالیف اولاد و والدین است. یعنی زوجین پذیرنده جنین باید حضانت طفل را بر عهده گیرند و نفقه او را بپردازند و طفل نیز بعد از آن که به رشد رسید، در صورت نیاز والدین پذیرنده او، باید نفقه ایشان را بپردازد.
همچنین لازم به ذکر است بین زوجین پذیرنده جنین و طفل، رابطه توارث برقرار نمی‌شود (توارث از اصطلاحات فقهی به معنای ارث بردن از یکدیگر است).
در زمان انحصار وراثت از نظر قانونی هیچ سهمی از پدر و مادر دریافت کننده جنین به او نمی‌رسد. اما در صورتی که آنها مایل باشند می‌توانند اموال خود را پیش از فوت به آن فرزند انتقال داده و سند صلح منافع مادام العمر بنام خود تنظیم نمایند. این که مسئله ارث اهمیت بسیار زیادی دارد، در زمان باردار شدن از این طریق باید درباره آن تحقیق شود. هر کودکی وقتی در یک خانواده متولد می‌شود، پدر و مادر پذیرنده جنین والدین قانونی او هستند. اما قانونگذاران در این نوع بارداری توارث را برای رابطه قائل نیستند. اهداکنندگان جنین در این موارد ناشناخته هستند. از آنجا که یک خانواده جدید او را قبول کرده‌اند، طبیعی است که از حق وراثت برخوردار شود. اما بر طبق قانون این حق به او داده نمی‌شود. اما پس از صدور گواهی حصر وراثت در صورتی که مدعی اثبات رابطه نسبی بین فرزند و پدر یا مادر وجود نداشته باشد این نوع فرزندان مانند سایر وراث، ارث می‌برند.
بررسی فقهی ارث جنین اهدایی
قانونگذار در خصوص ارث سکوت کرده است، اما این بحث به عالم فقه هم کشیده شده است و در آنجا نیز نظریاتی بیان شده است.
برخی از فقها به پیروی از نظریه سنتی، رابطه پدر و مادری را بین فرزند و اهداکنندگان جنین برقرار می‌کنند و معتقدند که نطفه از آن هر کس که باشد، او پدر و مادر طفل است. بر طبق این نظریه رابطه وراثت، حضانت، محرمیت در نکاح و… بین آنها برقرار است.
دومین نظر قائل به این است که ملاک نسب هم مالکیت بر جنین و هم زایمان است و بر این اساس وراثت و… بین صاحبان جنین و زن صاحب رحم از یکسو و طفل از سوی دیگر برقرار است.
اختلاف نظرات گوناگونی در این زمینه به چشم می‌خورد ولی در حالت عادی و بدون هیچ ادعای مخالفی باید گفت که زوجی که طفل را به دنیا می‌آورند و برای او شناسنامه دریافت می‌کنند بر اساس برخی از اصول حقوقی مثل اماره فراش (طفل متولد در زمان زوجیت ملحق به شوهر است مشروط بر اینکه از تاریخ نزدیکی تا زمان تولد کمتر از 6 ماه و بیشتر از 10 ماه نگذشته باشد) و عرف پدر و مادر طفل تلقی می‌شوند و تمام وظایف و تکالیف میان آنها برقرار است.
ابعاد حقوقی اهدای جنین
- وظایف و تکالیف زوجین اهداء گیرنده جنین و طفل متولد شده ازلحاظ نگهداری و تربیت و نفقه و احترام نظیر وظایف و تکالیف اولاد و پدر و مادر است.
- بررسی صلاحیت زوجین متقاضی در دادگاه صالح و محاکم خانواده، خارج از نوبت و بدون رعایت تشریفات آئین دادرسی مدنی صورت خواهد گرفت و عدم تأیید صلاحیت زوجین قابل تجدید نظر می‌باشد.
شناسنامه جنین اهدایی
بعد از تولد موضوع روند دریافت شناسنامه است. زوجینی که با این روش بچه‌دار شده‌اند، باید حتما نامه‌های دادگاه و پزشکی قانونی را در جای امنی نگه دارند زیرا این تنها حالتی است که نشان دهنده وجه قانونی فرزند آنها است. با این نامه‌ها باید به اداره ثبت احوال مراجعه کنند تا براساس حکم قانون عمل شود.
فرایند صدور شناسنامه برای نوزدان (اهدا جنین) اینگونه خانواده‌ها در سازمان ثبت احوال کشور بر اساس حکم دادگاه است و ثبت احوال با توجه به برگه دادگاه، اقدام به صدور شناسنامه می‌کند. در این زمینه برای جلوگیری از مشکلات قانونی می‌توانید از مشاوره حقوقی با یک وکیل صحبت کنید. باید اطلاع داشته باشید که در صفحه توضیحات شناسنامه به موضوع اهدا جنین اشاره می‌شود اما سازمان ثبت احوال کشور در خصوص تزریق اسپرم به رحم همسر مشکلی نمیبند و شناسنامه به نام آن پدر و مادر صادر می‌کند.
مدارک برای دریافت شناسنامه جنین اهدایی
برای دریافت شناسنامه برای جنین اهدایی باید مدارک مشخصی را آماده کرده و همانند دیگر بچه‌های تازه متولد شده اقدام به دریافت شناسنامه او کنید. مهم‌ترین مدارکی که در این مسیر نیاز دارید شامل موارد زیر می‌شود.
• مجوز رسمی صادر شده توسط دادگاه خانواده
• اصل و کپی شناسنامه پدر و مادر کودک
• مدارک گواهی تولد نوزاد
• ارائه اسناد مربوط به مرکز ناباروری
• مدارک مربوط به چکاپ‌ها و مراقبت‌های زمان بارداری
• اسناد مربوط به بیمارستان محل تولد نوزاد
وکیل اهدای جنین
با توجه به موضوع اهدای جنین و رحم اجاره‌ای که پروسه‌ای زمان‌بر و دشوار است بهتر است بین طرفین قراردادی نوشته و امضا شود تا اهدای جنین، تخمک یا اسپرم را کاملا قانونی و زیر نظر وکیل پایه یک دادگستری انجام گیرد تا روند اهدا سریع‌تر طی شود و نگرانی‌های حقوقی بعد از آن نیز برطرف شود.. به دلیل این که مراکز ناباروری متقاضیان زیادی برای دریافت جنین، تخمک و اسپرم دارند و در مقابل با کمبود اهدا کنندگان روبرو هستند بازار سیاه عجیبی با قیمت‌های سرسام آور در کشور ایجاد شده است.
وکیل خانواده دفتر حقوقی حق‌گرا با نظارت بر نحوه بسته شدن قرارداد اهدای جنین، تخمک و اسپرم در چگونگی و انجام مراحل اهدا نظارت داشته همچنین وکیل اهدا جنین با تجربیات و دانش خود می‌تواند زمینه را برای سودجویی افراد کاملا بسته و از حقوق شما تا پایان مسیر محافظت کند. و در این مسیر حقوق موکل را به صورت کامل تضمین می‌کنند.
